Geri Dön

Konya-Çumra Ovası marnlı-kalkerli topraklarının drenaj sorunları ile uygun dren derinlik ve aralığının tesbiti üzerinde bir araştırma

Başlık çevirisi mevcut değil.

  1. Tez No: 10314
  2. Yazar: NİZAMETTİN ÇİFTÇİ
  3. Danışmanlar: PROF. DR. AZİZ BALCI
  4. Tez Türü: Doktora
  5. Konular: Ziraat, Agriculture
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 1990
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Ege Üniversitesi
  10. Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Kültürteknik Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 136

Özet

114 ÖZET Bu araştırmanın amacı, Konya-Çumra ovası, marnlı-kalkerli toprakları nın drenaj sorunlarının belirlenerek uygun dren derinlik ve aralığının tes pit edilmesidir. Araştırma alanı, Konya-Çumra ovasında, Konya-Çumra karayolu güzergâ hında, kurak ve yarı kurak bir iklime sahiptir. Toprak yapısı marnlı-kal kerli özelliktedir (Anonymous, 1978, s. 5). Araştırma, ovadaki marnlı-kalkerli toprakları (7000 hektar) temsil edecek şekilde 300 hektarlık bir alanda yü rütülmüştür. Araştırma alanında, gözlem kuyuları açılarak taban suyu ölçümleri (16 ay süresince), bozulmuş ve bozulmamış toprak örneklerinde drenaj araştırma ları için gerekli olan fiziksel ve kimyasal analizler, geçirimsiz katman etüdleri, infiltrasyon ölçümleri, tahliye etütleri yapılmıştır. Araştırmadan elde edilen sonuçlar aşağıda özetlenmiştir. 1- Araştırma alanında taban suyunun en yüksek olduğu aylar Ağustos, Mayıs, en düşük olduğu aylar ise Ekim ve Ocak 'tır. Taban suyu seviyesi 80- 194 cm arasında değişim göstermiş (Çizelge 4.1) ve T“S, kalitede çık mıştır (Çizelge 4.3). Taban suyu akımı genel eğimi güney batı-kuzey doğu yönünde olup, arazi eğimine benzerlik göstermiştir (Şekil 4.11-4.12-4.13). 2- Araştırma alanı toprakları genel olarak hafif, orta ve çok az da ağır bünye özelliği göstermiştir (Çizelge 4.4). Saturasyon oranları % 3 39,00-64,28, özgül ağırlıkları 2,28-2,82 g/cm, hacim ağırlıkları ise 1,02-1,57 g/cm arasınnda çıkmıştır (Çizelge 4.4). Toprakların değişik basınç altında tutabildikleri nem oranları (hacim); solma noktasında (pF=115 4,20) % 12,97-25,05 arasında, tarla kapasitesinde (pF= 2,54) ise % 22,37- 37,07 arasında değişmiştir (Çizelge 4.5). Toprak örneklerinin drene olabi lir toplam gözenek (10 mikrondan büyük) oranları % 8,51-29,86 arasında de ğişim göstermiştir. Toprak örnekleri sodyum ve tuzluluk bakımından tasnif edildiğinde; örneklerin % 22,06' sı sodyumlu, % 4, 41' i tuzlu-sodyumlu ve 1,47'si ise tuzlu toprak (Richards, 1954) özelliği göstermiştir (Çizelge 4.6). Toprakların kireç oranları % 24,55-81,24 arasında olup, toprak alt katlarına doğru artış göstermiştir. 