Kazakistan toplumunun dini hayatında hadis ve sünnetin rolü
The role of hadith and sunnah in religion life of Kazakhstan
- Tez No: 122756
- Danışmanlar: PROF. DR. İSMAİL HAKKI ÜNAL
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Din, Religion
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2002
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Hadis Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 234
Özet
Özet İslam'ın Kur' an' dan sonra ikinci temel kaynağı durumunda olan hadis ve sünnetin İslam Dini'ni kabul etmiş toplumların üzerinde büyük etkisi olmuştur. Bunun en güzel örneğini ilk Müslüman toplumunda görmekteyiz. Bir kız çocuk dünyaya getirmenin yüz karası olarak telakki edildiği, meşru aile bağlarının koparılıp atıldığı, içki, kumar ve faizin bütün benliğini kemirip bitirdiği bir cemiyet İslam Dini'ni kabul ettikten sonra Hz. Peygamber'in rehberliğinde kısa bir zaman içerisinde dünyaya örnek olabilecek bir toplum haline gelmiştir. Bunun gibi İslam Dini'ni kabul ettikten sonra Kazakistan toplumunun sosyal ve dinî hayatında hadis ve sünnetin olumlu etkisi olduğu muhakkaktır. Kazakistan toplumunun dinî hayatında meydana gelen değişikliklerde hadis ve sünnetin rolünün ne olduğunu tesbit etmek amacıyla ele alınan bu araştırma giriş ve dört bölümden meydana gelmektedir. Giriş'te hadis ve sünnetin sözlük ve ıstılah anlamları üzerinde durulmuş ve hadis ve sünnetin İslam Dini'ndeki önemi ve yeri tanıtılmıştır. Birinci Bölüm' de, hadis ve sünnetin öneminin daha iyi anlaşılması için ilk Müslüman toplumunda Hz. Peygamber'in gerçekleştirdiği inkılablardan bahsedilmiş ve bu inkılablar Beşerî İlişkiler Düzeyinde, Kabile Toplumundan Din Toplumuna Geçiş, Eğitimdeki İnkılab, Yönetimdeki İnkılab, Sosyal Adalet Düzeni ve Ekonomik Düzen başlıkları altında incelenmiştir. İkinci Bölüm' de İslam Öncesi ve Sonrası Kazak toplumu başlığı altında Kazakların İslam öncesi hayatından ve İslam sonrası meydana gelen değişikliklerden bahsedilmiştir. Üçüncü Bölüm' de ise Kazakların Dinî Hayatında Hadis ve Sünnetin Rolü başlığı altında Kazakların dinî hayatı safhalara bölünerek bu dönemlerde Kazakların 224dinî ve kültürel hayatlarında hadis ve sünnetin rolü, onların hadis ve sünnet anlayışları incelenmiştir. Bu bölümde önce Kazak kültüründeki hadis ve sünnet anlayışının oluşumuna tesir eden Maveraünnehir, Kazan ve Rusya' daki hadis çalışmaları tanıtılmıştır. Sonra Kazakların dinî hayatı İlk Devir, Kazak Hanlığı Dönemi, Sovyet Dönemi ve Günümüz Kazakistan Toplumu şeklinde dönemlere ayrılarak, bu dönemlerdeki dinî edebiyatlar ile düşünür ve şairlerin eserlerindeki hadis ve sünnetler incelenmiştir. Bunun yanı sıra Kazak sözlü kültürü ile adet ve inançlarındaki hadis ve sünnetin etkisi üzerinde durulmuştur. Dördüncü Bölümde ise Hadis ve Sünnetin Günümüz Kazakistan Toplumuna Ulaştırılması başlığı altında günümüz Kazakistan toplumunun sağlıklı bir din anlayışına sahip olabilmesi için hadis ve sünnetin nasıl tanıtılması gerektiği ve bu konuda dikkat edilmesi gereken hususlar üzerinde durulmuştur. Bu araştırmanın sonucunda Kazakların İslam'ı kabul edişinden itibaren hadis ve sünnetin onların dinî ve kültürel anlayışlarım şekillendirdiği, toplum yapısının oluşumuna katkıda bulunduğu görülmüştür. Bunun göstergesi ise Kazakların hem dinî edebiyatlarında, hem edebî eserlerinde hadis ve sünneti kullanmaları, bazı adet ve inançlarının hadis ve sünnete göre şekil kazanmasıdır. 225
Özet (Çeviri)
ABSTRACT ADİLBAYEVA, Şamşat;“The Role Of Hadith And Sunnah İn Religious Life Of Kazakstan Society.”