Okul öncesi dönem çocuklarında okuma gelişimi ve okumaya hazırlık programının etkisinin değerlendirilmesi
The Development of reading skills in preschool children and the evaluation of the programme about children's readiness for learning to read
- Tez No: 106780
- Danışmanlar: PROF. DR. AYLA OKTAY
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2001
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Marmara Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İlköğretim Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 318
Özet
Çocukların okuma döneminde gösterecekleri başarının, okuma öncesi dönemde kazandıkları bilgi, beceri ve tecrübelerden etkilendiği düşünülecek olursa, Alfabesel Yazı Sistemleri'nde okuma öncesi dönemde fonolojik duyarlılık, okuma kavramları, kelime bilgisi, görsel ve işitsel ayrımlaştırma becerilerinin, okumanın gelişimi sürecindeki etkisi göz ardı edilemez. Son yıllarda, bu konuyla ilgilenen araştırmacılar tarafından yürütülen araştırmalar ortaya koymuştur ki; okul öncesi dönemde yer alan çocuklara fonolojik duyarlılık; okuma kavranılan, kelime bilgisi, görsel ve işitsel aynmlaştırma becerilerini kazanmaları amacıyla uygulanan hazırlık çalışmaları, bu çocukların okuma gelişimleri ve gelecekteki okuma başarılarını kazanmalarında oldukça önemli bir rol oynamaktadır. Araştırmamızda öncelikle okul öncesi eğitimi öğretmenlerinin, okul öncesi üönemde çocuklardaki okuma gelişimi; başka bir deyişle, okumaya hazırlıkları konusundaki görüşleri alınmış ve bu gelişimi desteklemek için neler yaptıklarına ilişkin durum saptaması yapılmıştır. Daha sonra ise, bu cevaplardan elde edilen ipuçlarına dayalı olarak mevcut okul öncesi programını zenginleştirecek bir Okumaya Hazırlık Programı hazırlanarak, bu programın etkililiği ölçülmüştür. 1998-1999 öğretim yılında İstanbul ili içerisindeki Milli Eğitim Bakanlığı 'na bağlı resmi ve özel ilköğretim okullarının anasınıflannda, Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumuna bağlı resmi ve özel okul öncesi eğitim kurumlarında ve üniversiteye bağlı uygulama okullarında görev yapmakta olan tüm okul öncesi eğitim öğretmenleri, bu araştırmanın genel tarama tipi bölümünün evrenini oluşturmuş; bu evrenden seçilen 182 okul öncesi eğitimi öğretmeni, örneklem grubunda yer almıştır. Araştırmanın deneysel olarak yürütülen ikinci aşamasında ise, 1999-2000 öğretim yılında İstanbul ili Beşiktaş ilçesindeki Milli Eğitim Bakanlığına bağlı Levent Bağımsız (Müstakil) Yıldız Erten Anaokulu'nda öğrenim gören 5-6 yaş arasındaki 77 anaokulu öğrencisi arasından 26 öğrenci seçilmiş ve bu öğrencilerden 2 grup oluşturulmuştur. Bu gruplardan Deney Grubunda, 8'i kız 5'i erkek olmak üzere toplam 13; öğrenci Kontrol Grubunda da, Deney Grubuna benzer şekilde, 8'i kız 5'i erkek olmak üzere toplam 13 öğrenci yer almıştır.Genel Tarama Çalışması bölümünde, okul öncesi eğitim kurumlarında görev yapan öğretmenlerin görüşlerini belirlemek üzere araştırmacı tarafından geliştirilen bir anket uygulanmıştır. Bu anket, okul öncesi eğitimi öğretmenlerinin okul öncesi dönemde okumaya hazırlık ile ilgili görüşlerini almaya yönelik 54 sorudan oluşmaktadır. Deney ve Kontrol Grupları'nın eşitlenmesinde ve eğitim programının (Okumaya Hazırlık Programı) etkililiğinin sınanmasında ise; Fonolojik (Sesbilgisel) Duyarlılık Testleri, Okuma Kavranılan Ölçeği, Peabody Resim Kelime Testi, Okumaya Hazırlıklı Olma Testi (Okul Olgunluğu