On Word order in Gostivar Turkish
Gostivar Türkçesinin sözcük dizilişi üzerine
- Tez No: 107055
- Danışmanlar: PROF. DR. SUMRU ÖZSOY
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Dilbilim, Linguistics
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2001
- Dil: İngilizce
- Üniversite: Boğaziçi Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Dilbilim Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 92
Özet
Bu çalışma Gostivar Türkçesinin tümce yapısını incelemekte ve öncelikle tümce diziliş özelliklerini saptamayı amaçlamaktadır. Gostivar Türkçesinde basit tümce yapılarındaki niceliyicilerin etki alanları bu dilin aşamalı bir düzene sahip olduğunu göstermektedir. Bu da Gostivar Türkçesinin özne-nesne-yüklem (ÖNY) ve özne-yüklem-nesne (ÖYN) dizilişlerinden hangisini sergilediğini sorusunu gündeme getirmektedir. Çalışmada bu sorunun yanıtlamasında sınama aracı olarak odaklama ile niceliyicilerin açısı arasındaki ilişkiler incelenmiştir. Eylem-arkası konumunda bulunan tümleçlerin odaklanabilmesi Gostivar Türkçesinin derin yapıda ÖYN dizilişine sahip olduğunu gösteren bir kanıt olarak alınmıştır. Aynı biçimde eylem- öncesi konumunda bulunan bir tümlecin odaklanabilmesi, Gostivar Türkçesinin derin yapıda ÖNY dizilişine de sahip olduğu sonucunu ortaya çıkarmıştır. Ayrıca niceliyici öbekli yapılar da Gostivar Türkçesinin derin yapıda ÖYN ve ÖNY dikişlerinin bulunduğunu göstermektedir. Bu çalışma ayrıca öbek düzeyi sözcük dizilişinin özelliklerini betimlemektedir. Öbek ulamlarına ilişkin çözümleme ön başlı ve son başh öbek yansımalarının yaraşıra katı bir biçimde son başh öbek yansımalarının da bulunduğunu göstermektedir. Çalışmada ayrıca NE-sözcüklü soru yapılan da çözümlenmiştir. Bulgular Gostivar Türkçesinde NE-yapılannın ÖNY özelliklerine sahip olduğunu göstermektedir. Sonuç olarak, bu çalışma Gostivar Türkçesinin sözcük dizilişine ilişkin olarak sözdizimsel değişime uğrayan dil özellikleri sergilediğini öne sürmektedir. Bulgular viGostivar Türkçesinde ÖYN ve ÖNY yapılarının derin yapıda üretildiğini göstermektedir. Gostivar Türkçesinin ÖNY özelliği Gostivar Türkçesinin sözcük dizilişi ÖNY olan bir Türk dili olmasından kaynaklanmaktadır. Öte yandan, Gostivar Türkçesinin sergilediği ÖYN özelliklerinin, sözcük dizilişi ÖYN olan çevredeki Hint-Avrupa dillerinin (Makedonca, Arnavutça) etkisi ile açıklanmıştır. vu
Özet (Çeviri)
On Word Order in Gostivar Turkish by Şirin Tufan This study, first, determines whether G.T. is a free word order language or a configurational language. An analysis of quantifier scope relations in simplex structures in G.T. suggests that G.T. is a configurational language. Hence, a question is raised as to whether G.T. is SVO or SOV language. Focus and quantifier scope relations are used as a testing ground. Simplex sentences with a postverbal complement can receive both focused and non-focused reading on the postverbal complement in G.T, a fact which provides an evidence for the underlyingly SVO structure. It is also evident that in G.T. simplex sentences with a preverbal complement can receive both focused and non-focused reading on the preverbal complement, indicating that such constructions are SOV. Evidence from the structures with quantifier phrases also implies that both SVO and SOV structures are base generated in G.T. The study also gives a description of the word order at phrasal level. The analysis of the phrasal categories shows that there are some phrasal projections which are strictly head-final as well as those which show a variation between head- final and head-initial nature. Furthermore, wh - constructions are analyzed, the evidence of which shows that wh-constructions in G.T. reveal SOV properties. ivIn conclusion, the study argues that G.T. exhibits properties of a language undergoing a syntactic change with respect to word order. The evidence shows the co-existence of both SOV and S VO structures as base generated in G.T. The SOV nature of G.T. is seen as a result of the feet that G.T. is a Turkic language which is SOV. On the other hand, the SVO properties of G.T. can be argued to reflect the influence of the surrounding IE languages, i.e. Macedonian and Albanian, which are SVO languages.
Benzer Tezler
- Role of word order and accusative case marking in sentence comprehension in 17- to 39-month-old Turkish children
Anadili Türkçe olan 17-39 aylık çocuklarda söz dizimi ve nesne belirten ekin cümle algısı üzerindeki etkisi
AYŞE CANDAN
- 基于汉语国际教育的汉土语序类型研究（a typology study on chinese and Turkish word order based on Chinese international education）
Uluslararası Çince öğretimine(eğitimine)yönelik Çince ve Türkçe söz diziminin tipolojik açıdan incelenmesi
MESUT KESKİN
Doktora
Çince
2020
DilbilimShanghai International Studies University {Shanghai Municipality 上海市}Dilbilim Ana Bilim Dalı
PROF. DR. LİXİN JİN
- Türkçede sağa çalkalamalı yapıların işlemlenmesi
The processing of rightward scrambling in Turkish
SÜHEYDA SARIKAYA
- Derin öğrenme yöntemleri ile Türkçede bağlılık ayrıştırma
Dependency parsing with deep learning methods in Turkish
MÜCAHİT ALTINTAŞ
Doktora
Türkçe
2023
Bilgisayar Mühendisliği Bilimleri-Bilgisayar ve Kontrolİstanbul Teknik ÜniversitesiBilgisayar Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. AHMET CÜNEYD TANTUĞ
- Grammatical relations and word order in Turkish sign language (TİD)
Türk işaret dilindeki dilbilgisel bağlar ve söz dizimi
AYÇA MÜGE SEVİNÇ
Yüksek Lisans
İngilizce
2006
Bilgisayar Mühendisliği Bilimleri-Bilgisayar ve KontrolOrta Doğu Teknik ÜniversitesiBilişsel Bilim Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HÜSEYİN CEM BOZŞAHİN