Ortadoğu'daki yeni gelişmelerin Türkiye açısından olası etkileri
Developments in the Middleeast and results on Turkey
- Tez No: 123219
- Danışmanlar: PROF.DR. ORHAN GÖKÇE
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Ekonomi, Uluslararası İlişkiler, Economics, International Relations
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2003
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Selçuk Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İktisat Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 162
Özet
TÜRKÇE ÖZET Bu tezin amacı 1991 Körfez Savaşı sonrasında ortaya çıkan yeni gelişmelerin Türkiye üzerindeki etkisini analiz etmektir. Bu konudaki temel düşünce, yeni gelişmelerin iki kutuplu dünya sisteminden tek kutuplu dünya sistemine geçiş sürecinde değerlendirilmesi gerektiğidir. Amerika Birleşik Devletleri bu süreçte merkezdeki tek hegemon güç olma rolünü üstlenmiştir. 'Bu bağlamda Türkiye'nin bölgesel politikaları önem kazanmakta ve bu politikaların Türk dış politikası üzerindeki etkisi ve ağırlığı artmaktadır. Söz konusu sürecin Türkiye üzerindeki etkisinin analizinde özellikle dört ülkenin önemli hale getirdiği gerçeği gözden kaçırılmamalıdır. Bu bağlamda bu çalışmada Türkiye'nin İsrail, Suriye, İran ve Irak ile ilişkileri dikkatle incelemektedir. Modern uluslar arası sistem, bağımsız ulus devletlerden oluşmaktadır. Hayatın her alanını kuşatan anarşi ulus devletler arasındaki ilişkileri etkilemektedir. Bununla birlikte sistemde devamlı bir şekilde yüksek düzenleme seviyesine sahip hegemon güçte bulunur. Giriş bölümünü takip eden ikinci ve üçüncü bölümlerde Amerika Birleşik Devletleri, uluslararası sistemin zorunlu kıldığı bir hegemon güç olarak tanımlamaktadır. Bu çalışmada uluslar arası ilişkiler disiplini içinde hegemonik güç kavramının anlamını özetlemektedir. Öncelikle hakim uluslarası ilişkiler teorileri incelenerek, tarihsel bağlamda soğuk savaş sonrası uluslararası sistemin evrimiüzerinde durulmaktadır. Hegemonik gücün anlamı teorik bir perspektifle incelenmektedir. Fransa, İngiltere gibi bazı eski hegemon güçle ilgili tarihi tartışmalara da yer verilmektedir. Çalışmanın bir çok yerinde eski hegemon güçlerle ilgili paralel okumalar da bulunacaktır. Bu bağlamda ABD nin yeni bir hegemon güç olarak ortaya çıkışı tarihi ve uluslar arası dengeler açısından ortaya konulmaya çalışılmaktadır. Bu bölümlerdeki incelemeler ile özellikle Soğuk Savaş Dönemi sonrasında Amerikan hegemonyası hakkındaki güncel tartışmaların anlaşılması sağlanmaya çalışılmaktadır. Burada Soğuk Savaş sonrası güvenlik atmosferi, yeni tek taraflı uluslar arası sistem yapısı gibi kavramlar göz önüne alınmaktadır. Aynı eksende ABD-AB ilişkileri gibi bazı önemli konularda tartışılmaktadır. Bu teorik çerçeve ve Amerikan hegemonyasının yükselişinin inceleme ve tartışması yeni gelişmelerin etkilerini daha geniş bir bağlamda ele alınmasına yardımcı olurken, çok yönlü bir analize de imkan sağlamaktadır. Şüphesiz bölgesel ve uluslar arası gelişmeler göz önüne almayan bir değerlendirme, Türk dış politikasının kapsamlı bir analizini de engeller. Bu çalışmada Türkiye'nin yukarıda bahsettiğimiz dört bölge ülkesiyle olan ilişkilerine önem verilmekte olup Körfez Savaşı sonrası yeni gelişmelerin etkisi altındaki ilişkilerin yeni şekli analiz edilmeye çalışılmaktadır. Bu çalışmanın temel düşüncesini Türkiye'nin iki Körfez Savaşı arasında bölgede yeniden önemli bir bölgesel aktör haline geldiği ve yeni gelişmelerinTürkiye'nin potansiyel ve mevcut rollerini yok etmediği, aksine Orta doğu bölgesinde önemini artırdığı görüşü oluşmaktadır.
