Yerli yapım damla ve düşük basınçlı yağmurlama sistemlerinin bazı teknik özellikleri ve projelendirme kriterleri üzerinde bir araştırma
Başlık çevirisi mevcut değil.
- Tez No: 10315
- Danışmanlar: PROF. DR. AZİZ BALCI
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Ziraat, Agriculture
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 1990
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ege Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Kültürteknik Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 107
Özet
- 85 - ÜZET Kısıtlı olan ve maliyetleri sürekli olarak yükselen enerji ve su kay naklarının kullanımında tasarruf saylamak amacıyla, son yıllarda az su kullanımı sağlayan damla ve düşük basınçlı yağmurlama sulama sistemleri üzerinde çeşitli çalışmalar yapılmakta ve giderek yaygınlaşan bir uygu lama alanı bulmaktaaır. Yüzey sulama yüntemlerine oranla, sulama suyunun bitki kük bölgesi ne daha denetimli ve yeknesak uygulanabildiği bu yöntemlerin başarısı, sis temlerin varolan koşullara uygun biçimde projelendirilmesi ve işletilme sine bağlıdır. Bu nedenle, sulama sistemini oluşturan unsurların teknik özel liklerinin belirlenmesinde ve sistem projelendirmesinin bu özelliklere uygun olarak yapılmasında büyük bir gereklilik bulunmaktadır. Yerli sanayimizin gelişimine paralel.su ve enerji tasarrufunu ün planda tutarak geliştirmeye çalışılan yerli yapım damla ve düşük basınç lı sulama sistem unsurlarının bazı teknik özelliklerinin ve projelendirme kriterlerinin saptanması amacıyla yapılan bu çalışma, E. Ü. Ziraat Fakültesi Kültürteknik Bölümü Hidrolik Laboratuvarmda yürütülmüştür. Araştırmada, ülkemizde üretilen 1u mm., 2ü mm. ve 25 mm. dış çaplı PE borular, spiral uzun akış yollu bir damlatıcı ile 1.3 ve 1.U mrn. meme çaplarında sabit ve üüner dayıtıcılı tiplerinde üretilen yağmurlama uaş- lıkları kullanılmıştır. Denemeye alınan damlatıcı ve yağmurlama başlıklarının basınç-debi ilişkileri ve yağmurlama başlıklarının su dağılımları laboratuvarda oluş turulan deneme düzenlerinde üç tekerrürlü olarak saptanmıştır. Damla ve düşük basınçlı yağmurlama sistemlerinde lateral olarak yay gın bir şekilde kullanılan değişik- çaplardaki PE borularda oluşan sürtünme kayıplarının belirlenmesinde, damlatıcıların boru içine gecik kısımlarının yaratacağı ek sürtünme kayıplarını da değerlendirebilmek amacıyla, 1b ve 2Ü mm. dış çaplı borularda 1.50 m.f 1.00 m.,0.75 m., 0.50 m. ve 0.25 m. damlatıcı aralıklarında, 16, 20 ve 25 mm. dış çaplı boruların kullanıldığı yağmurlama laterallerinde ise 5 m. başlık aralığında ölçümler yapılmıştır. Ölçümlerden elde edilen sonuçlara göre değişik lateral çapları ve damlatıcı (yağmurlama başlığı) aralıklarına ilişkin sürtünme kayıp eşitlikleri belir lenmiştir.- 66 - Denemeye alınan değişik lateral çapları, damlatıcı aralıkları ve yağmurlama başlığı aralığı için çeşitli eğim derecelerindeki basınç ve debi dağılımları ayrı ayrı hesaplanmıştır. Hesaplamalarda Fortran IV prog ramlama dilinde hazırlanan bir bilgisayar programından yararlanılmış ve bazı lateral koşulları için hesaplanan sürtünme kayıpları, aynı koşullar daki gözlenen sürtünme kayıpları ile karşılaştırılarak, belirlenen sürtünme kayıp eşitlikleri kontrol edilmiştir. Kontrol sonuçlarına göre bilgisayar çıktılarının yeterli doğrulukta olduklarına karar verilmiş ve gerek damla gerekse yağmurlama sulama sistemlerinin projelenmesinde doğrudan yarar lanılabilecek grafik ve çizelgeler hazırlanmıştır. Araştırmadan elde edilen bulgular aşağıda özetlenmiştir: 1. Denemeye alınan damlatıcı debileri basınca bağlı olarak logaritmik bir ilişki içersinde artmıştır. Benzer ilişki, yağmurlama başlıklarında da gözlenmiş, ayrıca, başlık debilerinin meme çapına göre değiştiği saptan mıştır. 2. Yağmurlama başlıklarının tekil olarak çalıştırıldığı durumda.su dağı lımına ilişkin yeknesaklık katsayıları genel alarak düşük bulunmuştur. Bununla beraber, en yüksek yeknesaklık katsayıları 10-15 mSB çalışma basınçlarında elde edilmiştir. 3. Değişik lateral çapları ve damlatıcı (yağmurlama başlığı) aralıkları için Darcy - Ldeisbach sürtünme faktörü ve Reynolds Bayılan arasında akış rejimi bakımından bir ilişki saptanamamış,ayrıca,lateral üzerin deki damlatıcı sayısının sürtünme kayıplarını arttırdığı gözlenmiştir. Bu nedenle, her lateral çapı ve damlatıcı (yağmurlama başlığı) aralığı için ayrı sürtünme kayıp eşitlikleri belirlenmiştir. k. Sürtünme kaybı ölçüm sonuçları, Hazen - Williams C sürtünme faktörünün lateralaeki ortalama akış hızı ve lateral çapına bağlı olarak' değiştiğini göstermiştir. C değerlerinin ortalama akış hızına bağlı değişimi nede niyle sürtünme kayıplarının bu eşitlikle hesaplanmasının hata yarata cağı sonucuna varılmıştır. 