Testi) ve Ritm Tekrarı Testi, ön-test ve son-test uygulamalarında kullanılmıştır. Bu testlerden, Fonolojik (Sesbilgisel) Duyarlılık Testleri, Okuma Kavranılan Ölçeği ve Peabody Resim Kelime Testi'nin Türkiye koşullan için geçerlik ve güvenirliği bilimsel olarak yapılmışken, Okumaya Hazırlıklı Olma Testi (Okul Olgunluğu Testi) ve Ritm Tekran Testi'nin ise sadece Türkçe'ye uyarlanması yapılmış; ancak güvenirlik çalışmalan yapılmamıştır. Bu nedenle, bu araştırmada söz konusu testlerin sağlıklı olarak kullanılabilmesi için bu testlere ilişkin güvenirlik çalışmalan yapılmıştır. Okumaya Hazırlıklı Olma Testi'nin güvenirlik çalışmalan için, 1999-2000 öğretim yılında İstanbul ilindeki okul öncesi eğitim kurumlanna devam eden 5.0-6.0 yaş grubundaki 300 öğrenciye ulaşılmış ve test uygulanmıştır.Testin İç Tutarlılığı Cronbach Alfa Tekniğine dayalı olarak maksimum 0.97'dir. Minimum İç Tutarlılığı ise Guttman Tekniği'nden elde edilmiştir ve 0.96'dır. Elde edilen bu sonuçlar testin mükemmele yakın bir güvenirliğe sahip olduğunu göstermektedir. Ritm Tekran Testi ise, araştırmadaki Deney ve Kontrol Grupları'nın saptanmasında, 77 kişiye uyarlanmış; bu grup üstündeki uygulama sonuçlanna bakılarak testin Cronbach Alfa Yöntemine göre İç Tutarlılık Katsayısı belirlenmiştir. Elde edilen sonuç 0.84'dür. Bu sonuç testin %84 oranında güvenilir olduğunun göstergesidir. 1999-2000 öğretim yılının bahar döneminde, Deney grubundaki 13 öğrenci ile birlikte Okumaya Hazırlık Programı uygulamaya konulmuştur. Belirlenen amaç ve hedefleri gerçekleştirmek üzere çok sayıda etkinlikten (Serbest-Zaman Etkinlikleri, Okuma-Yazmaya Hazırlık Etkinlikleri, Türkçe Dil Etkinlikleri, Oyun Etkinlikleri, Kavram Çalışmaları, Drama Etkinlikleri, Fen ve Doğa Etkinlikleri, Müzik Etkinlikleri)oluşan bu program, haftada 4 gün, günlük ortalama 60-90 dakikadan oluşan ve toplam 6 hafta süren bir uygulama şeklinde yürütülmüştür. Deney ve Kontrol Grupları'ın birbirleri ile bilimsel olarak eşitlenebilmeleri için, kullanılan testler kapsamında non-parametric Mann-Whitney U Testi kullanılmıştır. Deney ve Kontrol Gruplan'nın ön ve sontestlerinin birbirleri ile farklılıklarını saptayabilmek için ise yine non-parametric Wilcoxin Testi kullanılmıştır. Son aşamada ise, araştırmanın hipotezi doğrultusunda uygulanan programdan sonra, Deney Grubu'nun Kontrol Grubuna göre daha üstün olduğunu ispat etmek üzere non- parametric tekniklerden Mann-Whitney U Testi tekrar kullanılmıştır. Deneysel çalışmada elde edilen bütün sonuçlar tek yönlü olarak sınanmış; anlamlılık düzeyi en az 0.05 olarak kabul edilmiştir. Ayrıca 0.01 düzeyinde anlamlı çıkan sonuçlar, tablolarda ifade edilmiştir. Araştırmamızın sonuçlan, okul öncesi dönemde bulunan 5-6 yaş arasındaki çocuklara uygulanan“Okumaya Hazırlık Programı”'nın, onların okuma gelişimlerini desteklediğini ortaya koymaktadır. Deney Grubu'nun, eğitim programının uygulanmasının ardından beş farklı test ölçümü sonucunda elde ettiği puanlar Kontrol Grubu ile karşılaştırıldığında, anlamlı bir şekilde yüksektir.“Okumaya Hazırlık Programı”bu yaş grubu çocuklarının, okuma gelişimlerini etkileyen temel becerilerden fonolojik duyarlılık becerisi, okuma kavramları, kelime dağarcığı, görsel ve işitsel aynmlaştırma becerilerini geliştirmelerine yardımcı olmuştur. Bu sonuç, literatürde benzer yönde yürütülmüş olan birçok araştırmadan elde edilen bulgularla da tutarlılık sergilemektedir.
