Zonguldak ili, Ereğli ilçesi elpek, kolan ve yolluk dokumacılığı üzerine bir araştırma
A Research about Zonguldak Ereğli town textile elpek, kolan and yolluk
- Tez No: 120642
- Danışmanlar: YRD. DOÇ. DR. N. TOMRİS KATLI
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: El Sanatları, Crafts
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2002
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Gazi Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: El Sanatları Eğitimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 269
Özet
251 ÖZET Araştırmanın giriş bölümünde; Anadolu dokuma kültürünün özelliklerini yansıtan el dokuması ürünlerin önemine değinilerek, günümüze ulaşabilen örnekleri tespit etmek; belgelemek; araç, gereç, teknik, renk, motif, kompozisyon açısından özelliklerini belirlemek; orijinal kaynaklar olarak faydaya sunmak; giderek kaybolmakta olan el dokumacılığına yeniden işlerlik kazandıracak yeni kullanım alanları tespit etmek ve konuya önderlik edecek çalışmalara katkıda bulunmak şeklinde amaçlara yer verilmiştir. Araştırmanın II. bölümünde; çalışmanın yöntemi açıklanmıştır. Ayrıca dokumacılık hakkında genel bilgi verilirken dokumacılığın tarihsel gelişimi, sınıflandırılması, dokuma yapımında kullanılan araç ve gereçler ile ilgili geniş bir bilgiye yer verilmiştir. Araştırmanın III. bölümünde; araştırmaya alınan Zonguldak ili Ereğli İlçesi'nin coğrafi durumu, tarihi gelişimi ve kültürel özellikleri hakkında bilgi verilmiştir. Araştırmanın IV. bölümünde; araştırma konusu olan elpek, kolan ve yolluk dokumacılığı, günümüz elpek, kolan ve yolluk dokuyucularından ve sahiplerinden bilgiler alınmıştır. Ayrıca, dokuma yapımında kullanılan araç ve gereçler, dokumaların teknik özellikleri, dokumalarda uygulanan işlemler kapsamlı bir şekilde açıklanmıştır. Araştırmaya konu olan elpek ve yolluk düz tahar tekniği ile, kolan dokuma fitilli örgü ve düz dizgi sistemi tekniği ile dokunan yöresel keten ve pamuklu dokumalardır. Elpek yörede masa örtüsü, yastık, yelek, v.b. ürünlerin yapımında kullanılırken; kolan yük taşımacılığında, yolluk ise evlerde kilim olarak kullanılmaktadır.252 Elpek dokumalar eni dar, boyuna dokunmaktadır. Dokumalara desen özelliği atkı ve çözgüde ipliklerin isteğe göre belirli aralıklarla kare oluşturacak şekilde uygulanmasıyla ve farklı renklerde iplikler kullanılarak verilmektedir. Eski elpek dokumalardan yapılan göyneklerin yaka ve kol ağızlarında renkli pamuklu ipliklerle işlemeler yapıldığı görülmektedir. Kolan dokumalarda yöreye özgü isimler verilen sıçan dişi ve merdiven desenlerinin uygulandığı görülmektedir. Bazı kolanlarda belirli aralıklarda renkli kumaş artıkları ile yörede gül denilen süslemeler yapılmaktadır. Yolluk dokumalar farklı renk ve desenlerdeki kumaş parçalarının şerit iplikler oluşturularak atkıda kullanılmasıyla elde edilmektedir. Dokuma ilerledikçe aralarda farklı renkteki iplikler kullanılarak çizgisel bir desen özelliği kazandırılmaktadır. Araştırmanın V. bölümünde; elde edilen bulgular sonucu 19 adet elpek, 18 adet kolan, ve 8 adet yolluk olmak üzere toplam 45 adet geleneksel özellikte dokuma örneği bilgi formlarında incelenmiştir. Bunun sonucunda yörede yapılan dokumaların renk, araç-gereç ve teknik döküm tablolarında % oranlarına göre bulguların değerlendirilmesi yapılmıştır. Elpek, kolan ve yolluk dokumaların yöresel kullanım alanından farklı alanlarda değerlendirilmesi hem dokumaların devamı ve gelişmesi, hem de bu kültür varlıklarımızın ülke içinde ve dışında tanıtımı açısından çok yararlı olacak bu orijinal kaynaklar günümüz el sanatlarına özgünlük ve zenginlik kazandıracaktır.
