Açık ocaklarda toz dağılımının bir bilgisayar yazılımı ile değerlendirilmesi
Evaluation of dust dispersion in open pits by a computer program
- Tez No: 105567
- Danışmanlar: DOÇ. DR. BAHTİYAR ÜNVER
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Maden Mühendisliği ve Madencilik, Mining Engineering and Mining
- Anahtar Kelimeler: Toz, dağılım, model, açık ocak, çevre, hava kirliliği
- Yıl: 2001
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Hacettepe Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Maden Mühendisliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 244
Özet
AÇIK OCAKLARDA TOZ DAĞILIMININ BİR BİLGİSAYAR YAZILIMI İLE DEĞERLENDİRİLMESİ Ersan DEĞERLİ Hacettepe Üniversitesi, Maden Mühendisliği Bölümü ÖZ Hava kirleticilerinin dağılımını inceleyen matematiksel modeller için oluşturulan, bilgisayar yazılımlarına dağılım bilgisayar modeli ismi verilmektedir. Bu yazılımların çoğu Gauss Matematiksel Modelini kullanmaktadır. Ülkemiz Hava Kalitesinin Korunması Yönetmeliğinde de Gauss Modeli kullanılmıştır. Ülkemizde, toz dağılım hesaplamalarında, öncelikle bacalı sanayiler için geliştirilip diğer faaliyetler için sürümleri oluşturulan ISC, All Terrain Dispersion Model (ATDM), Breazewake, Breeze Air Graphics modelleri gibi değişik ülkelere ait toz dağılım bilgisayar modelleri ve uyarlamaları ile mevzuatta yer alan formüllerle microsoft excel programında yapılan basit hesaplama yöntemleri kullanılmaktadır. Ancak, ülkeler arası meteorolojik ölçüm yöntemlerinin farklılığı, yeterli veri tabanı bulunamamasından dolayı tür ve sayısı fazla olan verilerin derlenmesindeki güçlükler, kullanımı ve sonuçlarının değerlendirilmesi için belirli bir eğitim alınmasının gerekliği, kamu kurum ve kuruluşları ile özel sektörde uzman sayısının yeterli olmaması bu modellerin kullanılmasında sıkıntılar yaşanmasına neden olmaktadır. Bu nedenlerle, mevcut olan dağılım bilgisayar modelleri incelenerek, açık ocaklarda toz dağılımının hesaplanması için, Hava Kalitesinin Korunması Yönetmeliğinde yer alan Gauss Modeline ait formüller ve katsayılar kullanılarak, ülkemiz meteorolojik ölçüm değerlerinin ve basit verilerin kullanıldığı, uygulanması kolay olan bir bilgisayar yazılımı geliştirilmiştir. Yazılımın geliştirilmesinde, meteoroloji ve çevre mühendisleri ile bilgisayar uzmanlarının yardımları olmuştur. Geliştirilen bilgisayar yazılımı, ikisi faaliyette ve birisi de planlama aşamasında olan üç açık ocak işletmesinde uygulanmıştır. Yazılım, ancak, yetkili kurumlar tarafından toz ölçümü yapılan ocaklarda uygulanarak ölçüm sonuçları ile karşılaştırılabilmiş ve Hava Kalitesinin Korunması Yönetmeliğinin 6. Maddesinde belirtilen sınır değerlerine göre değerlendirme yapılabilmiştir, örnek uygulamalar sonucunda geliştirilen bilgisayar yazılımının toz sorunlarının tespitinde ön değerlendirme yapılmasında kullanımının yerinde olacağı, türü ve sayısı fazla olup daha hassas sonuçlar veren ancak bir süreç alan ve maliyet gerektiren modellerin gerekli durumlarda uygulanması gerektiği sonucuna varılmıştır. Bu çalışma sonucunda, geliştirilen bilgisayar yazılımının uygulanabilirliğinin yanında, her faaliyet türündeki toz dağılımı için, başka ülkelerin meteorolojik ölçüm yöntemleri ve mevzuatları için hazırlanmış dağılım bilgisayar modellerinin yerine, ülkemiz meteorolojik ölçüm yöntemleri ve verileri ile mevzuatına uygun dağılım bilgisayar modellerinin geliştirilip uygulanabileceği ortaya konmuştur.
