Kazdağları'nda doğal yetişen gymnospermae taksonları üzerinde dendrokronolojik araştırmalar
Dendochronological studies on gymnospermae taxa naturally growing in the Kazdağları
- Tez No: 121134
- Danışmanlar: Y.DOÇ.DR. ÜNAL AKKEMİK
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Ormancılık ve Orman Mühendisliği, Forestry and Forest Engineering
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2002
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Orman Mühendisliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 82
Özet
ÖZET“Kazdağları'nda Doğal Yetişen Gymnosperm Taksonları Üzerinde Dendrokronolojik Araştırmalar”Kazdağları, Marmara ve Ege Bölgelerinin doğal sınırını oluşturmakta, bunun yanında Akdeniz ve Avrupa-Sibirya gibi iki büyük flora bölgesinin kesişme alanında bulunmaktadır. Her iki flora bölgesine ait bitki toplulukları burada yayılış alanlarının kısmen de olsa ekstrem koşullarında yer almaktadır. Dokuz değişik Gymnospermae taksonunun doğal olarak yetiştiği Kazdağları, araştırma alanı, bu alanda yetişen Gymnospermae taksonları da araştırma materyali olarak seçilmiştir. Bu taksonlardan Abies equi-trojani Aschers. et Sint, Juniperus excelsa Bieb., Juniperus oxycedrus L. subsp. oxycedrus, Pinus brutia Ten., Pinus nigra Arn. subsp. pallasiana, Taxus baccata L. ve Juniperus excelsa Bieb. araştırma materyali olarak kullanılmış, Juniperus communis L. subsp. nana Syme. ve Ephedra major Host, dendrokronolojik çalışmalara uygun olmadığı için kullanılmamıştır. Arazi çalışmaları sırasında Juniperus foetidissima Willd. taksonuna ulaşılamamıştır. Bu araştırma, Kazdağları'nda doğal yetişen Gymnospermae taksonları için bir ana kronoloji oluşturmak; bu taksonların yıllık halka genişlikleri ve iklim arasındaki ilişkiyi ortaya koymak ve bu yöre için yıllık halka genişliğini sınırlayıcı iklim faktörlerini belirlemek amacıyla yapılmıştır. Abies equi-trojani Aschers. et Sint, Pinus brutia Ten., Pinus nigra Arn. subsp. pallasiana, Taxus baccata L. taksonlarına için (10'ar adet alt ve 10'ar adet üst yetişme ortamlarından olmak üzere) 20 'şer ağaçtan;. Taxus baccata L. için 10 ağaçtan artım kalemi; Juniperus excelsa Bieb. taksonundan 7, Juniperus oxycedrus L. subsp. oxycedrus taksonlarından 10 adet tekerlek şeklinde kesit alınmış, toplam 80 adet artım kalemi ve 17 adet tekerlek kesit üzerinde dendrokronolojik ve dendroklimatolojik incelemeler gerçekleştirilmiştir. Önce bireysel grafikler elde edilmiş ve bunlar arasındaki eğrilerin uyum yüzdesi değerleri (EUY) hesaplanmıştır. Bireysel kronolojiler arasındaki eğrilerin uyum yüzdesi değerleri genellikle 0.95, 0.99, 0.999 güven düzeylerinde anlamlı bulunmuştur. Juniperus excelsa Bieb. ve Juniperus oxycedrus L. subsp. oxycedrus taksonlannda bireysel kronolojiler arasında çok sayıda anlamsız (NS) eğrilerin uyum yüzdesi değerleri bulunmuştur. Daha sonra her takson ve yükselti için karakteristik yıllar hesaplanmış, site kronolojileri ve lokal kronolojiler oluşturulmuş ve duyarlılık katsayıları hesaplanmıştır. Her bir site kronolojisi için hesaplanan karakteristik yılların aynı yönde gittiği yıllar, Kazdağları yöresi için karakteristik yıllar olarak belirlenmiştir. Negatif karakteristik yıllar sırasıyla 1934, 1949, 1954, 1964, 1967, 1972, 1974, 1982, 1985, 1987, 1993, 1996, 1999, 2000; pozitif karakteristik yıllar 1950, 1951, 1955, 1970, 1977, 1991, 1992, 1995, 1998 olarak belirlenmiştir. XPinus brutia Ten., Pinus nigra Am. Subsp. pallasiana, Juniperus excelsa Bieb., Juniperus oxycedrus L. subsp. oxycedrus