Batıcı düşüncenin etkili bir sözcüsü olarak İctihad dergisi: 1904 - 1932
Ictihad dergisi (1904 - 1932) as an effective representative of the western tought
- Tez No: 117501
- Danışmanlar: YRD. DOÇ. DR. MEHMET ÖZDEN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Tarih, History
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2002
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Hacettepe Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tarih Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 483
Özet
Osmanlı Devleti, XVIII. Yüzyıldan itibaren Batılılaşma çabaları içine girmiştir. Bu çabalar, önce askerî alanda ve XIX. Yüzyılda ise toplumsal ve idarî alanlarda gerçekleştirilmiş devleti yöneten geleneksel elit tarafından hoşnutsuzlukla, ulemâ tarafından ise şüphe ile karşılanmıştır. Diğer yandan bu gerilim, toplumda büyük bir dinamizme yol açmıştır. Bir yanda aşın Batıcılardan, öte yanda Batıdan hiç hoşlanmayan ve ancak devletin bekaası için Batılılaşmak zorunda olduğunu hisssedenler ile Batılı olan her şeyden uzak durmayı yaşam tarzı olarak benimseyen aydınlardan ve bu konulara tamamen ilgisiz bir halktan oluşan Osmanlı toplumu, Batıcılığı kapsamlı bir problematik olarak görmüştür. Dr. Abdullah Cevdet'in yayımladığı İctihad Dergisi, Batıcılığı bir hayat tarzı olarak görmekte ve en aşın düzeyde Batıcılığı Batı ile“aynîleşmeyi”savunmaktadır. Dergi, 28 yıllık yayın hayatı boyunca çağdaştan arasında en kararlı, istikrarlı ve ısrarlı bir şekilde Batıcılığı sürekli savunmuştur. Her olayı, her konuyu ve her meseleyi, Batıcı bir tarzda çözmeyi, anlamayı ve aşmayı prensip edinmiştir. Bu anlayış, çağdaşı aydınlar tarafından çok şiddetle eleştirilmiştir. Her zaman Batıcılığı savunmakla beraber, 1904-1908 yıllan arasında Sultan Abdülhamid'e karşı en şiddetli muhalefeti de yürütmüştür. İctihad, Meşrutiyet'in ilânından büyük bir memnuniyet duymakla beraber, Meşrutiyet döneminde, Batıcılık alanında beklediklerinin beklediği hızla gerçekleşmemesinden dolayı 1913-1918 yıllan arasında İttihad ve Terakki Cemiyeti iktidarına karşı da muhalefet yürütmüştür. Bu arada İslamcı basın tarafından dinsizlikle suçlanmıştır. Ayrıca İttihatçılara karşı, gerektiğinde İslamcılar ile de işbirliği yapmıştır. İctihad, Anadolu'daki Millî Mücadele hareketine ilgisiz davranmıştır. Bunda İctihad yönetici ve yazarlarının, İstanbul Hükûmeti'ne ve İngiliz11 Muhipleri Cemiyeti'ne yakınlıkları önemli rol oynamıştır. Anadolu'daki Millî hareket başarıya ulaşınca İctihad bu hareketi takdir etse de, Anadolu'daki yeni yönetim tarafından dışlanmaktan kurtulamamıştır.. Cumhuriyet döneminde İctihad yıllardır önerdiği fikirlerin yeni idare tarafından inkılâp olarak gerçekleştirildiğini görmekte, ancak bu inkılâpların yapılmasında etkin bir rol oynayamamaktadır. Gerçekten de İctihad, Cumhuriyet döneminde yapılan inkılâpları, İstanbul Basını içinde dışarıdan desteklemekten öteye gidememiştir. İctihad, Cumhuriyeti devrimlerini yönlendirici bir rol oynamak istemiş, fakat başarılı olamamıştır. Kısaca söylemek gerekirse, İctihad dergisi 28 yıllık yayın hayatı boyunca Batıcı Düşünce'yi kararlı bir biçimde savunmuş, 1904 - 1922 yıllan arasındaki dönemde Türkiye'deki Batıcı Düşünce'ye yön vermiştir. 1922 - 1932 yıllan arasındaki dönemde ise, Cumhuriyet İnkılâplarını savunmuş ve desteklemiştir.
Özet (Çeviri)
The Ottoman Empire started to make westernization efforts in the XVinth century. These efforts have been formerly realized in military field and in the XDCth century both in social and administrative fields. These efforts were taken with dissatisfaction by society and with suspicion by the clergy. This tension caused a great dynamism in the society. On one side extreme Westernizationers on the other side those who hate West and for this reason wanting to become westernized and on the another side intellectuals who avoid anything coming from the West by assuming it as a life style and also Ottoman society composed of completely disinterested public accepted the westernization as a social, administrative and cultural problem. Ictihad Dergisi that was published by Dr. Abdullah Cevdet accepted westernization as a life style and extremely defended westernization“being the same as West”. Through the 28 years of publishment of Ictihad, he continiously defended westernization in the most fixed, stable and insistent way. He had it as a principle to understand and to analyze every event, every subject and every question in a western way. This understanding was criticised violently by his contemporary intellectuals. Concurrently always defending Westernization, it opposed in a most violent way against Sultan Abdülhamid in the course of years 1904-1908. Ictihad not only having great satisfaction by the declaration of Meşrutiyet but also opposed the ittihat Terakki Assembly government in the course of years 1913-18 since there has not been a rapid development in the field of Westernization in Meşrutiyet era as they expected it to be. Meanwhile it was accused of being irreligiousness by Islamic Press. In addition, against the Ittihadists made a cooperation with Islamists if needed. Ictihad accepted disinterested to the Nationalist strive movement in Anatolia. Of course the manipulators and intellectuals of ictihad have played anIV important role by the intimacy to Istanbul government and ingiliz Muhipler Association. When the nationalists succeded in Anatolia, Ictihad appreciated this success. On the other hand it wasn't respected by the new administration in Anatolia. In the Republic period, Ictihad witnessed its proposed ideas over years have been realized as a revolution by the new administration. However, Ictihad does not play an effective role in the realization of these revolutions. Actually, Ictihad could not go beyond as to become a supporter for Istanbul Press in the revolutions that were made in Republic period. Ictihad periodical through its 28 years of publishing life defended the western thought insistently, and in the period of 1904-1922 it shaped the western thought in Turkey. And also in the period of 1922-1932 it defended and supported the Republican Revolutions.
Benzer Tezler
- Anarşizm düşüncesinin tarihsel gelişimi ve küreselleşme karşıtı hareket ile olan ilişkisi
The Historical development of anarchical thought and its relation with the anti globalization movement
TARIK AYGÜN
Yüksek Lisans
Türkçe
2003
Uluslararası İlişkilerİstanbul ÜniversitesiUluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FATMAGÜL BERKTAY
- Celal Nuri'nin felsefi görüşleri
Celal Nuri's philophical thought
TAHİR DUMANGÖZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2011
Felsefeİstanbul ÜniversitesiFelsefe Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. M. CÜNEYT KAYA
- Türkiye'de İslamcı düşüncenin tarih algısı ve Tanzimat Dönemi eleştirisi
History perception of Islamic thought in Turkey and criticizm of the Tanzimat Period
UĞUR SAV
- Türkiye'de yalın tedarik zinciri yönetimi: Japonya ve ABD karşılaştırması
Lean supply chain managment in Turkey: Comparing with Japan and USA
REMZİ ÜNLÜER