Özet (Çeviri)
It is a known fact that children's success in learning to read is influenced by the knowledge, skills and experiences they have gained during the preschool period. it is also worth noting that in Alphabetical Writing Systems during the prereading period, phonological awareness, concepts about print, vocabulary usage, auditorial and visual discrimination skills have considerable effects on the process of the development of reading ability. in recent years, several research studies carried out by specialists in the area have demonstrated that preparatory studies applied to preschool children in order to enable them to acquire phonological awareness, concepts about print, vocabulary usage, auditorial and visual discrimination skills play a great part in their reading success in the future. in our research, we firstly consulted preschool teachers in order to obtain their opinions on children's developing reading skills, in other words, preschool children's readiness to read. in the meantime, we carried out some situational detection on what the teachers have been doing to support this development. Later, based on the results of this detection, we designed a New Programme About Children's Readiness For Learning to Read, which was aimed to enrich the current curriculum. We also measured the effectiveness of the programme. in istanbul in the 1998-1999 school year, the general survey section of this research consisted of an accessible population of teachers working in public and private kindergartens run under the authority of the Ministry of Education, teachers working in the Institutes of public and private preschool education run under the authority of the Institute of Social Services and Child Çare and teachers working in some practice schools in coordination with some universities. 182 preschool teachers selected from this accessible population formed the sample. The second phase of the study was carried out as experimental research in which we chose 26 children out of 77 kindergarten pupils in the 5 to 6 age group attending the Independent Yıldız Erten Kindergarten in Beşiktaş, a provincial town of istanbul and we formed two groups out of these 26 pupils. in the Experimental Group, there were 13 pupils; 8 giriş and 5 boys. The Control Group also consisted of 13 pupils; 8 giriş and 5 boys.in the survey section, a questionnaire was administered by the researchers of this study to 182 teachers working in preschool institutes in order to determine their points of view on the research topic. The content of the questionnaire included 54 questions aiming to get the opinions of the teachers about preschool children's readiness for learning to read during the preschool period. in comparing and contrasting the Experimental Group with the Control Group and testing the signifıcance of the fındings of The Programme About Children's Readiness For Learning to Read, the following tests were used during the implementation of the pretest and the posttest: Phonological Awareness Tests, Concepts about Print Test, Peabody Picture -Vocabulary Test, Test Reversal (Test on Children's Readiness For Reading) and Stambak's Rhythms Test. Validity and Reliability Studies for Phonological Awareness Tests, Concepts about Print Test and the Peabody Picture -Vocabulary Test had been scientifically adapted for use in Turkey. On the other hand, the Test Reversal and Stambak's Rhythms Test were only adapted to Turkish but no reliability studies were done över them. For this reasoıı, in order to utilize these tests in this research, we have carried out the necessary reliability work on them. in the 1999-2000 school year, in order to ascertain reliability of the Test Reversal we covered 300 pupils aged between 5 and 6-attending educational institutions at preschool level and administered the test to them. The intemal validity of the test is a maximum of 0.97 according to the Cronbach Alpha Technique. The Guttman Technique was used to measure the minimum interrıal validity of the test and it was found to be 0.96. These results demonstrate that the test is highly reliable. in the research, Stambak's Rhythms Test was administered to 77 pupils in order to determine the Experimental and Control Groups. Having considered the results of the test över these groups, we determined the coeffıcient of intemal validity according to Cronbach