Sanayi işletmelerinde üretim kayıpları (fire, artık, bozuk mamül ve kusurlu mamül)-verimliliğe ve maliyetlere etkisi-
Başlık çevirisi mevcut değil.
- Tez No: 12155
- Danışmanlar: PROF.DR. M. CELALEDDİN ATAMANALP
- Tez Türü: Doktora
- Konular: İşletme, Business Administration
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 1990
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Atatürk Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İşletme Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 221
Özet
209 ÖZET VE SONUÇ Günümüz sanayi işletmelerinde karşılaşılan önemli problemlerden birisi de fire, artık, bozuk mamul ve kusurlu mamul şeklindeki üretim kayıplarıdır. Üretim kayıpları genel olarak üretime giren birimlerden elde edilmesi gereken mamuller ile fiili üretim sonucu ortaya çıkan mamuller arasındaki olumsuz farklar olmaktadır. Diğer bir ifadeyle, üretim kayıpları çeşitli sebepler ile mamul durumuna dönüştürülememiş hammadde ve malzemelerden oluşmaktadır. Bununla beraber, üretim kayıplarından özellikle bozuk mamul ve kusurlu mamuller, imalat işleminden geçmiş birimler olduklarından, bunların taşıdıkları maliyetler içerisinde hammadde ve malzemelerin yanısıra, işçilik ve diğer imalat girdileri de yer almaktadır. Muhasebe literatüründe ve uygulamada üretim kayıpları ile ilgili tanım ve sınıflandırmaların kesin bir uyum içerisinde olmadığı ve çoğu kere bunların birbirleri yerine kullanıldığı ve başka terimlerle karıştırıldığı görülmektedir. Meselâ, üretim sonucunda geriye kalan, ekonomik bir değeri bulunmayan ve değerlendirme imkânı olmayan fireler için artık denilmekte veyahut tüm üretim kayıpları fire ile ifade edilmektedir. Ayrıca, bozuk mamuller kusurlu mamullerle karıştırılmakta ve birleşik imalat esnasında ortaya çıkan yan (tali) mamullere de artık denilmektedir. Üretim kayıpları ile ilgili terminoloji birliği sağlanamaması, bu kayıpların kontrol edilerek asgariye indirilmesini, değerlendirilmesini, maliyetlemesini ve muhasebeleştirilmesini oldukça güçleştirmekte ve işletme yönetiminin doğru kararlar almasını önlemektedir. Bu sebeple, üretim kayıplarım oluşturan fire, artık, bozuk mamul ve kusurlu mamul terimleri ile ne ifade edildiği ve bunlar arasındaki temel farkların neler olduğu kesin sınırlarıyla açıklanmalıdır. Çalışmamızın asıl konusunu teşkil eden üretim kayıpları ile ilgili terimlerin tarifine ve sınıflandırılmasına açıklık getirecek ana noktalar, imalat süreci ile ilişkileri ve hangi maliyetlerle ilgili olduklarının belirlenmesi olup, bunlarla ima edilmek istenen asıl manalar ve aralarındaki temel farklar aşağıdaki gibi ifade edilebilir: Fireler; çekme, buharlaşma, eksilme ve toz halinde tamamen yok olan veyahut tamamen yok olmamakla beraber herhangi bir ekonomik değeri olmayan ve değerlendirilmeyen cüruf şeklindeki madde ve malzeme kayıplarıdır. Artıklar; hammadde ve malzemelerin üretimde kullanılması esnasında döküntü, kırpıntı ve ıskarta şeklinde ortaya çıkan ve hammaddeye nazaran düşük bir satış değeri olan maddelerdir. Fire ve artıkların müşterek oldukları nokta, her ikisinin de imalat işlemi esnasında ortaya çıkmaları ve tamamlanan mamullerin bünyesine girmemeleridir. Bu İM terim210 arasındaki temel fark ise, firelerin ekonomik bir değer taşımaz iken, artıkların çok düşük