Özet (Çeviri)
EVALUATION OF DUST DISPERSION IN OPEN PITS BY A COMPUTER PROGRAM Ersan DE?ERLİ Hacettepe Üniversitesi, Maden Mühendisliği Bölümü, Maden İşletme Anabilim Dalı ABSTRACT Softwares written for the mathematical modeling of the dispersion of the air polluters are called dispersion computer models. Most of these programs use Gauss Mathematical Method. The Gauss Model is also used in the Regulation for Protecting the Air Quality in our country. In our country, various dispersion computer models and versions that are developed primarily for chimney industries and later editions of which are released for different purposes in various countries and some simple calculations that are made in micrososft excel with the formulas in the legislation are used forthe dispersion calculations. Among the dispersion computer models, some of them can be listed as ISC, All Terrain Dispersion Model (ATDM), Breazewake, Breeze Air Graphics. But due to the difference of meteorological measurement methods between the countries, difficulties in the assessment of a vast range of data because of the lack of a competent database, deficiencies in the number of experts that work in public and private institutions, problems aries in using these models. After examining the current computer dispersion models, a new easy to use computer program based on the Gauss Model is developed by using formulas and coefficients given in the Regulations for Protecting the Air Quality. Program uses simple meteorological measuyrement figures and data. In the development process, a meteorolgical engineer, an environment engineer and program experts have made contributions. The computer program was applied in three open pits, two of which are in operation and one is at the stage of planning. The program is applied in pits, the dust rate of which can only be measured by the authorized institutions and contrasted with the results of these measurements, later assessed according to the limit values that are specified inthe Article 6 of the Regulations for Protecting the Air Quality. The conclusion after the sample applications was that it would be appropriate to use developed program in the preassessment of dust problems and models which have a wide range of kinds and number. At the end of this study, together with the applicability of the called program, it is put forward that the dispersion computer models which are in compliance with the meteorological measurement methods and data, and the legislations of our country can be developed and applied, rather than using the computer dispersion models that are prepared for the meteorological measurement methods and data, and the legislation of other countries. Key Word: Dust, dispersion, model program, open pit, environment, air pollution Advisor: Assoc. Prof. Dr. Bahtiyar ÜNVER Hacettepe University, Department of Mining Engineering
Benzer Tezler
- Determination of the total onount of dust and it's concentration dispersion after blasting in surface mines
Açık ocaklarda patlamadan sonra oluşan tozun miktarının ve konsantrasyon dağılımının tespit edilmesi
GÜZİN GÜLSEV UYAR
Yüksek Lisans
İngilizce
1996
Maden Mühendisliği ve MadencilikOrta Doğu Teknik ÜniversitesiMaden Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. GÜNHAN PAŞAMEHMETOĞLU
- Toz metalurjisi yöntemiyle elde edilen demir esaslı köpüksü metallerin mikroyapısı ve mekanik özellikleri
Microstructural and mechanical properties of iron based foamed metals obtained by powder metallurgy method
NURAY BEKÖZ
Doktora
Türkçe
2011
Metalurji Mühendisliğiİstanbul ÜniversitesiMetalurji ve Malzeme Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ENVER OKTAY
- ZrC-TİC kompozitinin spark plazma sinterleme (SPS) yöntemi ile üretimi ve karakterizasyonu
Production and characterization of ZrC-TİC composites by spark plasma sintering technique
RAMAZAN BURAK ACİCBE
Yüksek Lisans
Türkçe
2012
Metalurji Mühendisliğiİstanbul Teknik Üniversitesiİleri Teknolojiler Ana Bilim Dalı
PROF. DR. GÜLTEKİN GÖLLER
- Mekanik alaşımlama yöntemi ile refrakter yüksek entropi HfMoNbVW-(Cr, Ni) alaşımlarının sentezlenmesi, ark ergitme ve basınçsız sinterlerme yöntemleriyle yoğunlaştırılması ve ilişkin karakterizasyon çalışmaları
Synthesis of refractory high entropy HfMoNbVW-(Cr, Ni) alloys by mechanical alloying method, densification by arc melting and pressureless sintering methods and related characterization studies
ZEYNEP BEYZA DOĞAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Metalurji Mühendisliğiİstanbul Teknik ÜniversitesiMetalurji ve Malzeme Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUSTAFA LUTFİ ÖVEÇOĞLU
- Açık ocaklarda toz koşullarının istatistiksel analizi
Statistical analysis of dust condition of surface mines
ERCAN YİĞİT
Yüksek Lisans
Türkçe
2007
Maden Mühendisliği ve MadencilikEskişehir Osmangazi ÜniversitesiMaden Mühendisliği Ana Bilim Dalı
Y.DOÇ.DR. MUSTAFA ÖNDER