Banka çalışanlarının tükenmişlik düzeylerinin iş doyumu, rol çatışması, rol belirsizliği ve bazı bireysel özelliklere göre incelenmesi
An Investigation of bank employee's burnout according to job satisfaction, role conflict, role ambiguity and some personal characteristics
- Tez No: 113575
- Danışmanlar: PROF. DR. NİLÜFER VOLTAN ACAR
- Tez Türü: Doktora
- Konular: İşletme, Business Administration
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2002
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Hacettepe Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 266
Özet
ÖZET Bu araştırmada banka çalışanlarında gözlenen tükenmişliğini; çalışanların iş doyumu, rol çatışması, rol belirsizliği ve bazı bireysel özelliklerin ne düzeyde etkilediği sorusuna yanıt aranmıştır. Araştırmada, duygusal tükenmişlik, duyarsızlaşma ve kişisel basan olmak üzere üç boyutta incelenen tükenmişlik düzeyini; iş doyumu, rol çatışması ve rol belirsizliği kontrol altına alındığında, cinsiyet, medeni durum, yaş, eğitim düzeyi, çalışılan örgüt birimi, hizmet süresi, statü, gelir, iş yoğunluğu, iş arkadaşlarıyla olan ilişki ve karar verme mekanizmasına katılım gibi bağımsız değişkenlerin ne ölçüde etkilediği incelenmiştir. Çalışmada bağımsız değişkenler arasında yer alan iş doyumu, rol çatışması ve rol belirsizliği kontrol altına alınmıştır. Araştırma kapsamını altı kamu bankasının genel müdürlük birimleri ve onların merkez şubelerinde hizmet veren, banka çalışanları oluşturmuştur. Araştırmaya gönüllülük esasına göre 1079 kişi katılmış, ölçeklerden 50'si geri gelmediği, 30'u da yetersiz bilgi nedeniyle değerlendirmeye alınmamıştır. Verilerin analizi 999 kişiden elde edilen bilgiler üzerinden yapılmıştır. Araştırma verilerinin elde edilmesinde, bağımlı değişkene ilişkin verileri toplamada“Maslach Tükenmişlik ölçeği”kullanılmıştır. Bağımsız değişkenlere ilişkin verilerin toplanmasında ise, çalışanların iş doyumlarını belirlemek için“Minnesota Doyum ölçeği”; rol çatışması ve rol belirsizliği için '“Rol Çatışması ve Rol Belirsizliği Ölçeği”; bireylerin özlük bilgilerini toplamak içinse araştırmacı tarafından geliştirilen“Kişisel Bilgi Formu”kullanılmıştır. Araştırmada elde edilen verilerin istatistiksel çözümlemeleri için“SPPS”paket programının 10.0 sürümü kullanılmıştır. Bağımsız değişkenlerle ilgili alt seçenekler arasında yapılan gruplar arası karşılaştırmalarda yanıltıcı sonuçlara varma olasılığını önlemek amacıyla her değişkenle ilgili bulunan seçeneklerin işaretlenme sıklığına bakılmış ve istatistiksel analiz bakımından yeterli frekansta olmayan alt gruplar, uygun olanIll hallerde diğer grupla birleştirilmiştir. Verilerin çözümlenmesinde kovaryans analizi“ANCOVA”ve Bonferroni yöntemi kullanılmıştır. Araştırmada hata payı üst sının 0.05 olarak kabul edilmiştir. Araştırmada verilerin analizi sonucu elde edilen bulgular; duygusal tükenmişlik, duyarsızlaşma ve kişisel basan olmak üzere üç temel başlık halinde ve bağımsız değişken sırasına göre ayrı başlıklar altında sunulmuştur. Buna göre, araştırmadan elde edilen sonuçlar, genel olarak aşağıda verilmiştir. Araştırmadan elde edilen bulgulara göre, çalışanların tükenmişlik düzeyleri, bireysel özelliklerden değişik derecelerde etkilenmektedir. Araştırmada, kovaryans değişken olarak incelenen iş doyumu, rol belirsizliği ve rol çatışması kontrol edildiğinde çalışanların cinsiyet, hizmet süresi, statü, iş yoğunluğu ve iş arkadaşları ile olan ilişkilerinin duygusal tükenmişlik düzeyini tahmin etmeye katkısının anlamlı olduğu görülmüştür. Ancak, medeni durum, yaş, eğitim düzeyi, çalışılan örgüt birimi, gelir ve karar verme mekanizmasına katılımın duygusal tükenmişlik düzeyini tahmin etmeye katkısının anlamlı olmadığı ortaya çıkmıştır. Duyarsızlaşma değişkenine göre bulgular, kovaryans değişkenler kontrol edildiğinde çalışanların cinsiyet, yaş, eğitim düzeyi, çalışılan örgüt birimi, hizmet süresi, statü, iş yoğunluğu ve karar verme mekanizmasına katılımın duyarsızlaşma düzeyini tahmin etmeye katkısının anlamlı olduğunu göstermiştir. Diğer taraftan, medeni durum, gelir ve iş arkadaşları ile olan ilişkilerinin duyarsızlaşma düzeyini tahmin etmeye katkısının anlamlı olmadığı saptanmıştır. Kişisel basan açısından incelendiğinde ise, cinsiyet, yaş, çalışılan örgüt birimi, hizmet süresi, statü, iş yoğunluğu, iş arkadaşları ile olan ilişkileri ve karar verme mekanizmasına katılımın çalışanların kişisel basarı düzeyini tahmin etmeye katkısının anlamlı olduğu görülmüştür. Ancak duyarsızlaşma değişkeniyle ilgili sonuçlarda olduğu gibi medeni durum, eğitim düzeyi ve gelirin kişisel basarı düzeyini tahmin etmeye katkısı anlamlı olmamıştır.IV Araştırma bulguları, tükenmişlik üzerine daha önce yapılan çalışmaların bulgularıyla birlikte tartışılıp yorumlanmış ve bulgular doğrultusunda geleceğe yönelik önerilerde bulunulmuştur.