de olsa belli bir satış ve kullanım değerine sahip olmalarıdır. Bozuk mamuller; imalat işleminin herhangi bir aşamasında ortaya çıkabilen veya imalat aşamasının sonuna ulaşılabilmekle beraber, üretimi istenen mamulün kalite ve fiziki açılardan özelliklerini kazanamamış birimler olup, sağlam mamullere dönüşmesi için ek işleme tabi tutulması ekonomik olmayan birimlerdir. Kusurlu mamuller ise; bozuk mamullere benzemekle beraber, üretilmesi istenen mamulün özelliklerini kazanamamış, fakat sağlam mamule dönüşmesi için ek işleme tabi tutulması ekonomik olan birimlerdir. Ayrıca, literatürde umumiyetle birbirleri yerine kullanılan arak ve tali mamulleri teknik bakımdan ayırmak mümkündür. Şöyle ki, artıklar hammadde açısından herhangi bir değişikliğe uğramamış ve hammaddenin bütün özelliklerini muhafaza eden, fakat üretimde direkt olarak kullanılmayan parçalardır. Çelik eşya üretiminde ortaya çıkan çelik araklan buna örnek olarak gösterilebilir. Halbuki tali mamuller, ne hammaddenin ne de ana mamullerin özelliklerinden hiçbirine sahip olmayıp, ana mamul üretilirken hammadde ve diğer imalat girdilerinin bir araya gelmesiyle mamul elde edilirken zorunlu olarak ortaya çıkan diğer ikinci derecedeki mamullerdir. Meselâ, kok üretiminde hava gazı ve petrol üretiminde katran yan ürünleri gibi. İşletmelerdeki verimliliği olumsuz yönde etkileyen ve mamul maliyetlerinin yüksekselmesine sebep olan üretim kayıplarının, işletme yönetimince alınacak bazı tedbirlerle kontrol edilerek asgariye indirilmesi mümkündür. Üretim kayıplarının kontrolünde atılması gereken ilk adım; bunların imalat işleminin hangi aşamalarında ve hangi miktarda ortaya çıktığının fiziki olarak tesbit edilmesidir. Üretim kayıplarının meydana geliş şekilleri ve sebepleri imalat tekniğine göre farklı olmaktadır. Ancak sözkonusu kayıplara ilişkin sebepler arasında genellikle, imalatın teknik özelliği, hammadde ve malzemedeki kusurlar, işgücündeki hatalar, makina ve teçhizatlardaki hatalar, üretim temposundaki aşın hız, kullanılan üretim tekniği ve yangın, su basması, sabotaj ve hırsızlık gibi olağan üstü olaylar yer alabilir. Üretim kayıplarının kontrol edilerek asgariye indirilmesinde atılacak ikinci adım, bunların raporlanmasıdır. Fiziki olarak tesbit edilen üretim kayıpları miktar ve belli bir sauş değeri olanlarda hem miktar hem de satış değeri ile ilgili üretim kaybı raporuna kaydedilir. Üretim kayıplarının kontrolünde üçüncü aşamayı; bunların analiz edilerek depolanmaları oluşturmaktadır. Analiz aşamasında bilhassa bozuk mamul ve kusurlu mamul ayrımı yapılarak, üzerinde ek işlem yapılması ekonomik olan kusurlu mamuller tesbit edilir. Bundan sonra, artıklar ile ek işleme tabi tutulması ekonomik olmayan bozuk mamuller değerlendirilmek üzere depolanırlar. Kusurlu mamuller ise ya hemen ek işleme tabi211 tutulurlar ya da mümkün olması halinde daha sonra ek işleme tabi tutmak amacıyla depolanırlar. Üretim kayıplarının kontrolüne ilişkin bir diğer husus, bu tür kayıplar için normal (kontrol edilemeyen) ve anormal (kontrol edilebilir) düzeylerin tesbit edilmesi ile başarı ölçümünü sağlayacak esasların (standartların) geliştirilmesidir. Standart maliyet sistemi buna imkân vermektedir. Zira, standart maliyet sisteminde maliyet türleri itibariyle hesaplanacak standart