Endülüs'te hisbe teşkilatı
Hisba organization in Andalus
- Tez No: 122417
- Danışmanlar: PROF.DR. MEHMET ÖZDEMİR
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Din, Religion
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2002
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: İslam Tarihi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 175
Özet
ÖZET Hizmetli, Mustafa, Endülüs'te Hisbe Teşkilatı, Doktora tezi, Danışman: Prof. Dr. Mehmet Özdemir, 1 71 s. Giriş'te Murabıtlar dönemi sonuna kadar Endülüs'ün siyasi ve sosyal yapısı ile temel kurumları tanıtıldıktan sonra İslam'da hisbe kavramı ve tarihi gelişimi ele alınmıştır. I. Bölümde Endülüs hisbe teşkilatının kuruluşu, tarihi gelişimi, hisbe teşkilatının başında bulunan muhtesibin unvanı, tayini ve azli, ücreti, yardımcıları, toplumda ve idari hiyerarşideki konumu ve hisbe teşkilatı ile ilişkili kurumlar incelendi II. Bölümde muhtesibin görevleri başlığı altında pazarların, belediye hizmetlerinin düzen ve kontrolü, genel ahlak kurallarına riayetin sağlanması hususları hisbe metinlerine dayanılarak ortaya kondu. Endülüs hisbe teşkilatının tarihi, buradaki Müslüman varlığı kadar eski olmakla birlikte Doğudakinden farklı bir kavramla ifade edilmekteydi Daha çok çarşı ve pazarlar üzerinde yoğunlaşması dolayısıyla Endülüs'te muhtesibe sahibu's-sûk denilmekteydi Hisbe teşkilatının ilişkide bulunduğu kadılık, şurta, mezalim, red ve sahibu 'l-medine gibi kurumlar tanıtıldı ve irtibatlarının sıklığı gösterilmeye çalışıldı. Muhtesibin görevleri hisbe metinlerine dayalı olarak müşterinin kusurlu malı iadesinden, genel ahlaka uygunluğun sağlanması ve dini görevlerin denetlenmesine kadar geniş bir yelpazede ele alındı ve bu suretle toplumda denetlediği alanın büyüklüğü ve önemi ortaya konmaya çalışıldı. Sonuçta kadılar arasından atanan seçkin bir görevli olan muhtesibin, döneme ve şartlara göre değişen çok farklı görevler yaptığı ve buna bağlı olarak nüfuz alanının genişlediği ortaya kondu. Bu yüzden Endülüs'te hisbenin tek bir kalıba veya tanıma sığdırılması zor, karmaşık bir yapıya sahip bir kurum olduğu belirlendi
Özet (Çeviri)
ABSTRACT Hizmetli, Mustafa, Hisba Organization in Andalus, PhD Thesis, Advisor: Prof. Dr. Mehmet Özdemir, 1 71 p. In the introduction, having analysed the social and cultural structure and basic institutions in Andalus up to the the end of Murabits, we deal with the concept of Hisba and its historical development there. In Chapter One, after analysing foundation of hisba organization, we treated muhtasib as a whole, ie, his appointment, dismissal, payment, deputies and position in the social structure of the time. In addition, other close institutions to hisba have been treated of In Chapter Two, the duties of muhtasib, his organizing and arranging markets and control of municipal sendees and others are tackled However far the history of Hisba in Andalus goes back to the beginnings of the islamic rule, it was named distinctively. Muhtasib in Andalus was called sahibu's-suk because he was supervising bazaars as distinctly from other Islamic parts. In this chapter we tried to show the close relationship among the institutions in Andalus especially those of justice, police, etc We showed here that the duties of muhtasib range from ensuring the consumer to return the defected goods to the buyer to detecting religious services. This range displays how wide and comprehensive were the duties carried out by muhtasib. Wliat follows from this fact is that muhtasibs chosen from the judges had an immense penetration arising from this range. Consequently it has been established that as a result of his performing various duties, it is unlikely to determine the clear-cut job of muhtasib.
Benzer Tezler
- Ebû Zekeriyya Yahya b. Ömer El-endelüsî (V. 289/901) ve Ahkâmu's-sûk adlı eseri (edisyon kritik)
Başlık çevirisi yok
SMAİN KHALDİ
Doktora
Türkçe
2007
DinUludağ ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. YUNUS VEHBİ YAVUZ
- Endülüs'te eğitim ve öğretim
Educational and training in al-Andalus
MEHMET MECNUR DAĞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
DinSivas Cumhuriyet ÜniversitesiFelsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MUSTAFA MÜCAHİT
- Endülüs'te Ömer b. Hafsûn İsyanı (Sosyo-politik sebep ve sonuçları)
Andalusia in Omer b. Hafsûn Rebellion (Socio-political reasons and results)
YAŞAR ELARSLAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
TarihMardin Artuklu Üniversitesiİslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. FERİDUN BİLGİN
- Ceza hukuku özelinde İbn Hazm'ın el-Muhallâ adlı eserinde Ebû Hanîfe'ye nispet edilen görüşlerin tahkik ve tahlili
Investigating and analyzing the opinions attributed to Imam Hanafi in Ibn Hazm's Al-Muhalla in the specific to criminal law
RUMEYSA ALGAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
DinAtatürk ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ İSMETULLAH SAMİ