Özet (Çeviri)
ABSTRACT This thesis aims to analyze the impact of the new developments in the middleeast in the aftermath of 1991 Gulf Crisis on Turkey. The main argument is that the new developments in this process should be understood within the shift from a bi-polar world to unipolar understanding in which the United States occupies the role of unilateral hegemon at its center. Taking this into background, Turkey's regional politics gains a prominent role and bears an important level of influence on Turkish foreign policy. This process made four countries very important if one specifically analyzes impact of the mentioned process on Turkey. In this thesis, Turkey's relations vis-a-vis Israel, Iran, Syria and Iraq have been taken under scrutiny. The modern international system is composed of sovereign nation states. An all-compassing anarchy does influence the relationship among nation states. Nevertheless there has always been a hegemonic power in the system with a high level of regulation capacity. The second and third chapters recognizing and defining the US as the incumbent hegemonic power of the international system discuss several related and independent themes. This thesis summarizes the meaning of hegemonic power in international relations. Looking from a theoreticalperspective the meaning of hegemonic power is studied. It consists of the historical discussion of several former hegemonic powers such as France and the United Kingdom. In several parts of the analysis a parallel reading of former hegemonic powers is carried out. The rise of the US hegemony, then, will be the focus of this study. Within this context, the historical and international facts are under consideration to explain how the US has emerged as a new hegemonic power. These chapters also deal with the current discussions of the American hegemony, especially in the post-Cold War era. Here several important topics such as the post Cold War security atmosphere, the new unilateralist structure of the international system shall be considered. In the same context some other important issues such as the future of the US-EU relations will be debated. This theoretical framework and the analysis of the rise of American hegemony help us to place the impact of the new developments into a wider structure and to make a multi-dimensional analysis. The lack of enough knowledge regarding the regional and international developments prevents the studies on Turkish foreign policy to offer comprehensive analyses. This thesis paid special attention to Turkey's relations with the four regional countries described above and analyzed the new nature of relationships under impact of the developments in the aftermath of the Gulf war. In between two Gulf wars, Turkey emerged again as a prominent regional actor in its region and we concluded that the newdevelopments could not diminsh the potential and actual roles that Turkey can play for the well-being of the Middle East region.
Benzer Tezler
- Orta doğu'da yeni stratejik çevreleme girişimlerinin Türk dış politikasına etkisi: Suriye örneği
The effects of strategic containment attempts in the middle east on turkish foreign policy: The example of Syria
OĞUZHAN ERGÜN
Doktora
Türkçe
2013
Kamu YönetimiDokuz Eylül ÜniversitesiKamu Yönetimi Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. AHMET NAZMİ ÜSTE
- Güneydoğu Anadolu projesi (GAP) ve bölgeye etkileri
Başlık çevirisi yok
GÜLAY CEYLAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2003
EkonomiDicle ÜniversitesiMaliye ve Ekonomi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ZEKİ SEZER
- İç Anadolu bölgesi için güneye bakan eğimli yüzeye gelen günlük global, direkt ve difüz radyasyonun hesaplanması
Estimation of global, diffuse and beam radiation on the south oriented tilted surfaces for the region 'İç Anadolu' in Turkey
DİLEK YENİSEY
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
Meteorolojiİstanbul Teknik ÜniversitesiMeteoroloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HATİCE SEMA TOPÇU
- Urban transformation as political and ideological intervention in space: A case study in Diyarbakır
Mekana politik ve ideolojik bir müdahale olarak kentsel dönüşüm: Diyarbakır örneği
DİREN TAŞ
Yüksek Lisans
İngilizce
2019
SosyolojiOrta Doğu Teknik ÜniversitesiSosyoloji Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. BARIŞ MÜCEN
- Turkey's role in Afghanistan in the post 9/11 era
11 Eylül'den günümüze Türkiye'nin Afganistan'daki rolü
CANAN BAYRAM ÇUBUK
Yüksek Lisans
İngilizce
2014
Uluslararası İlişkilerOrta Doğu Teknik ÜniversitesiUluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. IŞIL ANIL