taksonlarının duyarlılık katsayılarının yüksek, Abies equi-trojani Aschers. et Sint, Taxus baccata L. taksonlarının duyarlılık katsayılarının ise düşük olduğu belirlenmiştir. Ayrıca alt yetişme ortamlarındaki örnekler üst yetişme ortamlarındakilere göre daha duyarlı bulunmuştur. Her bir takson için ayrı ayrı oluşturulmuş olan site veya lokal kronolojilerinin birbirleriye eşleştirme olanakları incelenmiş ve Juniperus excelsa Bieb. ve Juniperus oxycedrus L. subsp. oxycedrus ait site kronolojilerinin hiçbir kronolojiyle anlamlı uyum yüzdesine sahip olmadığı görülmüş, bu nedenle ana kronolojinin oluşturulmasında bu iki kronoloji hesaba katılmamıştır. Kazdağları yöresinde doğal yetişen Gymnospermae taksonları için 1779-2001 yıllarını kapsayan 223 yıl uzunluğunda bir ana kronoloji oluşturulmuştur (IDAGYM). Aylık ortalama sıcaklık ve aylık toplam yağış değerleriyle, bu taksonların yıllık halka genişlikleri arasındaki ilişkiler incelemek amacıyla her bir takson ve yükselti için ayrı ayrı tepki fonksiyonları oluşturulmuştur. Kazdağları yöresinde, bu taksonların mayıs, haziran ve ekim aylarında yağışa ihtiyaç duyduğu; şubat ve mart ayındaki sıcaklık artışının yıllık halka genişliğini pozitif, temmuz, ağustos ve eylül aylarında ise negatif etkilediği belirlenmiştir. Sıcaklık, Kazdağları yöresi için yıllık halka genişliğini sınırlayıcı faktör olarak tespit edilmiştir. XI
Özet (Çeviri)
SUMMARY Dendrochronological Studies on Gymnospermae Taxa Naturally Growing in the Kazdağlan Kazdağları form the natural border between the Marmara and Aegean regions of Turkey. These mountains are also located at the crossing area of the Mediterranean and Euro-Sibirian flora regions. The plant communities belonging to these flora regions partly show extreme characteristics of their naturally distribution areas. Kazdağlan, naturally host the 9 different gymnospermae taxa, is the research area and natural grown gymnospermae taxa of the area is chosen as research materials of the study. Six at these nine different taxa, Abies equi-trojani Aschers. et Sint, Juniperus excelsa Bieb., Juniperus oxycedrus L. subsp. oxycedrus, Pinus brutia Ten., Pinus nigra Am., Taxus baccata L. were choosen as research material, and Juniperus communis L. subsp. nana Syme. and Ephedra major Host, were left out of examination because they are not suitable for dendrochronological studies. Juniperus foetidissima Willd. was not found in the area during the field trips. The aims of the study are summarized as to constitute a master chronology of natural grown gymnospermae taxa in Kazdağları; to find out the relationship between the annual tree ring width and climate and to determine the limiting factors of tree ring width for this area. The number of cores for Abies equi-trojani Aschers. et Sint., Pinus brutia Ten. and Pinus nigra Arn. is selected 20 sample trees (10 sample for upper growing area and 10 for lower one). The number of cores for Taxus baccata L. is selected as 10; Juniperus excelsa Bieb. as 7 stem discs and Juniperus oxycedrus L. subsp. oxycedrus as 10 circular shaped section. The total number of the cores was 80 and stem discs were 17 used in this research. After measuring tree ring width, an individual chronology for each tree was obtained. The Gleichlaufigkeit value was calculated between individual chronologies for each takson and altitude. The Gleichlaufigkeit value were mostly significant at the 0.95, 0.99, 0.999 confidence levels. They were nonsignificant between the individual chronologies