maliyetler normal kayıpları da içerecektir. Bu sebeple, ortaya çıkabilecek anormal kayıplar standartlardan sapmalar olarak yorumlanacaktır. Normal kayıplar için herhangi bir sapma sözkonusu değildir. Anormal kayıplar ise asıl üzerinde durulması ve kontrol imkânlarının araştırılması gereken kayıplar olmaktadır. Üretim kayıplarının değerlendirilmesi, maliyetlemesi ve muhasebeleştirilmesi bir takım özel problemler arzetmektedir. Değerlendirmede üretim kayıplarının ortaya çıkış sebep ve şekilleri önemli bir faktör olmakta ve farklı metodların uygulanmasına yol açmaktadır. Bu metodlardan en yaygın olanları; üretim kayıplarının bedelsiz olarak elden çıkarılması, yeniden hammadde olarak kullanılması, olduğu gibi satılması ve ek işleme tabi tutulmasıdır. Üretim kayıplarından özellikle bozuk mamul ve kusurlu mamullerin değerlendirilmesinde karşılaşılan ve yönetimce çözülmesi gereken başlıca problem, genellikle imalat işlemleri sonunda tesbit edilen bozuk ve kusurlu mamullerin olduğu gibi mi yoksa ek işlemler yaptıktan sonra farklı bir fiyattan mı satılacağıdır. Bu konuda karar verilirken Ek Gelir-Ek Maliyet karşılaştırması ve Toplam Gelir-Toplam Maliyet karşılaştırması metodları kullanılabilir. Ek gelirin ek maliyetle karşılaştırılması sonucu elde edilen ek gelir, ek maliyetten fazla ise sözkonusu mamullün ilave işlemine, aksi halde o mamulün olduğu gibi satılmasına karar verilir. Toplam Gelir-Toplam Maliyet karşılaştırılmasında ise toplam rakamlar kullanılır ve toplam maliyetlerin hesaplanmasında özürlü mamulleri olduğu gibi satmamakla kaybedilen fırsat maliyetleri de dikkate alınır. Her iki tür analizdeki temel amaç, bozuk veyahut kusurlu mamulleri düzeltmek için ek maliyete katlanmanın ekonomik olup olmadığını tesbit etmektir. Üretim kayıplarının yukarıda ifade edildiği şekilde değerlendirme imkânları bulunduğunda karşılaşılacak başlıca muhasebe sorunları; bunların hangi şartlarda üretim maliyetleriyle ilişkilendirileceği, hangi durumlarda dönem giderleri içerisinde yorumlanacağı veya geri dönüşüm değerlerinin ne şekilde bir işleme tabi tutulacağı hususları oluşturmaktadır. Buradaki temel ilke, normal üretim kayıpları maliyetlerinin sağlam mamul maliyetlerine ve anormal üretim kayıpları maliyetlerinin ise dönem kâr ve zarar hesabına atılmasıdır. Çünkü, normal üretim kayıpları maliyeti, mamul maliyetlerinin bir parçası sayılır ve sağlam mamullerin maliyetlerine yüklenir. Oysa, anormal üretim kayıpları maliyeti, mamul maliyetlerinin bir parçası kabul edilmeyip dönem kâr ve zarar hesabına zarar olarak212 kaydedilir. Üretim kayıplarının bu şekilde maliyetlemesi, yöneticilerin dikkatlerini bunlar üzerine çekecektir. Yöneticiler hesaplanan üretim kayıpları maliyetlerinin normal sınırlar içerisinde olup olmadığını inceleyecekler ve anormal ölçülerdeki bu tür maliyetlerin sebeplerini araştırmaya yöneleceklerdir. Anormal fire, artık, bozuk mamul ve kusurlu mamul maliyetleri işletme yönetiminin hammadde kaynağı seçimi, işçi seçimi ile makina ve imalat tarzı seçimi hususundaki kararlarına da ışık tutacaktır. Üretim kayıplarının maliyetlemesi ve muhasebeleştirilmesi, bunların değerlendirilme şekillerine göre farklı olmaktadır. Şöyle ki, fireler değerlendirilme imkânı olmayan üretim kayıpları olduğundan, normal olarak