Varlık dergisinin kültürel konulara yaklaşım biçimi (1950-1960)
Varlık periodicals cultural point of between (1950-1960)
- Tez No: 117712
- Danışmanlar: PROF. DR. KURTULUŞ KAYALI
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Tarih, Türk Dili ve Edebiyatı, History, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2002
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türkiye Cumhuriyeti Tarihi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 191
Özet
ÖZET Bu araştırma 1950-1960 yılları arasında ülkenin çok partili yönetime geçtiği dönemde, Varlık dergisinin kültürel konulara bakış açısını ortaya koymak amacıyla yapılmıştır. Bu amaçla 1950-1960 yıllan arasında çıkan sayılan, yine döneme ilişkin siyasi gelişmeleri anlatan kaynaklar taranmıştır. Tezin asıl konusu 1950-60 yıllarındaki dönem olmasına rağmen, bu döneme temel olması açısından aynca Cumhuriyet dönemi ve Osmanlı tarihi genel olarak aktarılmıştır. Osmanlı döneminde, bilim ilk yıllarda önemsenerek her kültürden etkilenmiştir. Ancak zaman içinde bilim adamlarının yeni araştırmalar yapmaması ve kendilerini geliştirmemesi nedeniyle kısır döngü yaşanmaya başlamıştır. Son dönemlerde İslamiyet'in etkisiyle sorgulama yerine, varolanın kabul edilmesi benimsenmiştir. Cumhuriyetle birlikte kültürel alanındaki yapılanma için harekete geçilmiştir. Varlık dergisinin çıkarılmaya başlaması bu döneme rastlar. Dergi, Kemalist devrimlerin gerçekleştirilmesi amacına hizmet edeceğini açıklamıştır. Bu amaçla yer verdiği çalışmalarında, edebiyatın yeni edebiyat türlerine açık ve güdümsüz olması gereğini savunmuştur. Ancak 1955'lere gelindiğinde amacından uzaklaşmaya başlamıştır. Ayrıca edebiyatın yaşanmışlıklardan ve gerçeklerden oluştuğuna inanan dergi, dünya edebiyatından verdiği örnekler ve karşılaştırmalarla da bunu pekiştirmeye çalışmıştır. 143Sadece edebiyatla değil, tiyatro, resim ve müzik gibi sanatın diğer alanlarına da yer verilmiştir. Halk bu sanat dalları hakkında aydınlatılmaya çalışırken, sanat alanındaki faaliyetleri de desteklemek amacıyla yapıcı eleştirilerde bulunmuştur. Tek parti iktidarına -özellikle de Atatürk'ün ölümünden sonra- karşı başlayan muhalefette, Demokrat Parti'nin iktidara gelişiyle oluşan süreçte, derginin konumu anlatılmıştır. Büyük kitleler gibi derginin de yeni iktidar sahiplerinden beklentileri olmuş, ancak bunların gerçekleşmemesi durumunda da açıktan olmasa bile, eleştiriden kaçınılmamıştır. îç politikadaki güncel olaylara her sayısında yer veren dergi, ülke gündemini meşgul eden gelişmeleri baş yazıya taşımış ve konuyla ilgili değerlendirmeler yapmıştır. Toplumsal aydınlanmanın temel aracı olarak görülen eğitim, derginin en çok üzerinde durduğu konudur. Bu amaçla Köy Enstitüleri, Halkevleri ve Batı Klasikleri ısrarla savunulmuş, Demokrat Parti iktidarı sırasında kurumların kaldırılması gündeme geldiğinde de, kaldırmak yerine politikadan arındırmanın en sağlıklı çözüm yolu olduğuna inanılmıştır. Sonuç olarak, Varlık Dergisi çıkış amacında dediği gibi edebiyat ve sanat alanlarında halkı aydınlatma görevini yerine getirmiştir. Dergi her zaman yeniliklere açık olduğunu savunmuştur. Ancak 1955'lere gelindiğinde kendi çizgisine uygun olmayan eserleri yayınlamamaya başlaması, çelişik durum yaratmaktadır. Dergi bu durumu açıklarken, ne komünizm ne de faşizmi savunduğunu, belirli ideolojilerin savunucusu olan kişilerin eserlerine bu yüzden yer vermediğini söylemektedir. Derginin 1930'lu yıllardan günümüze kadar aralıksız yayınlanmasının en önemli nedeni; Kemalizmi savunması ve buna bağlı kalmasıdır. 144
Özet (Çeviri)
