Yapraktan azot uygulamasının limon ve mandarinde düşük sıcaklık stresine etkisinin antioksidatif savunma mekanizmaları açısından araştırılması
An Investigation on the effects of foliar nitrogen applications on low temperature stress in lemons and mandarins with respect to antioxidative defence mechanism
- Tez No: 120021
- Danışmanlar: PROF.DR. İSMAİL ÇAKMAK
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Ziraat, Agriculture
- Anahtar Kelimeler: azot, düşük sıcaklık, turunçgil, oksijen radikalleri, antioksidatif enzimler, nitrogen, low temperature, citrus, oxygen radicals, antioxidative enzymes n %?:
- Yıl: 2002
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Çukurova Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Toprak Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 148
Özet
oz DOKTORA TEZİ YAPRAKTAN AZOT UYGULAMASININ LİMON VE MANDARİNDE DÜŞÜK SICAKLTK STRESİNE ETKİSİNİN ANTİOKSİDATİF SAVUNMA MEKANİZMALARI AÇISINDAN ARAŞTIRILMASI SELİM EKER ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ TOPRAK ANADİLİM DALI Danışman : Prof. Dr. İsmail ÇAKMAK Yıl: 2002, Sayfa: 148 Jüri : Prof. Dr. İsmail ÇAKMAK Prof. Dr. Aydın GÜNEŞ Prof. Dr. Ahmet ÇINAR Prof. Dr. M. Rıfat DERİCİ Prof. Dr. Zülküf KAYA Düşük sıcaklık stresi bitkilerde yaygın olarak ortaya çıkan çevresel bir stres faktörü olup, bitkilerin büyümesi ve verim oluşturma kapasitesi üzerinde ciddi boyutlarda olumsuz sonuçlar doğurmaktadır. Anılan sorun, özellikle turunçgil bahçelerinde ortaya çıkmakta ve beraberinde önemli ekonomik kayıplar getirmektedir. Son yıllarda yaygın bir kanıya göre ağaçlara kış öncesi yapraktan azot (N) uygulamalarının, düşük sıcaklık stresinden kaynaklanan hücre tahribatının minimize edilmesinde ve çiçeklenmenin teşvik edilmesinde önemli bir rol oynamaktadır. Azotun bu olumlu etkilerinin mekanizmasının anlaşılması hala önemli bir araştırma konusu durumundadır. Bu tez çalışmasında hem arazi koşullarında (seçilmiş turunçgil bahçelerinde) hem de kontrollü bitki yetiştirme odalarında limon ve mandarine yapraktan artan oranlarda N uygulamasıyla, bitkilerin düşük sıcaklık stresinden nasıl etkilendiği ve bu strese karşı bitkilerin gösterdiği savunma mekanizmalarının hangi boyutlarda değişime uğradığı araştırılmıştır. Bu amaçla değişik N uygulamaları ve düşük sıcaklık stresi altında zamana bağlı olarak, limon ve mandarin yapraklarında N, klorofil, lipid peroksidasyon, karotenoidler, askorbik asit, SH-bileşikleri, prolin ve antioksidatif savunma enzimlerinden süperoksit dismutaz (SOD), askorbat peroksidaz (APaz), glutatiyon redüktaz (GRflz) ve katalaz aktiviteleri ölçülmüştür. Ayrıca yapraklarda mineral element konsantrasyonları araştırılmıştır. Azot, arazi denemelerinde % 0 ve % 0.5 oranlarında (3 kez) ve kontrollü oda denemelerinde % 0, % 0.5 ve % 1 oranlarında uygulanmıştır. Elde olunan sonuçlara göre, limon mandarinlere ölçütle düşük sıcaklık stresinden daha fazla etkilenmiş ve daha yüksek lipid peroksidasyonu göstermiştir. Azot uygulamaları kontrollü koşullarda soğuk stresine bağlı lipid peroksidasyonu üzerinde azaltıcı etki göstermiştir. Arazi ve sera denemelerinde soğuk stresi ile birlikte ölçülen antioksidantların miktarında artışlar saptanmıştır. Azot uygulamaları, askorbik asit içeriği üzerinde düşürücü etkiler gösterirken, prolin içeriğini arttırmıştır. Koruyucu antioksidatif enzimlerden SOD, APaz ve GRaz düşük sıcaklık stresiyle önemli artışlar göstermiştir. Bu artışlar, strese bağlı olarak bitkilerde toksik O2 türevlerinin oluştuğunu göstermektedir. Bitkilere N uygulaması ile antioksidatif enzimlerin aktivitelerindeki artış oranlan azalmıştır. Bu sonuç, düşük sıcaklık stresine bağlı toksik 02 türevlerinin oluşumunun N yetersizliğinde daha fazla olduğunu göstermektedir. Antioksidatif enzimlerden sadece katalazın düşük sıcaklık stresi altında ve özellikle N yetersizliğinde azalma gösterdiği bulunmuştur. Ayrıca, yüksek ışık intensitesi altında oluşan fotooksidadif zararın N beslenmesinin iyileşmesi ile azaldığı saptanmıştır. Sonuçlar, turunçgillerin düşük sıcaklık stresinden korunmasında N beslenmesinin kritik bir rol oynadığım ve stres allında bitkilerin N beslenmesinin iyileştirilmesi gerektiğini ortaya koymaktadır.