Özet (Çeviri)
SUMMARY In this study the effect of employees' job satisfaction, role conflict, role ambiguity and some personal characteristics on bank employees' burnout was explored. The purpose of this study was to investigate the effects of gender, marital status, age, educational level, working department, career experience, status, revenue, work overload, relationship with people at work, and participation in decision-making on the burnout of bank employees which was treated as emotional exhaustion, depersonalization and lack of personal accomplishment by controlling for job satisfaction, role conflict and role ambiguity. Job satisfaction, role conflict and role ambiguity were assessed as covariant variables. The participants were the employees of six different public banks from general directorates and unit. 1079 participants were invited to the study on voluntarily bases. 50 of the questionnaires were not returned and 30 were incomplete. The data analysis was carried out with the remaining 999 employees' questionnaire (data). Data related to participants personal features were collected through an information sheet prepared by the researcher. Data on dependent variable; burnout and independent variables; job satisfaction, role conflict and role ambiguity were assessed by“Maslach Burnout Inventory - MBI”,“The Minnesota Satisfaction Questionnaire Short- Form”, and“Role Conflict and Role Ambiquity Scale”respectively. For data analysis the SPSS for windows version 10.0 was used. In case where independent variable categories frequency counts were insufficient, the categories combined. The Covariance Analysis - ANCOVA and Bonferroni Method were used and 0.05 significance level was considered. Results obtained from data analysis were presented under three main headlines; namely emotional exhaustion, depersonalization and lack of personal accomplishment including the covariates and variables related to personal characteristics.VI Based on the analysis results the employees' burnout was affected by personal characteristics variables at varying degree. It was found that -after controlling for job satisfaction, role conflict and role ambiguity- gender, work experiences, status, work load, and relation with people at work were statistically significant predictors of emotional exhaustion. On the other hand, marital status, age, level of education, department, revenue and participation in decision-making process were not statistically significant predictors of emotional exhaustion. The employees' gender, age, level of education, department, work experiences, status, work load, and participation in decision-making process were statistically significant predictors of depersonalization. On the other hand, marital status, revenue and, relation with people at work were not statistically significant predictors of depersonalizatioa Regarding personal accomplishment, gender, age, department, work experiences, status, work load, relation with people at work, and participation in decision-making, process were statistically significant predictors of the level of personal accomplishment. On the other hand, marital status, level of education, and revenue were not statistically significant predictors of the level of personal accomplishment. The results were discussed in terms of relationship between the level of burnout and the dependent variables under the control of covariant variables. Some important implications of Guidance and Psychological Counseling area in terms of organization were discussed and recommendations were made for future research.
Benzer Tezler
- İş doyumu, rol çatışması ve rol belirsizliği ile çalışanlarının tükenmişlik düzeyi arasındaki ilişkinin incelenmesi: Banka çalışanları üzerine bir uygulama.
An investigation of employee's burnout according to job satisfaction, role conflict, role ambiguity: A study on bank employees.
MEHMET MENTEŞE
Yüksek Lisans
Türkçe
2007
İşletmeDumlupınar Üniversitesiİşletme Ana Bilim Dalı
Y.DOÇ.DR. KAZIM DEVELİOĞLU
- Banka çalışanlarının tükenmişlik düzeylerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi
A Study on the burnout level of bank workers in terms of various variables
AYLİN SILIĞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2003
Eğitim ve ÖğretimAnadolu ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. A. AYKUT CEYHAN
- Banka çalışanlarının işe gömülmüşlükleri ve tükenmişlikleri arasındaki ilişki: Karaman ilinde bir araştırma
The relationship between job embeddedness and burnout syndrome of bank employess: The case of Karaman
PINAR AY
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
BankacılıkKaramanoğlu Mehmetbey ÜniversitesiKamu Yönetimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HAKAN CANDAN
- Benlik yeterliği ve denklik duyarlılığını etkileyen bazı etmenler: Banka çalışanlarıyla yapılan bir araştırma
Some factors effect equity sensitivity and self efficiacy: A study among bank employees
NİHAL KALE
- Örgütsel ve bireysel özellikler açısından iş doyumu ile tükenmişlik düzeyi arasındaki ilişki: Alanya'da banka çalışanları üzerinde bir inceleme
The relationship between burnout and job satisfaction in terms of organizational level and personel characteristics: A study of banking professionals in Alanya
SULTAN SAT