Analysing flood vulnerable areas with multicriteria evaluation
Çoklu-kriter değerlendirme yaklaşımı ile taşkına açık alanların tespiti
- Tez No: 119238
- Danışmanlar: YRD. DOÇ. DR. ZUHAL AKYÜREK
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Jeodezi ve Fotogrametri, Geodesy and Photogrammetry
- Anahtar Kelimeler: Coğrafi Bilgi Sistemleri, Çoklu-Kriter Değerlendirme (ÇKD), taşlan, hassasiyet, belirsizlik. vı, Coğrafi Bilgi Sistemleri, Çoklu-Kriter Değerlendirme (ÇKD), taşlan, hassasiyet, belirsizlik. vı
- Yıl: 2002
- Dil: İngilizce
- Üniversite: Orta Doğu Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Jeodezi ve Fotogrametri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 95
Özet
oz ÇOKLU-KRITER DEĞERLENDİRME YAKLAŞIMI İLE TAŞKINA AÇIK ALANLARIN TESPİTİ Yalçın, Güler Yüksek Lisans, Jeodezi ve Coğrafî Bilgi Teknolojileri Anabilim Dalı Tez Yöneticisi: Yrd. Doç. Dr. Zuhal AKYÜREK Aralık 2002, 82 sayfa Taşkına açık alanların analizinde Çoklu Kriter Değerlendirme (ÇKD) metodları kullanılmıştır. Çoklu Kriter Karar Analizi'nin (ÇKKA) Coğrafi Bilgi Sistemleri (CBS) ile entegre edilmesindeki amaç karar vericilerin etkili faktörleri daha esnek değerlendirmelerim ve böylece daha kısa zamanda doğru karar vermelerim sağlamaktır. Taşkına hassas alanların tespitinde etkili olabilecek yıllık yağış, havza büyüklüğü, havza eğimi, ana su yolu eğim değişimi, drenaj yoğunluğu, arazi kullanımı ve toprak tipi gibi birkaç faktör ele alınmıştır. Bu çalışmada Kesişim- Birleşim (Boolean) Metodu ve Ağırlıklı Doğrusal Birleştirme Metodu olarak adlandırılan iki ana çoklu kriter karar verme yaklaşımı kullanılmış ve bu iki metodla birlikte görülen önemli noktalar ve problemler ele alınmıştır. Çoklu kriter karar verme yaklaşımında ağırlıkların belirlenmesi için Sıralama Metodu ve İkiliKarşılaştırma Metodu olarak adlandırılan iki metod kullanılmıştır. İkili Karşılaştırma Metodu CBS ile entegre edilmiştir. İkili karşılaştırma için bir CBS programı olan ArcView 8.1 ile uyumlu çalışan Visual Basic Application (VBA)' da bir arayüz yaratılmıştır. Kullanılan iki yaklaşımdan elde edilen sonuçlar, uygun metodun seçilmesinde, faktörlerin ağırlıklarının belirlenmesinde ve karar vermede karar vericinin önemini ortaya koymaktadır. Ayrıca çoklu kriter değerlendirme yaklaşımında standardize edilmiş kriterlerdeki belirsizlik kavramı ele alınmıştır, çünkü belirsizlik CBS verilerinin ve uygulamalarının her zaman kaçınılmaz bir elemanı olmuştur. Kriterlerin standardize edilmiş değerleri bulanıklık kümesi üyeleri olarak belirtilen belirsizlik ölçüsü kavramı şeklinde ifade edilmiştir. Düzenli Ağırlıklı Ortalama metodu kullanılarak belirlenmiş bir dizi alternatif ağırlıklar ile standardize edilmiş bu değerler Ağırlıklı Doğrusal Birleştirme ile işleme konularak taşkına hassas alanlar tekrar belirlenmiştir. Böylece çözümde kriterlerin ağırlıklarının dağılımı ve her bir kriterin bir diğeriyle telafi edilmesi gözlenmektedir. Batı Karadeniz Bölgesi - Bartın Havzası'nda bir çalışma alam, taşkına hassas alanların belirlenmesinde değişik yaklaşımları göstermek amacıyla kullanılmıştır.
