Manyetotellürik yöntemde genetik algoritma ile parametre kestirimi
Parameter estimation in magnetotelluric methods by genetic algorithms
- Tez No: 120110
- Danışmanlar: PROF. DR. AHMET TUĞRUL BAŞOKUR
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Jeofizik Mühendisliği, Geophysics Engineering
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2002
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Jeofizik Mühendisliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 154
Özet
ÖZET Yüksek Lisans Tezi MANYETOTELLÜRİK YÖNTEMDE GENETİK ALGORİTMA İLE PARAMETRE KESTİRİMİ Eren TİFTİK Ankara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Jeofizik Mühendisliği Anabilim Dalı Danışman: Prof Dr. Ahmet Tuğrul BAŞOKUR Jeofizik verilerinin değerlendirilmesinde geleneksel ters çözüm yöntemleri sıklıkla kullanılmaktadır. Yinelemeli ters çözüm yönteminde yorumcu parametreler içiş önkestirim değerleri atar ve gerçek çözümün önkestirim değerine yakın olduğu varsayılır, tik model her yinelemede değiştirilerek ölçülen veri ile kuramsal veri arasındaki fokların kareleri toplamı küçültülür. Çözüme ulaşma hızı seçilen önkestirim değerine bağlıdır. İyi seçilmemiş bir önkestirim değeri çözüme ulaşılmasını engelleyebilir veya çözüm fazla sayıda yineleme 3e elde edilir. Bu yöntemler çok kullanılmalarına rağmen en büyük dezavantajları, matematiksel formülasyonları nedeniyle lokal minimumları çözüm olarak gösterebilmeleridir. Bu çalışmanın amacı global minimumların bulunmasıda daha etkin yöntemlerin araştırılmasıdır. Global optimizasyon yöntemleri bu nedenle kullanılmaya başlanmıştır. Genetik algoritma, simulated annealing yöntemleri global yöntemlerdir. Bu yöntemler yer altı hakkında ön bilgi gerektirmezler ve gerçek çözüme yakın sonuçlar üretirler. Genetik algoritma, bulunan sonuçlan global minumum yakınına getirir. Geleneksel yöntemlerde önkestirim değerlerinden hesaplanan kuramsal verinin, ölçülen eğriye benzemesi dorumunda yakınsama hızı artmaktadır. Genetik algoritma ile hesaplanan katman parametreleri, yinelemeli (tekrarlanmalı) ters çözüm algoritmasına önkestirim değeri olarak girilir ise gerçek parametre değerlerine az sayıda yineleme ve hızlı bir yakınsama ile Uygulamalar FNI fonksiyonu ve Başokur (1993) görünür özdirenç tanımı üzerinden altı tür eğri (A, Q, H, K, KH, HK) için denenmiştir. Eğrilerdeki çakışma ve parametreler arasındaki bağımlılıklar incelendiğinde FNI bileşenleri üzerinden yapılan ters çözüm işleminin daha başardı olduğu söylenebilir. Bu işlemlerde FNI fonksiyonundan üretilen bir tanım yerine, FNI fonksiyonunun doğrudan kullanılması çözümün başarısını arttırmıştır. 2002, 135 sayfa ANAHTAR KELİMELER: Manyetotellürik (MT), Genetik algoritma (GA), Ters çözüm, Levenberg-Marquardt türü en küçük kareler yöntemi (LM türü E.K.K. Y.)
Özet (Çeviri)
ABSTRACT Master Thesis PARAMETER ESTIMATION IN MAGNETOTELLURIC METHODS BY GENETIC ALGORITHMS Eren TİFTİK Ankara University Graduate Scholl of Natural and Applied Sciences Department of Geophysical Engineering Supervisor Prof. Dr. Ahmet Tuğrul B ASOKUR The least-squares inversion methods have been conventionally used to evaluate geophysical data. In these inversion methods, initial guess values are assigned for parameters and it is assumed that the solution is close to initial guess. The sum of squared difference between measured and theoretical data is reduced by iteration of the initial model. The speed of convergence to the solution is depend on chosen initial guess parameters. The initial guess parameter that is not selected appropriately may cause divercengy from the solution or any solution may not be obtained by excessive iterations. Their disadvantages are that local minimal may be localised as solution because of the mathematical formulation of problem. The purpose of this work is to search an effective method to find out a global minimal. Global optimisation methods have been tested for mat reason. Genetic algorithm and simulated annealing methods are known as the global methods. In these methods, a priori information about the underground is not required. Genetic algorithms may help to find out a solution close to global minimum. The speed of the method increases when calculated theoretical values obtained from the initial guess fits approximately measured curve. If layer parameters calculated by genetic algorithms are used as initial guess in inverse algorithms, the real values of parameter may be approached by quick convergence and by lesser iteration. The applications were carried out on the FNI function and Basokur's (1994) apparent resistivity definitions. Six basic curves types (A, Q, H, K, KH, HK) have been examined. The quality of fit between the theoretical and measured data and the parameter resolution shows mat the inversion based on the FNI function produce better results than that of apparent resistivity definitions. 2002, 135 pages KEY WORDS: Magnetotelluric (MT), Genetic algorithms (GA), Inversion, Levenberg- Marquardt types least squares (LM types E.K.K.Y.)
Benzer Tezler
- Parçacık sürü optimizasyonu ile pareto yaklaşımının birleştirilerek çok amaçlı optimizasyon problemlerinin çözümü ve Çanakkale-Tuzla hidrotermal sistemin manyetotellürik verileri ile modellenmesi
Solution of multi-objective optimization problems by combining particle swarm optimization with pareto approach and modeling of Çanakkale-Tuzla hydrothermal system with magnetotelluric data
ERSİN BÜYÜK
Doktora
Türkçe
2020
Jeofizik Mühendisliğiİstanbul Teknik ÜniversitesiJeofizik Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ABDULLAH KARAMAN
- Elektrik ve elektromanyetik verilerin genetik algoritma ile birleşik ve ardışık ters-çözümü
Joint and sequential inversion of electric and electromagnetic data by genetic algorithm
NEDAL W. A. SİYAM
Doktora
Türkçe
2002
Jeofizik MühendisliğiAnkara ÜniversitesiJeofizik Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AHMET TUĞRUL BAŞOKUR
- Gediz-Şaphane (Kütahya) arasındaki bölgenin jeotermal özelliklerinin jeofizik (Manyetotellürik ve doğru akım özdirenç) yöntemleri ile araştırılması
Investigation of geothermal potential of the region between Gediz -Şaphane (Kütahya) with geophysical methots (Magnetotelluric and direc current resistivity)
ALİRIZA KILIÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
2009
Jeofizik MühendisliğiCumhuriyet ÜniversitesiJeofizik Mühendisliği Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. CEMAL KAYA
- Deniz ortamı manyetotellürik verilerinin çapra -türev yöntemi ile iki boyutlu ters çözümü
Two dimensional inversion of marine magnetotellurics data with cross-gradient constraints
TUĞRUL KONUK
Yüksek Lisans
Türkçe
2012
Jeofizik MühendisliğiÇanakkale Onsekiz Mart ÜniversitesiJeofizik Mühendisliği Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. EMİN UĞUR ULUGERGERLİ
- Manyetotellürik yöntemide sonlu farklar metodu ile iki boyutlu modelleme
Two dimensional modeling in magnetotelluric method by finite difference method
BERK YAKAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2012
Jeofizik Mühendisliğiİstanbul Teknik ÜniversitesiJeofizik Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. H. İLYAS ÇAĞLAR