Mimarlık bilgisi, ideoloji, söylem, eleştiri ilişkisi ve Türkiye mimarlık yazınından örneklerle incelenmesi
A Study on the relationship among architectural knowledge, ideology, discourse, criticism and some examples from Turkish architectural literature
- Tez No: 109571
- Danışmanlar: PROF.DR. GÜRHAN TÜMER
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Mimarlık, Architecture
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2001
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Dokuz Eylül Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Bina Bilgisi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 106
Özet
ÖZET Mimari üretim etkinliği de diğer üretim etkinliklerinin çoğu gibi söylemsel ve söylemsel olmayan pratiklerden oluşur. Söylemsel pratikler, kavramsal, kuramsal doğruluklar üreten ve bu doğruluklarla ifade bulan mimarlık bilgisi alanıdır. Söylemsel olmayan pratikler ise bu alanda üretilen bilgi ile gerçekleştirilen mimari çevre üretimidir. Bilgi alam "gerçekliğin yeniden üretimini'' sağlayan, bilimsel ya da ideolojik olarak adlandırılabilen, ilişkilendirme-açıklama modelleri olan kuramlar ve bu düşünceleri özneler- arası dolaşıma sokan, belli bir dil yapısı içerisinde oluşturulmuş söylemlerden oluşur. Eleştirel etkinlik bu bileşenler temelinde, aynı söylem ya da farklı söylemler içinde/arasında bir geçerlilik sağlama ya da anlama-yorumlama etkinliğidir. Eğitim kurumlan, mimarlık yayınları, yarışmalar, -bazen- gazete ve aktüel dergiler gibi alanlarda sözel ya da metinsel biçimlerde karşımıza çıkar. Çalışmamızı eleştirel etkinliğin gerek genel, gerekse mimarlık bilgisi bağlamında yerini - diğer bileşenlerle ilişkileri dahilinde- inceleyerek bir kuramsal çerçeve oluşturma; ve bu çerçeveye dayanarak Türkiye mimarlık alanındaki periyodiklerde yer almış metinsel örneklerini inceleme gibi bir yöntem içinde gerçekleştirdik. Çalışmamızın ikinci bölümünde genel olarak bilgi kavramı, bilgi oluşturma aracı olarak kuram, söylem, ideoloji ve eleştiri ile bu bileşenleri bir bütün olarak değerlendirmeye çalıştık. Üçüncü bölümde, mimarlık özelinde mimarlık bilgisi, mimarlık ideolojisi/söylemi-mimari ideoloji/söylem, mimarlık ideolojisi-mimari ideoloji ve mimari eleştiri üzerinde durduk. Bölüm sonunda bu bileşenlerin ilişkileri bağlanımda eleştiri için bir sınıflama oluşturduk.Dördüncü bölümde mimari ideolojiler/söylemler, eleştiri ve mimarlık dergileri üzerinde durarak, bunların gerek Batı'da gerek Türkiye'deki işlevlerini ve önemlerini irdelemeye çalıştık. Beşinci bölümde Osmanlı ve Türk modernleşmesi ile mimarlık ideolojisi/söylemi ile mimari ideoloji/söylemlerin gelişmesi arasındaki ilişkiyi kurmaya çalıştık. Altıncı bölümde, daha önce yaptığımız eleştirilerin kategorik ayrımları göz önünde tutarak, periyodiklerde yer alan eleştirel metinleri inceleyip, Türkiye mimarlık söyleminde eleştirinin tarihsel değişimine dair çıkarımlar yapmaya çalıştık. Sonuç bölümünde, dördüncü bölümde kurduğumuz mimarlık eleştirisi, söylem ve ideoloji ilişkisi ile metin incelemelerinin karşılaştırümasıyla bir değerlendirme yaptık.
Özet (Çeviri)
ABSTRACT The activity of architectural production like most of other fields of activities is formed of discoursive and none-discoursive practices. The field of discoursive practices is where the conceptual and theoretical facts are produced and which defines itself through these facts. None-discoursive practices are the production of architectural space by the knowledge produced by the former. The field of knowledge is consists of theories which provides the“reproduction of reality”, can be named scientifically of ideologically and of discourses which helps the circulation of these thoughts in between individuals and which is formed within the context of a certain language. The activity of criticism is the act of understanding-interpreting between different or similar discourses within the basis of these components. We can see it in the educational institutions, architectural publications, competitions and sometimes in newspapers and popular magazines, in the verbal or textual form. We developed our study on the method of defining a theoretical frame of the activity of criticism regarding both the general and architecturaltypes, then studying the textual examples appeared in the Turkish architectural press. In the first and second chapter of our study we tried to consider the concept of knowledge, theory, discourse, ideology and criticism as a whole regarding each as an instrument in the reproduction of knowledge.In the third chapter, we studied the knowledge of architecture, the discourse of architecture-architectural discourse, the ideology of architecture-architectural ideology and architectural criticism. At the end of this chapter we developed a classification of criticism on the basis of the issues listed above. In the fourth chapter we tried to glance at architectural periodicals and the role of critisizm in the western world and Turkey In the fifth chapter we tried to make relationship among th project of modernity of Ottoman and Turkish states and development of architectural Ideology/discource. In the sixth chapter we tried to reinterpret on the historical change of criticism in the Turkish architectural theory by studying the texts of criticism appeared on the major periodicals. In the conclusion we re-evaluated the relationship between the architectural criticism, discourse and ideology by the cross-examination of the selected texts.
Benzer Tezler
- Employing Grids: A Discursive Account of Spatial and Performative Skills
Gridi Çalıştırmak: Mekânsal Ve Performatif Becerilerin Tartışılması
HATİCE CANSU CÜRGEN GÜRPINAR
Doktora
İngilizce
2022
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HÜSEYİN LÜTFÜ KAHVECİOĞLU
- Kapitalist/Sosyalist modernleşme modellerinin erken Cumhuriyet Dönemi mimarlığının biçimlenişine etkileri-Sümerbank KİT yerleşkeleri üzerinden yeni bir anlamlandırma denemesi
The influences of the Capitalist/Socialist modernization models on the formation of the Early Republican architecture - a new interpretation essay on Sümerbank state- Owned Economic Enterprise settlements
ÖZLEM ARITAN
- Mimarlık bilgisi üzerine bir araştırma denemesi
An Essay of a study on architectural knowledge
ÖZLEM BERBER
- Türkiye'de 1930-1950 dönemindeki mimari yarışmalar ve ideoloji
The architectural competitions between 1930-1950 and ideology in Turkey
ERDİNÇ KOLCU
Yüksek Lisans
Türkçe
2005
MimarlıkEskişehir Osmangazi ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
Y.DOÇ.DR. AYŞEN ÇELEN ÖZTÜRK
- 2000'li yıllarda inşa etme kültürü bağlamında ideoloji: Türkiye'deki ve uluslararası platformdaki adliye binaları üzerinden karşılaştırmalı bir değerlendirme
Ideology in the context of building culture in the 2000's: A comparative evaluation on the courthouses in turkey and in the intenational platform
CEREN BİLGİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
MimarlıkDokuz Eylül ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. GÜL DENİZ DOKGÖZ