3- Araştırma alanında 7,10 m derinliğine kadar geçirimsiz olarak nite lenebilecek katman bulunmamıştır. Ancak, geçirimsiz olabilecek katın, top rak yüzeyine olan en yakın mesafesi 7 m 'den büyük olacaktır. Bu sebeple ge çirimsiz katman derinliği 7 m olarak alınmıştır. Araştırma alanı toprakla rının, taban suyu seviyesi altındaki hidrolik iletkenlikleri iki grupta toplanmıştır. I. grubun hidrolik iletkenliği 4,90 m/gün, II. grubun hidro lik iletkenlik değeri ise 3,92 m/gün olarak belirlenmiştir. Araştırma ala nına piyezometre tesis edilerek yapılan ölçümlerde artezyenik su bulunma mıştır. 4- Araştırma alanında sulu tarıma geçildiğinde, önerilen bitki deseni ve maksimum su tüketimi dönemindeki, günlük su tüketimleri belirlenmiştir. Toprakların ortalama faydalı su tutma kapasitelerine (87 mm/70 cm) göre, sulama zamanı ve net sulama suyu miktarı hesaplanmış ve su uygulama randı manı (% 56) dikkate alınarak her sulamada tarlaya verilecek sulama suyu miktarı (102 mm) belirlenmiştir. Sulamayla derine sızacak (taban suyunu yükseltecek) su miktarı' 45 mm hesaplanmıştır.', Maksimum su tüketimi döne minde sulama aralığı şeker pancarı için 7 gün, yonca için ise 5 gün olarak belirlenmiş ve sulamayla yükselen taban suyu seviyesinin,ikinci bir sulamaya kadar İlk düzeyine düşürülmesi amaçlanmıştır.116 5- Araştırma alanı toprakları, hidrolik iletkenlik ve drene olabilir toplam gözenek oranları yönünden iki grupta toplanmıştır. I. grubun (1, 2 ve 5 numaralı profiller, Şekil 3.4) bulunduğu alanlarda hidrolik iletkenlik 4,90 m/gün, drene olabilir gözenek oranları % 23,81, II. grubun (3 ve 4 nu maralı profiller Şekil 3.4) bulunduğu alanlarda bu değerler 3,92 /gün ve % 10,36 olarak belirlenmiştir. Her sulamada derine sızan suyun taban suyunu yükselteceği seviye (ho) I. grup alanlarda 19 cm, II. grup alanlarda ise 44 cm olarak hesaplanmıştır. 6- Araştırma alanına tesis edilecek olan emici ve toplayıcı drenlerin tamamının tahliyesinin sağlanabilmesi için T-22 ve T-204 numaralı (Şekil 4.20) drenaj kanallarının arasındaki alana, T-203 ve T-204 numaralı drenaj kanallarının teknik özelliğinde tersiyer drenaj kanalları açılmalıdır. Ara zi eğiminin düz ve düze yakın (% 0-0,8) olması ve tahliye kotu koşullarının yetersiz bulunması, drenlere verilecek maksimum derinliği (1,30 m) sınırla*. ;mıştır. Buna karşılık bitki çeşidi ve taban suyu yükselmesi de minimum dren derinliğini (1,05 m) belirlemiştir. 7- Araştırma alanında dren aralığının belirlenmesinde sulanan alanlar için önerilen ”Glover-Dumm" formülü kullanılmıştır. I. grup ve II. grup alanlarda, tarla bitkileri ve yem bitkilerinin yetiştirilme alternatifleri dikkate alınmış; taban suyu seviyesi, tuzluluğu ve tahliye kotu göz önü ne alınarak uygun dren derinlik ve aralığı belirlenmiştir. Dren aralıkları nın hesaplanmasında dren çapı 0,10 m olarak alınmış, drenlerin tam dolu ak tığı kabul edilmiştir. I. grup alanlarda dren derinliği 1,20 m ve dren ara lığı tarla bitkileri tarımında 85 m, yem bitkileri tarımı için ise 70 m; II. grup alanlarda dren derinliği 1,30 m ve dren aralıklarının tarla bitki leri tarımında 65 m, yem bitkileri tarımında ise 53 m alınması uygun bulun muştur.