muhasebeleştirilmelerine gerek yoktur. Ancak, üst yönetimin dikkatlerinin çekilmesi ve sözkonusu kayıpların işletmeye yüklediği külfetlerin miktar cinsinden gösterilmesi yanısıra, değer cinsinden de hesaplanarak ortaya konulmak istendiğinde ayrı olarak mahvederinin hesaplanması ve muhasebeleştirilmesi son derece yararlıdır. Artıklar; ya satılır ya da yeniden hammadde olarak kullanılırlar. Her iki değerlendirme durumunda da stok hesabına alınırlar. Bu hesaba alınan artıkların envanter ve satış tutarları arasındaki fark genel olarak üç değişik şekilde muhasebeleştirilir. Sözkonusu fark ya imalat maliyetlerine yüklenir veyahut diğer giderler hesabına atılır ya da envanterde iz bedeliyle izlenerek aradaki fark yine diğer giderler hesabına atılır. Bozuk mamuller, olduğu gibi satılarak değerlendirilirler. Bozuk mamuller düzenli ve oldukça belirgin bir piyasanın bulunması halinde tahmini bir değerden stok hesabına alınırlar. Bunlar stoklarda envanter değerleri veyahut maliyet değerleri ile izlenirler. Bozuk mamullerden dolayı katlanılan değer kaybı maliyetlerle iki şekilde ilişkilendirilebilin Değer kaybının ait olduğu imalat partilerine yüklenmesi ya da genel imalat maliyetlerine atılması. Kusurlu mamuller ise, ek işleme tabi tutularak değerlendirilirler. Bunların ek işleme tabi tutulması sonucu“yeniden işleme maliyetleri”nin ne şekilde maliyetlerle ilişkilendirileceği problemi ile karşılaşılmaktadır. Yeniden işleme maliyetleri, belirli imalat partilerine ya da genel imalat maliyetlerine atılabilir. Veyahut kusurlu mamuller ek işlemden önceki tahmini piyasa değeri üzerinden ayrı bir hesaba alınarak, yeniden işleme maliyetleri ve diğer hususlar bu hesaplar üzerinde takip edilebilir, öte yandan, kusurlu mamullerin ayrı bir hesaba alınmadan bunlara ait yeniden işleme maliyetlerinin genel imalat maliyetlerine yüklendiği metodun eleştirilebilecek önemli bir yönü bulunmaktadır. Bu ise, sözkonusu metodun genel imalat maliyetleri hesabının aynı anda borçlanması ve alacaklandınlmasını zorunlu kılmasıdır. Zira bu durum, genel imalat maliyetleri hesabının yalnızca diğer imalat girdilerinden oluşmamasına sebep olacağından, adı geçen hesap ana amacı dışında kullanılmış olur. Üretim kayıpları ile madde ve malzeme verimliliği ve maliyetler arasında bir ilişki213 bulunmaktadır. Şöyle ki, liretini kaybı miktarı arttıkça madde ve malzeme verimliliği (randıman) düşmekte, buna karşılık maliyetler artmaktadır. Bu ise üretim kayıplarının randıman ve maliyetler üzerindeki olumsuz etkisini ortaya koymaktadır. Genel olarak, üretim kayıplarının sebep olduğu olumsuzlukları engellemek için bazı tedbirler alınabilir. Bahis konusu tedbirler arasında; dizayn sırasında veya özelliklerin tesbit edilmesi esnasında mamulün mümkün olan en az hammadde ve malzeme kullanılmasını sağlayacak şekilde yapılmasına gayret gösterilmesi, işçilerin malzeme kaybına yol açacak kusurlu iş yapmalarının önüne geçmek için eğitilmesi, hammaddenin nihai mamul haline gelinceye kadar bütün safhalarda gereksiz tüm hareket ve manipülasyonlann ortadan kaldırılması ve hammadde ve malzemenin tedarikinde ve depolanmasında iyi bir kalite kontrolünün yapılması işlemleri sayılabilir. Yukarıda özet olarak verilen teorik bilgilerin ışığında üretim kayıplarının özellikle madde ve malzeme verimliliğine