Köprülerin malzeme, strüktür ve form açısından sistematik incelenmesi
Examining the bridges sistematically from the point of view of material, structure and form
- Tez No: 109584
- Danışmanlar: YRD. DOÇ. DR. YEŞİM KAMİLE AKTUĞLU ORBAY
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Mimarlık, Architecture
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2001
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Dokuz Eylül Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Mimarlık Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 123
Özet
n ÖZET İnsanoğlu, ilk çağlarda, öncelikle basit su yollarını, ırmakları ve nehirleri aşmak amacı ile ilk olarak doğal oluşumlardan faydalanmışlardır. Başlangıçta su birikintisi üzerinde var olan taşlara basarak karşıya ulaşmaya çalışmışlardır. Tesadüfler sonucu veya insanoğlunun gözlemlemeleri sonucunda devrilmiş ağaçlan kullanarak karşı kıyıya geçmişler, dana sonraları da kalas parçalarım bu işlev için kullanmışlardır. Ancak zamanla daha geniş açıklıkları geçme ihtiyacının doğması ve doğanın bu ihtiyaçlara cevap verememesi sonucu, insanoğlu, yeni strüktür ve yapım sistemlerim keşfetmeye başlamıştır, önceleri basit olan ve aynı zamanda doğada fazlaca bulunan taş ve ahşabı kullanarak oluşturulan ayaklar üzerine yine, ahşabı kiriş olarak yerleştirmiş bu şekilde köprüler kurmuştur. Ayrıca yine bu dönemde bambu ve palmiyelerden faydalanarak basit köprüler inşa etmişlerdir. Zaman içerisinde daha geniş açıklıklarda halatlar ve ahşap elemanlar yardımı ile basit ve ilkel asma köprüler oluşturulmuştur. İlkel köprü örneklerinde mimari bir öğe olan kemeri ise ilk defa Sümerler kullanmış, oradan bütün Asya milletlerine yayılmıştır. Sümerler güneşte pişirdikleri tuğlayı kemerde uygulamışlar, böylece kemer köprüyü taşımış, köprü de insanlara yol vererek medeniyeti geUştirmiştir. Ancak yine bu dönemde fazla açıklık geçememişler ve yeni arayışlara gitmişlerdir. Bu arayışlar ve statik problemler yüzünden, ayrıca var olan bu sistemler ile fazla açıklık geçilememesinden dolayı, insanoğlu farklı strüktür sistemlerim denemeye başlamıştır. İlk olarak kemerlerden oluşan taş köprüler yapmış, zamanla taşın yerine,m teknolojinin de gelişmesi ile betonarme ve çelik malzeme gibi yeni yapım elemanlarım kullanmaya başlamıştır. Teknolojinin gelişmesi strüktür sistemim etkilediği gibi aynı zamanda kullanım sistemlerini de etkilemiştir. Yani insanoğlu, ilk zamanlarda köprüleri aynı anda hem kendi hem de araçlarının geçişi için kullanırken zaman içerisinde her gereksinime ayrı bir köprü yapma yoluna gitmiştir. Böylece yaya ve taşıt köprüsü gibi, ihtiyaçtan doğan, bir klasifikasyon yaratılmıştır. Genel olarak, köprülerde kullanılan strüktür sistemleri geçilen acılık doğrultusunda belirlenmektedir. Kısa mesafeli açıklıklarda yığma, kargir gibi sistemler tercih edilirken, açıklık arttıkça strüktür sistemi değişmekte, betonarme, çelik veya asma sistem kullanılmaktadır. Bunun yam sıra estetik değerler de formu etkilemekte ve bu doğrultuda strüktür sistemi seçilmektedir. Bir köprünün formu strüktür yüklerinin çözümü ve onların mantıksal düzeni ile belirlenmektedir, örneğin asimetrik asma sistemde pilon eğik durmakta ve onun ağırlığı asimetrik olarak karşıt yükler (kablolar) ile dengelenmektedir, örneğin Seville Köprüsü' nde (Resim 4.8) bu düzenleme görülebilmektedir. Ayrıca bir diğer örnek olarak kemer öğesinin de desteklediği örnekler bulunmaktadır. Millau Köprüsü de (Resim 4.2) bu sisteme örnektir. Etkin ve yetkin bir köprü tasarımım gerçekleştirebilmek amacı ile; tez kapsamında öncelikle köprüler ve köprüyü oluşturan yapım elemanları hakkında genel bir bilgi verilmeye çahşılmıştir. Daha sonra gerekli tanım ve kavramlar yapılarak tarihsel gelişimi anlatılmıştır. Bu çerçevede Osmanlı, Roma ve Selçuklu dönemine ait eserler irdelenmiştir. Ayrıca Uzak ve Orta Doğu' daki köprüler ile Türkiye' deki örneklere yer verilmiştir. Gerekli kavramlar ve açıklamalar doğrultusunda ikinci bölümde köprüler sistematik olarak smıflandırılmaya çahşılmıştir. Bu doğrultuda; malzemesine ve taşıyıcı sistemine göre bir irdeleme yapılmıştır.IV Malzeme ve taşıyıcı sisteme ait bir değerlendirme yapıldıktan sonra üçüncü bölümde örnekler verilmiştir. Daha sonra bütün bu irdelemeler, tanımlamalar, açıklamalar ve örnekler doğrultusunda bir karşılaştırma yapılmıştır. Bu karşılaştırma sonucunda çekmeye çalışan taşıyıcı sistemin çoğunlukla kullanıldığı saptanmış, bu şekilde yapının hafifleyerek köprü enkesitinin daha da küçüldüğü görülmüştür. Bu saptamalara göre, malzemenin etkin ve yetkin kullanılabildiği bir köprü tasannu yapılmaya çalışılmıştır. t.C £3Ku«AStfON »B8K«I
Özet (Çeviri)