Özet (Çeviri)
253 SUMMARY In the introduction part of the research paper, importance of the hand made products which show the features of Anatolian weaving culture are mentioned, and some research aims are stated, these are; determining the types of weaving products from past, documentation the features of these products, explaining the tools and the techniques which used for creating these products, stating color and texture composition of these type of weaving products, determining new usage area which gives productivity to weaving sector, and state all these work as an reference to new research in this field. At the second part of the research, method of the research are explained. In addition, a general information of weaving are given and historical background of weaving, classification of weaving products, and some tools and materials which used for weaving are explained clearly. At the third part of the research, geographical features, historical background and cultural features of Ereğli are explained. At the fourth part of the research,“elpek”,“kolan”and“yolluk”products are considered. These are main subject of the research. These products' today weaver are interviewed. In addition weaving tools, materials, technical properties of these products, and methods of the weaving explained clearly. The“elpek”and“yolluk”are made with a technique called“Düz Tahar”, another one“kolan”is made with two techniques called“fitilli örgü”and“düz çizgi”. These are main research subjects which are regional weaving products are made with linen and cotton materials. The“elpek”is used for as a material for making cover for table, pillow, waist-coat etc. The K0BUU* t£3535m“°”254“kolan”is used for good transportation, and the“yolluk”is used as pileless- carpet in a house. The“elpek”'s width is narrow and height's is long. Products textures created with weft and warp strings. These strings are applied as creating a square texture with different colors. The shits are made with historical“elpek”products have colorful collar and sleeve texture which made with cotton strings. The“kolan”products have regional names such as“mouse tooth”,“stair”. Some type of“kolan”has a texture which is made with colorful clothes parts that is called“rose”. The“yolluk”products are made by using materials with clothes parts and strip strings as weft While weaving process, colorful strings used as weft to create line texture. At the fifth part of the research, as a result of the research, 19 units of the“elpek”, 18 units of the“kolan”and 8 units of the“yolluk”, total of 45 units of regional hand-made products are examined as information forms for each one. So that, color, tools, material features of products and technical documentation tables are showed in percent values as a result of research evaluation. The“elpek”,“”kolan“ and ”yolluk" products has regional usage. Different usage of these products from regional usage gives an opportunity to improvement and promotion of these cultural values at home and abroad. These cultural resources will give originality and variation to today's art mades with hand.
Benzer Tezler
- Sosyal bilgiler dersi 'Kültür ve miras' öğrenme alanı bağlamında Kdz. Ereğli ilçesinde Elpek bezi üretimi
The example of Elpek cloth production in Karadeniz Ereğli in Turkey for the learning field of 'Culture and heritage' in social studies course
BİRGÜL BÜYÜKÇETİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Eğitim ve ÖğretimZonguldak Bülent Ecevit ÜniversitesiTürkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ŞABAN ÇELİKOĞLU
- Zonguldak ili Ereğli ilçesi, 1 pafta, 158 ada, 4 parselde yer alan sivil mimari yapısı restorasyon projesi
The civil architecture structure restoration project located in 1 layout, 158 island, 4 plots, Zonguldak province , Ereğli district
SERRA KIZMAZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
MimarlıkFatih Sultan Mehmet Vakıf ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET BÜLENT ULUENGİN
- Yabancı dil ağırlıklı beşinci sınıf uygulamasına ilişkin öğretmen görüşleri (Zonguldak ili Ereğli ilçesi örneği)
Teachers' aspects regarding to foreign language based fifth grade practice (Zonguldak province Ereğli town sample)
MESUT NAÇAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Eğitim ve ÖğretimSakarya ÜniversitesiEğitim Yönetimi ve Denetimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MUSTAFA BAYRAKCI
- İmar uygulamalarında tescilli kültür varlıklarına ilişkin koruma alanlarının akk CBS ile belirlenmesi: Zonguldak ili Kdz. Ereğli ilçesi örneği
Determination of protection areas regarding the registered cultural assets in zoning applications with open source code GIS: Case of Zonguldak / Kdz. Ereğili district
HAVA KALYONCU TOPÇU
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Jeodezi ve FotogrametriZonguldak Bülent Ecevit ÜniversitesiGeomatik Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ HAKAN AKÇIN
- Türkiye gayrimenkul sektörünün güçlü ve zayıf yanları ile fırsat ve tehditlerinin analizi: Zonguldak ili Ereğli ilçesi örneği
Strengths weaknesses opportunities and threats analysis of turkish real estate sector: The case of Zonguldak Ereğli district
ÖZKAN ARSLAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
EkonomiAnkara ÜniversitesiGayrimenkul Geliştirme ve Yönetimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. YEŞİM TANRIVERMİŞ