Özet (Çeviri)
oz ÇOKLU-KRITER DE?ERLENDİRME YAKLAŞIMI İLE TAŞKINA AÇIK ALANLARIN TESPİTİ Yalçın, Güler Yüksek Lisans, Jeodezi ve Coğrafî Bilgi Teknolojileri Anabilim Dalı Tez Yöneticisi: Yrd. Doç. Dr. Zuhal AKYÜREK Aralık 2002, 82 sayfa Taşkına açık alanların analizinde Çoklu Kriter Değerlendirme (ÇKD) metodları kullanılmıştır. Çoklu Kriter Karar Analizi'nin (ÇKKA) Coğrafi Bilgi Sistemleri (CBS) ile entegre edilmesindeki amaç karar vericilerin etkili faktörleri daha esnek değerlendirmelerim ve böylece daha kısa zamanda doğru karar vermelerim sağlamaktır. Taşkına hassas alanların tespitinde etkili olabilecek yıllık yağış, havza büyüklüğü, havza eğimi, ana su yolu eğim değişimi, drenaj yoğunluğu, arazi kullanımı ve toprak tipi gibi birkaç faktör ele alınmıştır. Bu çalışmada Kesişim- Birleşim (Boolean) Metodu ve Ağırlıklı Doğrusal Birleştirme Metodu olarak adlandırılan iki ana çoklu kriter karar verme yaklaşımı kullanılmış ve bu iki metodla birlikte görülen önemli noktalar ve problemler ele alınmıştır. Çoklu kriter karar verme yaklaşımında ağırlıkların belirlenmesi için Sıralama Metodu ve İkiliKarşılaştırma Metodu olarak adlandırılan iki metod kullanılmıştır. İkili Karşılaştırma Metodu CBS ile entegre edilmiştir. İkili karşılaştırma için bir CBS programı olan ArcView 8.1 ile uyumlu çalışan Visual Basic Application (VBA)' da bir arayüz yaratılmıştır. Kullanılan iki yaklaşımdan elde edilen sonuçlar, uygun metodun seçilmesinde, faktörlerin ağırlıklarının belirlenmesinde ve karar vermede karar vericinin önemini ortaya koymaktadır. Ayrıca çoklu kriter değerlendirme yaklaşımında standardize edilmiş kriterlerdeki belirsizlik kavramı ele alınmıştır, çünkü belirsizlik CBS verilerinin ve uygulamalarının her zaman kaçınılmaz bir elemanı olmuştur. Kriterlerin standardize edilmiş değerleri bulanıklık kümesi üyeleri olarak belirtilen belirsizlik ölçüsü kavramı şeklinde ifade edilmiştir. Düzenli Ağırlıklı Ortalama metodu kullanılarak belirlenmiş bir dizi alternatif ağırlıklar ile standardize edilmiş bu değerler Ağırlıklı Doğrusal Birleştirme ile işleme konularak taşkına hassas alanlar tekrar belirlenmiştir. Böylece çözümde kriterlerin ağırlıklarının dağılımı ve her bir kriterin bir diğeriyle telafi edilmesi gözlenmektedir. Batı Karadeniz Bölgesi - Bartın Havzası'nda bir çalışma alam, taşkına hassas alanların belirlenmesinde değişik yaklaşımları göstermek amacıyla kullanılmıştır.
Benzer Tezler
- İstanbul'da kentleşmenin iklim değişikliğine uyum çerçevesinde değerlendirilmesi
Evaluation of urbanization under the climate change adaptation framework in Istanbul
ALİYE CEREN ONUR
Doktora
Türkçe
2014
Şehircilik ve Bölge Planlamaİstanbul Teknik ÜniversitesiŞehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AZİME TEZER
- Comprehensive flood risk assessment and identification of the potential flood mitigation strategies
Kapsamlı bir taşkın risk değerlendirmesi ve olası risk azaltma stratejilerinin belirlenmesi
ÖMER EKMEKCİOĞLU
Doktora
İngilizce
2022
İnşaat Mühendisliğiİstanbul Teknik Üniversitesiİnşaat Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET ÖZGER
- Coğrafi bilgi sistemleri (CBS) ve en iyi-en kötü yöntemi ile Beykoz ilçesi için kentsel dayanıklılık modeli oluşturulması
Creating an urban resilience model for Beykoz district by using geographic information systems (GIS) and best worst method (BWM)
MUHAMMET ÇAKIR
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Jeodezi ve Fotogrametriİstanbul Teknik ÜniversitesiGeomatik Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. TURAN ERDEN
- Risk sakınım planları çerçevesinde ahs yönteminin ekolojik planlama temelinde tartışılması: Kaynaşlı (Düzce) örneği
Discussion of ahp method on ecological planning in the fremework of risk mitigation plans: Kaynaşlı (Düzce) case study
TUĞBA ORMAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Şehircilik ve Bölge PlanlamaMimar Sinan Güzel Sanatlar ÜniversitesiŞehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ADEM ERDEM ERBAŞ
- Sel risk endeksinin belirlenmesi: Yeşilırmak havzası örneği
Determination of flood risk index: Yesilirmak basin
EZGİ NUR MENTEŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Jeodezi ve Fotogrametriİstanbul Teknik ÜniversitesiGeomatik Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ŞİNASİ KAYA