SUMMARY This study have been carried out in order to show the Varlık periodicals' cultural point of view between 1950-1960 period which was the period of poliparties in Turkey. For this reason the periodicals belonged to 1950-1960 and the other books which were about the political developments of that period were searched. Although the main core of the study has been the period of between 1950-1960, history of Ottoman Empirement and the history of Turkish Republic has been mentioned generally as a backround information. In the begining periods of Ottoman Empirement the science had been given many cultures. But by the last time because of Islamic influence not questioning but accepting had been preferred by the scientist. In the time of Republic, for the restrcturing of culture, it had been started. Varlık periodicals had started at that time. These periodicals had declerated that they would have worked for Kemalism. They had implied that for this reason literature should have been open for new trends and should have been undirected. However in 1955s they started deviate from that goal. Also these periodicals claimed that literature is made up of real life (experiences) and gave examples from the world literature. Not only literature but also theatre, music and art took place in these articals. They tried to inform public about these arts and at the same time in order to support art positive critics had been made. 145The position of periodicals during the mono-partied period especially after Atatiirk's death was explaired. Like a lot of people the periodicals had expectations from the Democrat Party but on the condition of unrealization of them, opposition had taken place confidentially. These articals published dairy events about national policy and they even titled the agenda. Education as basic tool of improvement had been strongly stressed in these periodicals. For this reason, Köy Enstit01eri(Region Institution), Halkevleri ( Public Houses) and west classicals were defended and during Democrat Party in power when these institutions were wanted to end, they claimed that unpolitization would have been solution instead of ending these institutions. In conclusion, the Varlık Periodicals carried out informing puplic about literature and arts. They claimed that they had always been open to new trends. But in 1955s they published writings that were not relevant for their point of view. For defending this trend they explained that they were not the followers of any ideology so they didn't publish any writings of any people who were fascist or communist. It can be said that the most important reason of publishing periodicals continuously since 1930s is their only defending Kemalism. 146
Benzer Tezler
- Varlık dergisinin ilk 150 sayısındaki edebiyat yazılarının sınıflandırılması
The Classification of the literary texts in the first 150 issues of Varlık journal
SERAP CAVKAYTAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2001
Türk Dili ve EdebiyatıEskişehir Osmangazi ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
Y.DOÇ.DR. MUHARREM DAYANÇ
- Varlık dergisinin 231-281. sayılarındaki edebi metin eleştirileri ve şiirler
Literary text criticism and poems in 231-281. numbers of Varlık magazine
RUKİYE ESRA TABAKÇILAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2007
Türk Dili ve EdebiyatıGazi ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
Y.DOÇ.DR. MEHMET ÖNAL
- Varlık dergisinde dil yazıları(1934-1980)
Language articles in Varlik magazine (1934-1980)
EMİNE ŞENLİKOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Türk Dili ve EdebiyatıGiresun ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DR. HATEM TÜRK
- Web CBS tabanlı kültürel miras envanteri oluşturulması: Trabzonörneği
Creation of a web CBS-based cultural heritage inventory: The case of Trabzon
SİBEL DEĞİRMENCİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Jeodezi ve FotogrametriGümüşhane ÜniversitesiHarita Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FATİH DÖNER
- Turizmin turistik yörelerdeki sosyo-kültürel yaşama etkileri ve Fethiye yöresinde bir uygulama
Başlık çevirisi yok
EMİR M. ULUCAK
Yüksek Lisans
Türkçe
2000
TurizmGazi ÜniversitesiTurizm İşletmeciliği Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ERTUĞRUL ÇETİNER