5. Değişik lateral çapları ve damlatıcı (yağmurlama başlığı) aralıkları için lateral akış rejimleri bakımından bir ilişki bulunamamış, bu ne denle, lateral uzunluğunca basınç ve debi dağılımları her koşul için ayrı ayrı belirlenmiştir. 6. Sürtünme kayıplarının hesaplanmasında yararlanılan F azaltma faktörleri nin damlatıcı (yağmurlama başlığı) sayısına bağlı değişiminin lateral üze rindeki belirli bir damlatıcı (yağmurlama başlıyı) sayısından sonra- 87 - değişik lateral çapları ve damlatıcı aralıklarında farklı değerler aldığı hesaplanmıştır. 7. Damla ve yağmurlama sulama laterallerine ilişkin elde edilen basınç ve debi dağılımlarından yararlanarak bazı lateral koşulları için he saplanan sürtünme kayıpları, aynı koşullarda oluşturulan uzun lateral lerde gözlenen sürtünme kayıpları ile istatistiksel yünden kontrol edilmiştir. Değişik damlatıcı aralıkları için yapılan kontrol sonucunda fark bulunamadığından belirlenen sürtünme kayıp eşitliklerinin yeter li doğrulukta olduğu sonucuna varılmıştır. B. Yeknesak su dağılımının sağlanacağı damla sulama lateral uzunluğunun seçiminde, lateral üzerindeki tüm damlatıcı debilerinin ortalamadan sapmalarına dayalı Cu katsayısı esas alınmış ve değişik lateral çap ları,.damlatıcı aralıkları ve eğim dereceleri için lateral giriş ba sıncına bağlı olarak Cu ^ 97.5 koşulunu sağlayan lateral uzunlukları nın doğrudan belirlenebileceği grafikler hazırlanmıştır. 9. Denemeye alınan değişik meme çaplarındaki yağmurlama ballıklarının lateral üzerine 5 m. aralıklarla yerleştirilmesi durumunda değişik lateral çapları, giriş basınçları ve eğ im dereceleri için lateral gi riş basıncına bayii olarak Cu^.97 koşulunu saylayan başlık sayıları belirlenmiştir.
Özet (Çeviri)
- 86 - SUMMARY In the last feu years, studies are mare concentrating an trickle and laui pressure sprinkler irrigation systems, systems uiith lower water consumptions, in order to overcome the problem of limited sources of water by saving both energy and water consumption whose coat are increasing steadily. The success of these methods which enable controlled and uniform application of irrigation water within the root zone of the plant when compared to conventional surface irrigation Depends on designing and managing the system according to the present conditions. Therefore, it is quite important to determine the technical properties of the elements that make up the system and to design the system in accordance with these properties. This study was carried out in the Hydraulics Laboratory of the Irrigation and Drainage Department at E.U. Faculty of Agricultura in order to put forth the technical properties and the possibilities of designing Turkish-made trickle and low pressure sprinkler irrigation systems that are being improved in terms of their water and energy savings parallel to the development of the Turkish industry. In the research Turkish made PE pipes with external diameters of 16 mm., 2D mm., and 25 mm., an emitter with a spiral flow path, and low flow sprinklers with both spray Insert and rotor inserts and with nozzles having diameters of 1.3 and 1.8 mm, were used. The pressure-discharge relationships of the tested emitter and sprinklers and the water distribution of the sprinklers were determined through specially performed trials under laboratory conditions as triplicates. In determining the friction losses of the PE pipes of different diameters which are widely used as laterals in the trickle and low pressure sprinkler systems, measurements were made pipes with 16 and 20 mm. external diameters with emitter spacing of 1.50 m.,1.00 m.,0.75; m., Q.5flm. and Ü.25 m. in order to be able to evaluate the additional friction lasses resulting from emitter connections and with Sprinklers, spaced 5 m. apart on the sprinkler laterals using 16,20 and 25 mm. external diaöetera.The friction loss equations of the laterals with various diameters- B9 - and the varying emitter distances were calculated according to the results. The pressure and discharge distributions were calculated separately for each lateral diameter, emitter and sprinkler distance at various degrees of slope. Evaluations were made by using a computer program prepared in Fortran IU language. Friction losses calculated for some of the conditions of laterals were compared with the observed friction losses occuring under the some conditions and, thus, the friction loss equations were tested. The results of such a control led to the decision that the data obtained from the computer has an adequate degree of correctress. Specific design charts that could be beneficial in designing both trickle and sprinkler irrigation systems were prepared. The results obtained from the trial are summarized- as follows. I.The discharges of the tested emitters increased logarithmically in respect to pressure. A similar relationships was also observed in the sprinklers.lt was found that the discharge of an emitter varied according to the diameter of the nozzle. 