Özet (Çeviri)
ABSTRACT PhD THESIS AN INVESTIGATION ON THE EFFECTS OF FOLIAR NITROGEN APPLICATIONS ON LOW TEMPERATURE STRESS IN LEMONS AND MANDARINS WITH RESPECT TO ANTIOXTOATTVE DEFENCE MECHANISM SELİM EKER UNIVERSITY OF ÇUKUROVA INSTITUTE OF NATURAL AND APPLIED SCIENCES DEPARTMENT OF SOIL SCIENCE Supervisor : Prof. Dr. Ismail ÇAKMAK Year: 2002, Pages: 148 Jury : Prof. Dr. Ismail ÇAKMAK Prof. Dr. Aydın GÜNEŞ Prof. Dr. Ahmet ÇINAR Prof. Dr. M. Rıfat DERİCİ Prof. Dr. Zülküf KAYA Low temperature stress is a widespread environmental stress resulting in serious depressions in growth and yield of plants. This stress occurs particularly in citrus orchards causing severe economic losses. In recent years there is an increasing evidence showing that pre-winter foliar application of nitrogen (N) minimizes low temparature stress-dependent cell damage and promotes flowering. The mechanisms by which N improves plant growth under low temperature stress are still not well understood, and being investigated. In the present thesis work, field and growth chamber experiments were carried out to study how foliar application of N at increasing rates affects low temparature stress in plants. Additionally, the defence mechanisms developed by plants against low temperature were also studied. Lemon and mandarin leaves were sampled to analyse N, chlorophyll, lipid peroxidation, carotenoids, ascorbic acid, SH-compounds, proline and the antioxidative enzymes superoxide dismutase (SOD) ascorbate peroxidase (APaz), glutathione reductase (GRaz) and catalase at different N applications and cold stress treatments. In field experiments foliar application of N was carried out at the rates of 0 % and 0.5 % (three times), and in growth chamber experiments at the rates of 0, 0.5 and 1 %. According to the results obtained, lemon was much more affected by low temperature stress than mandarin and had higher lipid peroxidation. In growth chamber experiments, N applications reduced low temperature-induced lipid peroxidation. Antioxidants measured showed increases by low temperature stress in both field and greenhouse experiments. Among the antioxidants ascorbic acid concentrations were decreased by N application, while proline was enhanced by N. From the antioxidative enzymes SOD, APaz and GRaz showed increases by low temperature stress. These increases indicate enhanced level of toxic 02 species by low temperature stress. Enhancements in activities of antioxidative enzymes were reduced by increasing N application. This result indicates that N deficiency promotes the increased production of toxic 02 species by low temperature stress. Only the catalase among the antioxidative enzymes was reduced by low temperature, particularly at low supply of N. In addition, high light-induced photooxidative damage was reduced by increasing N nutrition. The results obtained showed that N nutrition plays a critical role in protection of citrus trees from low temperature stress, and therefore N nutrition of plants should be improved when they suffer from an environmental stress.
Benzer Tezler
- Sonbahar döneminde yapraktan azot uygulamalarının Owari satsuma ve Washington navellerde bazı morfolojik ve fizyolojik özelliklerle meyve verim ve kalitesine etkileri
The effects of foliar nitrogen applications in fall season on some morphological and physiological characteristics on fruit productivity and quality for Owari satsuma and Washington navels
BİHTER KAYA
Yüksek Lisans
Türkçe
2012
ZiraatMustafa Kemal ÜniversitesiBahçe Bitkileri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUSTAFA KAPLANKIRAN
- Harran Ovası'nda yetiştirilen pamuğa potasyum sülfat ve ürenin yapraktan uygulanmasının bitki gelişimi ve verimine etkisi
Effects of foliar applied potassium sulfat and urea on growth and yield of cotton grown in Harran Plain
AHMET AKAY
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
ZiraatHarran ÜniversitesiToprak Bilimi ve Bitki Besleme Ana Bilim Dalı
PROF. DR. CENGİZ KAYA
- Azot, potasyum, kalsiyum, çinko ve bor yaprak uygulamalarının; Albion çilek çeşidinin (Fragaria L.) hasat ve hasat sonrası bazı kalite kriterleri üzerine etkileri
Nitrogen, calcium, zinc and boron foliar applications; The effects of Albion strawberry cultivar (Fragaria L.) on some quality evaluations during harvest and post-harvest
AHMET KARAHANLI
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
ZiraatBolu Abant İzzet Baysal ÜniversitesiBahçe Bitkileri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. İHSAN CANAN
- Haşhaş (Papaver somniferum L.)'ta farklı gelişme dönemlerinde yapraktan azotlu gübrelemenin verim ve bazı kalite özelliklerine etkisi
The effect on yield and some quality characteristics of nitrogen fertilizer from foliar in different development stages of poppy (Papaver somniferum L.)
AYŞE KÜBRA DENİZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
ZiraatIsparta Uygulamalı Bilimler ÜniversitesiTarla Bitkileri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NİMET KARA
- Bafra Ovası koşullarında fosfor, azot ve çinkonun domates meyve verimi ve kalitesine etkisi
Effects of phosphorus, nitrogen and zinc on yield and characteristics of tomato under Bafra plain conditions
PELİN GÜLTEKİN