ve maliyetlere etkisi, uygulama alanı olarak seçilen ISMSÎ*de araştırılmıştır. Yapılan bu araştırmada işletmenin direkt hammaddesinin süt olduğu ve bunun çeşitli süt mamullerine dönüştürülmesi esnasında veya sonunda fire ve süt artıkları şeklinde üretim kayıplarının ortaya çıktığı tesbit edilmiştir. Fireler, genellikle buharlaşma ve ağırlık kaybı olarak kendini göstermektedir. Bu ise kullanılan sütün kalitesi, üretilen mamulün cinsi, işleme tarzı vb. faktörlere göre değişiklik arzetmektedir. Süt artıkları ise yağsız süt yayık altı peynir suyu, haşlama suyu ve diğer şekillerde ortaya çıkmakta olup, bunların değerlendirilmeden işletmeden uzaklaştırıldığı anlaşılmıştır. İşletmedeki 1989 yılı faaliyet raporundaki veriler esas alınarak süt ve mamullerinin birim maliyetleri teorik ve ilmi metodlara uygun olarak hesaplanmıştır. Buradaki temel amaç, üretim kayıplarının safhalar itibari ile süt mamullerinin randıman ve birim maliyetlerine etkisini incelemek olmuştur. Sözkonusu amaç doğrultusunda, her bir süt mamulünün imalatı esnasında ortaya çıkan üretim kayıplarının, bunların randıman ve birim maliyetlerine etkisi aşağıdaki gibi tesbit edilmiştin - Yoğurt imalatına 125.652 ltsi pastörize süt ile kültür ve 4235 kğ.ı süttozu olmak üzere toplam 129.887 kg. direkt hammadde verilmiş olup, üretim sonunda 120.981 kg. yoğurt elde edilmiştir. Üretime verilen hammadde miktarı ile imalattan elde edilen mamul miktarı arasındaki (129.887 kg. - 120.981 kg. = ) 8901 kg.lık fark fire olmaktadır. Sözkonusu fireden dolayı, yoğurt randımanı yaklaşık olarak (120.981 kg. / 129.887 kg. = ) %93.14 olmuştur. Bu ise, yoğurt birim maliyetinin (128.717.405,54 TL. / 129.887 kg. =) 990,99 TL.den (128.717.405,54 TL. / 120.981 kg. =) 1063,94 TL.ye yükseltmiştir. - Beyaz peynir imalatında 264.956 İt pastörize süt ve kültür kullanılmıştır. Bundan 33.114 kg. beyaz peynir elde edilmiş olup, aradaki (264.956 İt - 33.114 kg. =) 231.842214 kg.hk fark peynir suyu arağı olmaktadır. Bu artık değerlendirilmediğinden fire niteliğine dönüşmektedir. Böylece beyaz peynir randımanı yaklaşık olarak (331 14 kg. / 264.956 İL =) % 12,49 olmuştur. % 12,49luk randıman seviyesinde beyaz peynir birim maliyeti (196.146.206,32 TL / 33114 kg. =) 5.923,36 TL. hesaplanmıştır. - Kaşar peyniri imalatında 178.900 İt pastörize süt harcanmıştır. İmalat sonunda 13.886 kg. yaş kaşar üretilmiş, geriye kalan 165.014 kg. ise peynir suyu artığı şeklindeki üretim kaybıdır. Sözkonusu üretim kaybından dolayı, yaş kaşar peyniri randımanı yaklaşık olarak (13.886 kg. / 178.900 İL =) % 7,76 bulunmuştur. Kaşar peynir birim maliyeti ise (127.020.902,04 TL. / 13.886 kg. =) 9.147,40 TL. olmuştur. Ancak burada, yaş kaşar peynirinin imalâtım müteakip, olgunlaşmak üzere belli bir süre depolanması sonucunda ortaya çıkan 813,05 kg. lık firenin de dikkate alınması gerekir. Nitekim, sözkonusu olgunlaşma dönemi sonunda ortaya çıkan firenin satışa hazır kaşar peynirinin randıman ve birim maliyetleri üzerinde olumsuz bir etkisi olmuştur. Şöyle ki, olgunlaşma dönemindeki fireden dolayı, kaşar peyniri randımanı yaklaşık olarak % 7,76' dan [(13.886 kg. - 813,05 kg.)