2. In cases where sprinklers were tested alone ; the uniformity coefficients of water distribution were quite low. The highest uniformity coefficients obtained with working pressures of 1Q-15 mSG. 3. A correlation between the Darcy-ldeisbach friction factor and Reynolds number for various pipe diameters and emitter and sprinkler distances in respect to flow regime within the pipe could not be detected. Moreover, it was observed that the number of emitters on a lateral did increate the friction loss. Therefore, specific friction loss equations were calculated for each of the tested pipe diameters and emitter (sprinkler) distances. k. The results obtained by friction loss measurements showed that Hazen - Williams C friction factor changed with the average flow rate within the pipe and with the pipe diameter since values for C varied with the average flow rate, it was concluded that calculating the friction lass through this equation might cause errors. 5. The pipe flow rates were not found to be related with the various lateral diameters and emitter (sprinkler) spacings, therefore, the distri butions of pressure and discharge along the lateral were determined separately for each condition.- 90 - u. The changes in F, the reduction coefficient which is uaed in the calculation of friction loss in respect to the number of emitter (sprinklers) varied with the diameter of the laterals and the distances between emitters aver a certain number of emitters (sprinklers) on the lateral. 7. The friction losses calculated for certain lateral conditions by using the pressure and discharge distributions were tested t statistically at a level af P < Ü.D1 with the friction losses observed at long laterals under the same conditions. No significant differences were found out in the statistical analyses of various emitter spaces. Thus, it was concluded that the calculated friction loss equations bear a certain level of correctness. B. In selecting the length of a trickle lateral in order to obtain a uniform water distribution,CU coefficient which bases on the degree of deviation of the whale emitters (sprinkler) discharge on the lateral from the mean value. Diagrams on which the lenght of the laterals could be directly pointed out were prepared for various lateral diameters, emitter distances and slopes all fulfilling the requirement of Cu^97.5, according to the pressure at the entrance. 9. In case, sprinklers with various nozzle diameters are placed 5 m. apar.t f Tam each other on the lateral, the numbers of nozzles that supply the condition of Cu^97 were determined according to the pressure at the entrance of the lateral and at varying degrees of slope.
Benzer Tezler
- Gümüldür (Gümüşsu-Ürkmez) bölgesinde basınçlı sulama sistemlerinin uygulanabilirliliği üzerinde bir araştırma
Başlık çevirisi yok
GÜNAY HALİMAN(AKYÜREK)
- Yerli yapım yağmurlama başlıklarında elde edilen su hüzmesinde damla iriliği dağılımının belirlenmesi
Başlık çevirisi yok
ECEVİT DELTA
Yüksek Lisans
Türkçe
1990
ZiraatEge ÜniversitesiTarımsal Mekanizasyon Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ERDOĞAN UZ
- Yerli üretim bazı damla sulama borularında optimum lateral uzunluklarının tesbiti
Determination of optimum lateral lengths in some domestic production laterals
YASEMİN ÜNAL
Yüksek Lisans
Türkçe
2011
ZiraatSelçuk ÜniversitesiTarımsal Yapılar ve Sulama Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. BİLAL ACAR
- Mobil telefon kullanımına bağlı oluşan 900-1800 mhz radyo frekans dalgalarının meydana getirdiği elektromanyetik alanın iliak kanat kemik mineral yoğunluğuna etkisi
The effect of electromagnetic fields on bone mineral density of iliac bone produced by 900-1800 mhz radio frequency waves dependent on cellular phone usage
BEŞİR ANDAÇ AKSOY
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2006
Ortopedi ve TravmatolojiSüleyman Demirel ÜniversitesiOrtopedi ve Travmatoloji Ana Bilim Dalı
PROF.DR. NEVRES HÜRRİYET AYDOĞAN
- Yunan hikâyelerinde kadın ve ulusal kimliğin üretimi (1880-1922)
Women and the construction of national identity in Greek stories (1880–1922)
ASLI ÇETE
Doktora
Türkçe
2020
Batı Dilleri ve Edebiyatıİstanbul ÜniversitesiBatı Dilleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. DAMLA DEMİRÖZÜ