Alpha Technique. The result found to be 0.84 demonstrates that the test is 84% reliable. During the Autumn term of 1999-2000 school year, The Programme About Children's Readiness For Learning to Read was put into practice together with the 13 subjects in the Experimental Group. This programme which consisted of miscellaneous activities (Activities of Readiness for Reading, Activities of Linguistic Competence,Activities in the Acquisition of Conceptual Notions, Activities in the form of Games, Spare-time Activities, Science and Nature Activities, Drama Activities and Music Activities) aimed at tö realize our objectives and targets. it was carried out four days a week as 60 to 90-minute activities a day and lasted for six weeks. in order to make the Control Group correspond scientifıcally to the Experimental Group, the non-parametric Mann-Whitney U Test was utilized. in order to fınd out the differences between the pretest and the posttest adrninistered to the Exprimental and Control Groups again non-parametric Wilcoxin Test was applied. hı the final stage, after the programme had been applied in accordance with the hypothesis of the research, Mann-Whitney U Test, öne of the non-parametric tests, was used önce more aiming to prove that the Experimental Group is superior to the Control Group. Ali of the results obtained in this Experimental research were examined utilizing öne way ANOVA. hı addition to this, the conclusions with a significance level of up to 0.01 were indicated in the tables in this dissertation. The results of our research clearly indicate that The Programme About Children's Readiness For Learning to Read applied to a group of children aged betvveen 5 and 6 supports their developing reading skills. After the educational programme was applied to the Experimental Group, we adrninistered 5 different tests to the subjects. When we compared their scores with those of the Control Group, we found out that the scores of the Experimental Group were signifıcantly higher than the scores of the Control Group. The Programme About Children's Readiness For Learning to Read helped the children of this age to develop their skills such as phonological awareness, concepts about print, vocabulary usage, auditorial and visual discrimination skills. The results of this research cohere with the fmdings of many research studies similarly carried out in literatüre.
Benzer Tezler
- Ankara'daki anaokullarının okuma alışkanlığına hazırlık yeterlilikleri açısından değerlendirilmesi
Evaluation of the reading habit readiness adequacy of kindergartens in Ankara
SELDA EKİCİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
Bilgi ve Belge YönetimiHacettepe ÜniversitesiBilgi ve Belge Yönetimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. BÜLENT YILMAZ
- Erken Çocukluk Dönemi Fonolojik Duyarlılık Ölçeği (EÇDFDÖ)'nin geçerlik, güvenirlik ve norm çalışması
Validity, reliability and norm studies on the Phonological Awareness Scale of Early Childhood Period (PASECP)
BURCU SARI
Yüksek Lisans
Türkçe
2012
Eğitim ve ÖğretimÇanakkale Onsekiz Mart Üniversitesiİlköğretim Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. EBRU AKTAN ACAR
- Okul öncesi eğitimde diyaloğa dayalı okuma yöntemine göre hazırlanan Türkçe etkinliklerinin sözel dil becerilerine etkisi
The effect of Turkish language activities prepared in accordance with the technique of dialogic reading on pre-school children's verbal linguistic skills
CANSEV KARAKUŞ
Doktora
Türkçe
2017
Eğitim ve ÖğretimAbant İzzet Baysal ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. MERİÇ TUNCEL
- 5 yaş çocukları ve annelerinin paylaşımlı okuma teknikleriyle gerçekleştirdikleri ev merkezli kitap okuma uygulamalarının incelenmesi
Investigation of home-based shared reading practices of 5-year-old children and their mothers
BÜŞRA ÇELİK
Doktora
Türkçe
2022
Eğitim ve ÖğretimMarmara ÜniversitesiTemel Eğitim Ana Bilim Dalı
PROF. DR. GÜLDEN UYANIK
DR. HÜLYA BİLGİN
- Okul öncesi dönemde çocukların evde anne-babalarıyla birlikte kitap okuma alışkanlıklarının çeşitli değişkenlere göre incelenmesi
An analysis of pre-school aged children's book reading habits at home together with their parents
ZEYNEP DAĞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Çocuk Sağlığı ve HastalıklarıÜsküdar ÜniversitesiÇocuk Gelişimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NURPER ÜLKÜER