/ 178.900 İt. = ] % 7,30' a düşmüş, olgun kaşar peyniri birim maliyeti ise (127.020.902,04 TL. / 13.072,95 kg. =) 9.716,31 TL. ye yükselmiştir. - Tereyağı imalâtına 5731 İt krema verilmiş ve bundan 2597 İt tereyağı elde edilmiştir. Ayrıca, tereyağı imalatı sonunda (5731 İL - 2597 kg. =) 3314 kg. yayık altı artığı ortaya çıkmıştır. Bu yayık alü artığından dolayı, tereyağı randımanı yaklaşık olarak (2597 kg. / 5731 İL =) % 45,31 olmuştur. Sözkonusu randıman seviyesinde tereyağı birim maliyeti ( 8.269.550 TL. / 2597 kg.=) 3.184,25 TL. hesaplanmıştır. - Sadeyağ departmanına 39 kg. tereyağı tahsis edilmiş ve bundan 20 kg. sade yağ üretilmiştir. Aradaki (39 kg. - 20 kg. =) 19 kg.lık fark yayık altı artığı olmaktadır. Sözkonusu üretim kaybı sonucu sadeyağ randımanı (20 kg / 39 kg. =) % 51,28 olmuş, üretim birim maliyeti de (150.693,78 TL. / 20 kg. =) 7.534,68 TL. hesaplanmıştır. - Lor imalatında 1190 İL ortalama % 4,3 yağlı süt kullanılarak, bundan 116 kg. lor elde edilmiştir. Böylece lor üretimi sonunda (1190 kg. - 116 kg. =) 1074 kg. peynir artığı ortaya çıkmıştır. Bu tür kayıp sonucu lor randımanı yaklaşık olarak (1 16 kg. / 1 190 kg. =) % 9,74 olmuştur. Sözkonusu randıman seviyesinde lor birim maliyeti ( 820.054 TL. / 116 kg. =) 7.069,43 TL. olarak hesaplanmıştır. Ayrıca, işletmede fire ve değerlendirilmeyen süt artıkları için ayrı bir maliyet hesaplaması ve muhasebeleştirilmesi yapılmadığı tesbit edilmiştir. Yukarıdaki bulgulardan da anlaşılacağı üzere fire ve artık şeklindeki üretim kayıplarının ortaya çıkmasıyla süt mamullerinin randımanları düşmüş, buna karşılık birim maliyetleri yükselmiştir. Üretim kayıplarının uygulama yapılan işletmedeki bahis konusu olumsuz etkilerini mümkün olan en az seviyeye indirebilmek için aşağıdaki tedbirlerin215 alınması gerekin a- Her şeyden önce yağlılık derecesi vb. faktörler açısından üstün kaliteye sahip süt hammaddesinin temin edilmesine gayret gösterilmelidir. Tedarik edilen sütler uygun olan depolama şartlarında muhafaza edilmelidir. b- Süt hammaddesi ve yan mamullerin departmanlar arasındaki nakillerinde en az kayıp verilmesine özen gösterilmelidir. c- Üretim departmanlarında işçilerin verimli bir şekilde çalışması için hizmet içi eğitimlerine önem verilmeli ve mesaileri kontrole tabi tutulmalıdır. d- İmalat sonucu ortaya çıkan üretim kayıplarının işletmeye yüklediği külfet, hem miktar hem de değer olarak rapor edilerek üst yönetime sunulmalı, sorumlular tesbit edilmeli ve uyarılmalıdır. e- İmalatta kullanılan makina ve tesislerin periyodik bakım ve onarımları yapılmalı, mevcut teknolojik imkânlar ölçüsünde yenilenmeli ve teknoloji satın alınırken de üretim kayıplarını minimum seviyeye indirecek teknolojilerin seçimine özen gösterilmelidir. f- Süt mamullerinin imalatından geriye kalan peynir suyu ve yayık altı şeklindeki artıkların değerlendirilmesi gerekir. Şöyle ki, peynir altı suyundan peynir altı yağı ve lor peyniri, yayık altından da yayık alü yağı ve yayık alü loru elde edilebilir. Teorik ve uygulamalı olarak yaptığımız bu çalışmadan da anlaşılacağı üzere, çoğu sanayi işletmelerinde üretim kayıplarının ortaya çıkması kaçınılmazdır. Ancak işletme yönetiminin özellikle normal (beklenen) üretim kayıpları dışında ortaya çıkan anormal (beklenmeyen) üretim kayıplarını alacağı bir takım tedbirlerle asgariye indirerek, verimliliği artırması ve mamul maliyetlerinin gereken düzeyde olmasını sağlaması mümkündür.