of Juniperus excelsa Bieb. and Juniperus oxycedrus L. subsp. oxycedrus taxa. Next, for each takson and altitude, pointer years were calculated, and site chronologies and local chronologies were built and mean sensitivities were calculated. At the end of these calculations, the positive pointer years for the area were 1950, 1951, 1955, 1970, 1977, 1991, 1992, 1995 and 1998. The negative ones were 1934, 1949, 1954, 1964, 1972, 1974, 1982, 1985, 1987, 1993, 1996, 1999 and 2000. The mean sensitivity is high for Pinus brutia Ten., Pinus nigra Am. Juniperus excelsa Bieb., Juniperus oxycedrus L. subsp. oxycedrus. On the contrary, it is low for XIIAbies equi-trojani Aschers. et Sint. and Taxus baccata L. In addition, the samples of lower growing area are more sensitive than the ones at the upper growing area. The site and local chronologies were compared to each other. The Gleichlaufigkeit values of the Juniperus excelsa Bieb and Juniperus oxycedrus L. subsp. oxycedrus site chronologies were calculated as non-significant. Because on this result, these chronologies were eliminated while constituting the master chronology. The master chronology built using gymnospermae taxa in Kazdağları is 222 years long between the years of 1779 -2000 (IDAGYM). For each takson and attitude, response function was obtained to determine the relationship between the tree ring width and monthly mean temperature and monthly total precipitation. According to this study, it could be concluded that these taxa need precipitation in May, June and October; the temperature belonging to February and March has positive effects and the he temperature belonging to July, August and September has negative effects on the tree ring width. The temperature was determined as limiting factor of tree ring width in Kazdağları. XIII
Benzer Tezler
- Kazdağı'nda yetişen bazı Hyperıcum L. türlerinin antioksidan madde içerikleri ve sitotoksik özelliklerinin irdelenmesi
Investigation of antioxidant activity and cytotoxic properties of some Hypericum L. taxa naturally distributed on Ida mountain
BERRAK DAMLA YAĞAN
Doktora
Türkçe
2012
BiyolojiÇanakkale Onsekiz Mart ÜniversitesiBiyoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AHMET GÖNÜZ
- Kazdağları'nda yetişen lamıaceae familyasının bazı türlerinin biyolojik aktiviteleri
Biological activities of some species of lamiaceae family growing in Kazdagi
BARIŞ ATALAY
- Kazdağlarında yetişen endemik bitkilerin gastronomik açıdan değerlendirilmesi
Gastronomic evaluation of endemic plants growing in the Kazdağı Mountains
ELİF NESTEREN GÖKTÜRK ARABACI
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Gastronomi ve Mutfak SanatlarıİSTANBUL TOPKAPI ÜNİVERSİTESİGastronomi ve Mutfak Sanatları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. GÜL YILMAZ
- Kazdağları'nda açık maden işletmeciliğinin koruma - kullanma dengesi açısından değerlendirilmesi ile ilgili bir modelleme
A modelling for assessment of open cast mining in ida mountains in terms of conservation and usage balance
DAMLA ŞAHİN ALTUN
Yüksek Lisans
Türkçe
2010
Ormancılık ve Orman Mühendisliğiİstanbul ÜniversitesiOrman Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HÜSEYİN DİRİK
- Kazdağları'nda (Balıkesir) etnobotanik bir çalışma
Ethnobotanical investigations in Kazdaglari (Balikesir)
GÖKÇE KALANKAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
Ormancılık ve Orman MühendisliğiKaradeniz Teknik ÜniversitesiOrman Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ZAFER CEMAL ÖZKAN