(Advisor: Prof. Dr. İ. Hakkı Ünal) Hadith and Sunnah, which are the second main source of İslam coming right after the Holy Qur'an, have had a great effect on İslam accepted societies. The most straightforward example of it can be seen in the first muslim society, where before İslam, giving birth to daughter was disgrace, where lawful family relations were upset and where alcoholic beveages, gambling and interest have totally choked the whole society. However, after acceptance of İslam, the society under the guidance of Prophet Muhammed, has became as good as it could be stated as the example society for the whole world. Consequently, like the first muslim society, Kazakstan that accepted İslam undoubtedly has experienced its positive effects. Therefore, this work, consisting of introduction and four different parts, was carried out in order to investigate the role of hadith and sunnah on changes in the religious life of Kazakstan society. In introduction part, in addition to consideration of dictionary and technical meanings of hadith and sunnah, the place and the importance of both in İslam were presented. In the first part, in the sake of better understanding of hadith and sunnah importance, the revolutions performed by Prophet Muhammed in the first muslim society were discussed. These revolutions were carefully studied under such topics as: Social relations, transition from tribal to religious society, revolution in Education, Revolution in Administration, Social justice and Economic orders. In the second part, pre-İslamic life and changes occured in postislamic period were discussed under two topics, pre-İslamic kazak society postislamic kazak society. In the third part, under the title of Role of Hadith and Sunnah in kazak religious life, the role of hadith and sunnah in religious and cultural life and thehadith and sunnah understanding of kazak nation were discussed. Firstly, the works on hadith of Transoxiana, Kazan and Russia which have affcted the. foundation of hadith understandingin kazak culture were presented. Secondly, the religious life of kazak nation was divided into time periods such as Beginnig, Kazak khanate, Soviet and Present Kazak society. Thirdly hadith and sunnah in religious literare and in the works of thinkers and poets belonging to each of the above time periods were carefully studied dastly, the effects of hadith and sunnah on kazak oral culture, customs and beliefs were considered. In the forth part, under the title of The Convey of Hadith and Sunnah to Present Kazakstan Society, the ways of presenting hadith and sunnah so that Kazakstan society has a sound religious understanding and its points to be considered were discussed. The result of this study showed that, since the acceptance of İsla, hadith and sunnah have formed religious and cultural understanding of kazak nation and that they have taken a part in the formation of kazak society foundation. The signs of this can be seen in the frequent use of hadith and sunnah in both kazak reigious literature and literary works, and in the formation of some customs and belifs according to hadith and sunnah. 227
Benzer Tezler
- Kazakistan'da ilmihal geleneğinin gelişimi
The development of Islamic catehism in Kazakhstan
ISLAMBEK SHAPENOV
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
DinNecmettin Erbakan ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. NECMEDDİN GÜNEY
- Kazak topraklarında Çarlık Rusyası'nın din politikası (18. yüzyılın sonu ile 20. yüzyılın başı arasında)
Religious policy of Tsarist Russia in the Kazakh lands (Between the end of the 18th century and the beginning of the 20th century)
ZHARAS AKHAN
- Bağımsızlık sonrası kazakistan'da sosyal ve ekonomik dönüşüm
Social and economic transformation in kazakhstan after the independence
ARİF AKBAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2011
EkonomiTrakya ÜniversitesiÇalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. AYHAN GENÇLER
- Kazakistan'da dini yaşayış (Güney Kazakistan örneği)
Development of religion in Kazakhstan (Case for South Kazakhstan)
DİDAR SHAUYENOV
Yüksek Lisans
Türkçe
2002
DinAnkara ÜniversitesiFelsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF.DR. MÜNİR KOŞTAŞ
- Kazakistan'da çağdaş İslam akımlar: dini yeniden yorumlama ve toplumsal etkileri
Contemporary Kslamic movements in Kazakhstan: Religious reinterpretation and social impact
OLZHAS SANDIBAYEV
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
DinNecmettin Erbakan ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. AYTEKİN ŞENZEYBEK