Özet (Çeviri)

117 SUMMARY The objectives of this research were to find out the suitable depth and space of the draines on the marine-calcarous soils of Konya-Çumra plain. The research area was located along the road of Konya-Çumra in Konya^ Çumra plain. The area has arid and semi arid climate. The soils of the area was marine-calcarous (Anonymous, 1978). The study was Carried out on the area of 300 hectares representing the marine-calcarous soils on the plain. In the research area; the depth of water table measurements (for 16 months), determination of the physical and chemical properties of the distrubuted and undistrubuted soil samples, surveying of the impervious layer and the artesianic water pressure, hydraulic conductivity and infiltration rates measurements and water outlet conditions were studied. The results obtained from this research were summarizied as fallows. 1- The months in which the level of water table is highest are Auqust and May. In October and January, the water-table is lowest. The level of the water table ranged from 80 to 194 cm (Table 4.1). The quality of water was found to be CLS, (Table 4.3). The general flow way of the ground water is in the direction of southwest to northeast. The slope of the ground is in the some direction (fig 4.11-4.12-4.13). 2- The texture of the soils studied are generaly light, medium or rarely heavy (Table 4.4). Saturation rates, particle densities and bulk densities varied between 39.00 and 64.28 %, 2.28 and 2.82 gr/cm3, and 1.02 and 1.57 g/ca respectively (Table 4.4). Moisture Contents of the soils as volume by wolume were found to be changed between 12.97 and 25.05 % atX18 witing point (pF=4.20), and 22.37 and 37.07 % at field capacity (pF=2.54) (Table 4.5). Total drainable pore (d 10 m) space ratio of the soil samples ranged from 8.51 to 29.86 %. From the stand poind of salinity and alkalinity, of the soil samples 22.06 percentage was found to be sodic and 4.41 percentage saline and sodic, and 1.47 % Saline Soils (Richards, 1954), (Table 4.6). Lime content of the soils varied between 24.55 and 81.24 % and increased towards the downward in the profile. 3- A layer which may be indicated as on impervious layer was not indentified until a dept of 7.10 m. Therefore, the impervious layer will be at a depth of the impervious leyar was assumed to be 7.0 meters. The hydroulic conductivities of the soils underneath. the level of the water table were classified in to two groups. The hydrauluc conductivity Value of the first group was determined to be 4.90 m/day, while in the second group that Value was found to be 3.92 m/day. With the measurements made by the piezometers installed in the research area, artesianic water was not found. 4- In the case of irrigation of the area, the recommended crop pattern and the daily water Consumption rates at the maximum water consumption periods were determinied. According to the average values (87 mm/70cm) of the available water holding capacities of the soils, time of irragation and the net amount of irrigation water were estimated ant the amound of water (102 mm) which will be applied to the field at on each irrigation was determined by using the irrigation efficiency of 56 %. The amount the water percolated which will rise the water table was colculated to be 45 mm. At the period of the maximum water consumption, the intervel between two irrigations was found to be 7 days for sugar beet and 5 days for alfalfa. To lower the level of the water table raised by irrigation to the previous119 level was aimed. 5- The sils of the research area were classified into two groups from the stand point of hydraulic conductivity rates and the total drainable pore space ratios. In the first group consist of 1, 2 and 5 numbered profiles (fig. 3.4) hydraulic conductivity rate and drainable pore space ratio was determined as 4.9 m/day and 23.81 % respectively. In the second group these values were 3.92 m/day and 10.36 % respectively. The water percolated to the ground water was found to rise the level of the water table such as 19 cm for the first group soils and 44 cm for the second group. 6- A tertiary drainage conals in the same technical charecteristics of T-203 and (Fig. 4. 19) numbered drainage canals should be excavated to drain all of the draines installed in the research area at the field between the drainage canals numbered T-22 and T-204. The maximum depth (1.30 m) of the draines was determinied by the Unadequacy of the outlet conditions and the flatness of the slope (0-0.8 %) of the land. In calculation of the minumum depth (1.05 m) of the draines, crop species and raising of the water table was considered. 7- In determining the space of the draines in the research area, Glover-Dumm formula which was suggested for the irrigate lands was used. The suitable depth and space of the draines were estimated by considering field and forage crops to be grown, the level of the water table, salinity status of the ground water, and the level of the outlet at the first and second group area. In calculation the space of the draines. The drain diameter of 0.10 ra and drain filled with water were assumed. In the first groups of soils, the depth of the drain was found to be 1,2 m. The drain120 space was determined to be 85 m for the field crops and 70 m for the forage crops. In the second area, the depth of the drain was found to be 1,3 m the drain space was determined to be 65 m for the field crops and 53 m for the forage crops.

Benzer Tezler

  1. Tez No

    67412

    Konya-Çumra Ovası yeraltı su kalitesinin değişimi ve sulamada kullanılabilirliği

    Graundwater quality and its usablenss at irrigation of Konya-Çumra irrigation area

    BERNA OLGUNÇELİK KURU

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    1997

    ZiraatSelçuk Üniversitesi

    Tarımsal Yapılar ve Sulama Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. NİZAMETTİN ÇİFTÇİ

  2. Tez No

    57114

    Konya Çumra Ovasındaki yağmurlama sulamalarında uygulama sorunları

    Başlık çevirisi yok

    RAMAZAN TOPAK

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    1996

    ZiraatSelçuk Üniversitesi

    Tarımsal Yapılar ve Sulama Ana Bilim Dalı

    PROF.DR. MEHMET KARA

  3. Tez No

    61503

    Çumra ovasının hidrografik durumu ve KOP (Konya Ovası Projesi) ile ilişkisi

    Hydrographic position of Çumra and it's relation with KOP

    PINAR ÖZER

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    1997

    CoğrafyaSelçuk Üniversitesi

    Coğrafya Eğitimi Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. DR. NURİ İNAN

  4. Tez No

    682443

    Konya ili Çumra ilçesindeki yeraltı su kaynaklarının sulama suyu kalitelerinin değerlendirilmesi

    Konya ili Çumra ilçesindeki yeraltı su kaynaklarının sulama suyu kalitelerinin değerlendirilmesi

    OSMAN SADIK HASIRCI

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2021

    ZiraatSelçuk Üniversitesi

    Tarımsal Yapılar ve Sulama Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. DURAN YAVUZ

  5. Tez No

    25334

    Çumra Ovası'nda yaygın yağmurlama sulama şebekelrinde yük kayıpları üzerine bir araştırma

    Başlık çevirisi yok

    RAMAZAN TOPAK

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    1992

    ZiraatSelçuk Üniversitesi

    Tarımsal Yapılar ve Sulama Ana Bilim Dalı

    PROF.DR. MEHMET KARA

Geri Dön