Halit Ziya Uşaklıgil'in romanlarında aşk ve nesne ilişkileri
Love and Object relations in the novels of Halit Ziya Uşaklıgil
- Tez No: 117403
- Danışmanlar: YRD. DOÇ. DR. SÜHA OĞUZERTEM
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: aşk, psikanaliz, nesne ilişkileri, kendini feda etme m, love, psychoanalysis, object relations, self-sacrifice IV
- Yıl: 2002
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İhsan Doğramacı Bilkent Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 84
Özet
ÖZET Aşk, başlangıçtan beri dünya edebiyatının vazgeçilmez izleklerinden biri olmuştur. Aşkın insan yaşamı üzerindeki uzun süreli ve yoğun etkisi, aşkı, bireyin“ ruhsal dinamiklerini en çok etkileyen yaşam olaylarından biri yapmıştır. Bu yüksek lisans tezinde psikanalitik eleştiri kuramı temel alınarak Halit Ziya Uşaklıgılin romanlarındaki aşk ve kendini feda izlekleri incelenmiştir. Halit Ziya Uşaklıgil, roman türü ortaya çıkarken verdiği yapıtlarının olgunluğu ve psikolojik derinliği nedeniyle, Türk edebiyatında pek çok eleştirmen tarafından ”ilk roman yazan“ olarak kabul edilir. Edebiyatın hemen her türünde yapıtları bulunan Uşaklıgil, romanlarında ve öykülerinde genellikle trajik bir kayıp, özkıyım ya da diğer felaketlerle son bulan mutsuz aşkları ele almıştır. Uşaklıgil 'in trajik olana eğimi, romanlarının psikanalitik bir inceleme için zengin metinsel olanaklar barındırmasına neden olmuştur. Tez çalışmasında kuramsal açıdan Sigmund Freud'un libido kavramı ve Melanie Klein' in nesne ilişkileri üzerine görüşleri temel alınmıştır. İki analist farklı görüşler ortaya atmalarına karşın, bireyin psikoseksüel gelişimine ve âşık olma sürecinde karşılaştıkları problemler yaklaşımı birbirini tamamlar nitelikte görülebilir. Böylece, aşkın doğası gereği ”öteki“nin giderek ”ben“in bir parçasına dönüşme süreci olduğu sonucuna varılır. Bunlar ve diğer analistlerin aşka ilişkin incelemeleri ışığında, aşkın, tüm psikolojik sonuçlarıyla birlikte, ”öteki" nin benliğin bir parçası durumuna geldiği bir dönüşüm süreci olduğu sonucuna varmaktayız. Benliğin mutluluk arayışında, ötekiyle bütünleşmesiyle sunulan güven duygusu, sevileni en üst nesne yapar. Ancak, ilişkinin mutluluk getirip getirmeyeceğini aşka taraf olanların benlik yapılan belirler. Bu nedenle, sevilen - Halit Ziya Uşaklıgil'in romanlarında olduğu gibi - tüm diğer nesneleri bırakarak ve benlik yapısının bağımsızlığını tehlikeye atarak bireyin tek varoluş nedeni haline gelir ve kaçınılmaz olarak aşk trajediye dönüşür. Bu tezde, yazarın iki başyapıtı Aşk-ı Memnu (1900) ve Mai ve Siyah (1897) aşk ve nesne ilişkileri açısından incelenmiştir. Her iki roman, benlik yapılarının benzer yapılarından dolayı trajediye sürüklenen çeşitli karakterler sunar. Aynı zamanda bu çalışma, bu başyapıtlarla karşılaştırma yapmak ve bulguları doğrulamak amacıyla, yazarın erken dönem romanlarındaki aşk yapılarını incelemiştir.
Özet (Çeviri)
ABSTRACT Love and Object Relations in the Novels of Hali t Ziya Uşaklıgil Love has been one of the most common themes in world literature at all times. The long-lasting effect of love on an individual's life stems from its deep-rooted significance for the psyche. In this M.A. thesis the themes of love and self-sacrifice in the novels of Halit Ziya Uşaklıgil (1 865-1945) are examined in depth through the methods of psychoanalytic criticism. Many Turkish critics consider Halit Ziya Uşaklıgil to be the first Turkish novelist on account of the maturity and psychological depth of his writings when this genre was newly developing. Uşaklıgil, who wrote in almost every genre of literature, usually deals with unrequited or unhappy love affairs, which often end in tragic loss, suicide or other forms of disaster. The author's propensity for the tragic turns his novels into rich embodiments of textual material for psychoanalytically-based literary investigations. In this study, the concept of libido first developed by Sigmund Freud, and various analytical concepts in the realm of object relations theory first developed by Melanie Klein will be employed as key terms of analysis. Although the views of these theorists differ in certain respects, their approach to the individual's psychosexual development and the problems faced in the process of love may be considered complementary. In view of these and other theorists' analysis of love, we conclude that love is a process of transformation in which“the other”becomes part of the ego together with all of its psychological consequences. In the ego's search for bliss, the sense of security that the prospect of the unification of the ego with the other presents, turns the beloved into the ultimate object. However, the ego structures of the lovers determine whether the outcome of the relationship will be happy or not. Hence, when the beloved becomes the sole reason for one's existence - as in the novels of Halit Ziya Uşaklıgil - relinquishing all other object representations and threatening the independence of ego structures, love turns unavoidably into tragedy. In this thesis, Aşk-ı Memnu (Forbidden Love, 1900) and Mai ve Siyah (Blue and Black, 1897), two masterpieces of Uşaklıgil as well as of Turkish literature, are studied in depth in terms of love and object relations. Both novels present various characters who are dragged into tragedy because of the very constitution of their psyche. The study also investigates the patterns of love in the earlier novels of the author in order to compare these novels with the said masterpieces and verify the findings.
Benzer Tezler
- Halid Ziya Uşaklıgil'in romanlarında burjuva
Bourgeoisie in the novels of Halid Ziya Usakligil
NEŞE PELİN KAYA
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Türk Dili ve EdebiyatıMimar Sinan Güzel Sanatlar ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HANDAN İNCİ
- Gottfried von Straßburg'un 'Tristan' ve Halid Ziya Uşaklıgil'in 'Aşk-ı Memnu' romanlarında yasak aşk teması
The theme of forbidden love in the novels of Gottfried von Straßburg's Tristan and Halid Ziya Uşaklıgil's Aşk-ı Memnu
YASEMİN YILMAZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
Alman Dili ve EdebiyatıAnkara ÜniversitesiBatı Dilleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SEYİT BATTAL ARVASİ
- Uşaklıgil ve Atılgan'ın romanlarında ensest motifleri
The incest motifs in the novels of Uşakligil and Atılgan
EBRU SALMAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2009
Türk Dili ve Edebiyatıİstanbul Bilgi ÜniversitesiKarşılaştırmalı Edebiyat Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MURAT BELGE
- Halit Ziya Uşaklıgil'in romanlarında kadın ve kadın eğitimi
Woman and woman education at Halit Ziya Uşakligil's novels
SEVDA ALTUNBAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2007
Türk Dili ve EdebiyatıDokuz Eylül ÜniversitesiOrtaöğretim Sosyal Alanlar Eğitimi Ana Bilim Dalı
Y.DOÇ.DR. SABAHATTİN ÇAĞIN
- Halit Ziya Uşakligil'in romanlarinda yapı tema
Structure theme novels of Halit Ziya Uşakligil
İMRAN AĞCA