ABSTRACT Man has used naturel events to pass simple water paths and rivers in the first epoch. İn the begenning they have tried to reach the opposite side by treading on the rocks in water. By the chance or by the observation way of man, first they have used overturned trees, after then beams for these operations. İn the course of time the necessity of passing wide distances have appeared and naturels insufficiencess on these needings; man has begun to discover new constructions systems and structures. First of all wood had been used as a beam over stone and wooden masts that were so much in this period. İn the way by using ropes and wooden compenents man has begun to erect simple and primitive suspension bridges. Sümer has used an architectural component: arch at the pirimitive bridges. And then this system has spread out to all Asia countries. Also they has used terracotta in brick arcs. And by this arc has supported bridge and the bridge has improved the civilization. But in this period man couldn't pass wide distances and they began to seek. Because of static problems and these seeking and the insufficiencess of passing wide distances by existing systems man has begun to try different systems. First of all they made arc bridges from stone. İn the time by development of technology; concrete and steel had begun to use instead of stone and wood. The development of technology has effected structure systems and also the usage systems. While man has used bridges for themselves and their animals and veicles, inVI the time mey began to erect different bridges for the different usages. Like pedestrian bridges, train bridges, veicle bridges and etc. So that a classificiation has been made for the bridges that appears from different usages. Generally, the structure systems that used at bridges are choosen by the span. While masonry systems has been preferred in sgort spans, the structure system has been changed by the wide spans like concrete, steel or suspension systems. Also esthetique values has efected the forms. And structure system has chosen in this direvtion. The form of the bridge has determined by the analyse of structural weight and its logical order. For example; at the asimetric suspension system mast has inclined and it's support by the opposite asimetric cables. For example, at the Seville Brdge (Picture 4.8) this system has been shown. Also the systems have been supported by the arcs like (Picture 4.2) MUlau Bridge. For the aim of designing active and perfect bridge; first of all the information about bridges and the components of bridges had given in the contain of this thesis. After these acknowledgements, historical development had been described. In this frame bridges that had been built at Ottoman, Rome and Selçuklu Term had exemined. Also the bridges in Turkey, far and middle East had given. After then in the second part of thesis, bridges are tried to classificate systematically. İn this way they are examined according their materials and construction systems. At the third part sample of bridges are given. After these anowledgements, definitions, inspections and samples, a comparement is made. By the result of this comparement it is ascertained that tensegrity systems are preferred generally. And by this bridge section is smaller and bridge become lighter. And by the result of these ascertains; it's tried to design active and perfect bridge.
Benzer Tezler
- Konya yaya üst geçitlerinin gelişim süreci ve yapısal dönüşümünün incelenmesi
Investigation of the development process and structural transformation of Konya pedestrian overpasses
ÖMER SELVİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
MimarlıkKonya Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUSTAFA TOSUN
- İstanbul'un görselliğinde görüntü-kavram yorumu olarak köprü
Bridge as an image-notion interpretation in the visuality of Istanbul
GİZEM KAYA
- Ülkemizde şehiriçi yaya köprülerinde malzeme kullanımı ve detay sorunları
Problems of material usage and details in pedestrian bridges of city-centers in Turkey
MUSTAFA SÜTİÇEN
- Yüksek yapılardaki gökköprülerde mimari ve yapısal sorunların incelenmesi ve değerlendirilmesi
Study and evaluation of architectural and structural problems of skybridges in tall buildings
BEGÜM SÖYEK
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
MimarlıkMimar Sinan Güzel Sanatlar ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. AYŞİN SEV
- Reliability-based seismic assessment of masonry arch bridges
Yığma taş kemer köprülerin deprem performansının güvenilirlik-tabanlı değerlendirilmesi
SEMİH GÖNEN
Doktora
İngilizce
2020
İnşaat MühendisliğiBoğaziçi Üniversitesiİnşaat Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SERDAR SOYÖZ