Özet (Çeviri)
SUMMARY One of the most important problems encountered in today's industries is the production losses which occur as waste, scrap, spoiled goods and defective goods. In this study, we examine theoretical background and discussions related to production losses and an emprical study on a dairy business is carried out How these production losses are controlled, and utilized, and how the costs of them are calculated; and how those affect productivity and therefore product costs are also investigated. Production losses have generally been the negative difference between the products which have to be obtained from the units entered in the production and those which produced as a result of actual production. With other words, production losses consist of the raw materials which could not be turned to any production form for different reasons. The reasons for production losses are the use of defective materials and faulty machinery and equipment, the faults caused by personnel in manufacturing departments, forcing the production rate to a higher level, selecting a wrong type of technology and finally unexpected events. Production losses affect the whole community in macro level and all of the businesses in micro level. That is to say, the fact that product costs increase and productivity decreases due to production losses will leave both manufacturer and consumer in a difficult position. But the raw material productivity might be increased and product costs be decreased by controlling and utilizing the production losses, properly. The first step needed to take in controlling production losses is the physical determination of which stage of manufacturing process and what amount of these losses occur. The second step is that production losses are registered in related reports. The third step is that production losses are analysed and stored. Another point in concerning with controlling production losses is the fact that the normal (uncontrollable) and the abnormal (controllable) levels for such losses are determined and the fundamentals (standarts) to supply the measure of success are improved. Favorable utilization of production losses varies according to their incidence. The re-assessment can be accomplished either as feeding them to production process again, or selling as they are, or using them as raw materials in the same section of the operation, or discarding them. The basic rule in costing production losses is the fact that the costs of normal production losses are imposed upon non-defective units, whereas, the costs of abnormal production losses are added to profit and loss accounts.3011 In the industrial enterprises production losses is inevitable. However, it is possible that business management can especially increase productivity and ensure the required level of product costs by employing some measurement
Benzer Tezler
- Sanayi işletmelerinde üretim kayıplarının (fire, artık, kusurlu mamul ve bozuk mamul) verimlilik açısından kontrolü ve bir uygulama: Çanakkale Seramik Fabrikaları A.Ş.'de uygulama
Başlık çevirisi yok
PAKİZE TAYYAR
Yüksek Lisans
Türkçe
1998
İşletmeÇanakkale Onsekiz Mart Üniversitesiİşletme Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. MİKAİL EROL
- Sanayi işletmelerinde üretim kayıplarının muhasebeleştirilmesi ve bir uygulama
Accounting of production losses in industrial businesses and an application
İLYAS YEŞİLYURT
Yüksek Lisans
Türkçe
2013
İşletmeKırıkkale Üniversitesiİşletme Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. CİHAT KARTAL
- Sanayi işletmelerinde üretim kayıplarının birim maliyetler içindeki payı ve fiyat oluşumuna etkileri ve bir uygulama: Koza Teknik Yapı Gereçleri Sanayi ve Ticaret A.Ş.'de uygulama
In industrial enterprises, the share of production loses in the unit costs as well as their effects on generating of prices and an application: The application in Koza Technical building Materials industry and trade ..
SEDA YAVUZASLAN
Yüksek Lisans
Türkçe
1999
İşletmeÇanakkale Onsekiz Mart Üniversitesiİşletme Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. MİKAİL EROL
- Endüstri işletmelerinde hammadde/ mamül miktar dengesi ve Sivas'ta bir uygulama
Raw material/ production quantitity balances in industrial enterprises and a case study in Sivas
RIDVAN ÖZDEN
- Kesme ve stoklama problemi için sezgisel bir çözüm önerisi: Metal blok işleyen bir tesis uygulaması
For cutting and stocking problem an intuitive solution proposal: Metal block processing plant practice
SELİM ÇAM
Doktora
Türkçe
2019
İşletmeTokat Gaziosmanpaşa Üniversitesiİşletme Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ EMRE ASLAN