Mimarlıkta mekan ve zaman
Architecture in space and time
- Tez No: 126029
- Danışmanlar: DOÇ. DR. SEVGİ LÖKÇE
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Mimarlık, Architecture
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2002
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Gazi Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Mimarlık Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 164
Özet
Günümüzde her şey mikro mekanlara uyarlanmakta, içinde yaşanılan zaman mekanı küçültmektedir. Mekansal sıkıştırma ise bizi bir başka ilişkinin içine doğru çekmektedir. Bilgisayar yazılım deyimi ile ifade edilirse, ZIP'lenmiş bir mekansal deneyimin içinde dönüşüm yaşanmaktadır. Algı, küçük mekanlara yöneldikçe kendi boyutlarını da değiştirmektedir. Mekansal algının Gulliver'in Lilliput ülkesindekine benzer bir ölçek sorunu ile karşı karşıya kaldığı görülmektedir. Böylece orta sınıf yaşamlar, ideolojiler, mekanlar ve algılar mikro teknolojinin eşliğinde gün geçtikçe küçülerek, yeni bir kozmos anlayışının içine çekilmeye çalışılmaktadır. Modernizmden günümüze mekan ve zaman ilişkileri değişmekte ve gündelik yaşantımızla mekanlar, yeni yüzeyler, yeni sınırlarla tanımlanmakta ve algılanmaktadır. Bu bağlamda mimarlık özelinde zaman ve mekan etkileşimi farklılaşmaktadır. Bu çerçeveden bakıldığında; mimarlık, günümüz toplumlarının dinamiğine yön veren bir yaklaşım içinde yer alarak, sanat ve düşünce tarihine aynı paralellikte varlığını sürdürmektedir. Mimarlığın farklı disiplinlerle aynı anda iletişim içinde olması, özellikle tasarlama ve uygulama süreçlerinin gelişimigözönünde bulundurulduğunda, mimarlık zaman ilişkisinin tanımlanmasının güçlü olduğu görülmektedir. Aslında mimarlıkta zaman çok farklı açılardan çok farklı şemalarla ele alınabilir. Ancak araştırmanın bütünündeki bakış açısını yansıtmak ve araştırmadaki sistemi ortaya koyabilmek için, mimarlıkta zamandan hangi anlamlarda sözedildiğini tanımlamak gerekmektedir, amaç mimarlıkta zamanın kavramsal açıdan iki farklı anlamda ele alınışını çözümlemektir. Bu nedenle ilk bölümde anlatılan tanım, kavram ve görüşler diğer bölümlerin ana eksenini oluşturmaktadır. Bu çalışmada mekan kurgusu, tarihsel süreklilik ve mekansal algısının sürekliliği bağlamında incelenmiş ve bu konularda analitik bir çalışma yapılmıştır. Mekan söyleminde, geçmişten günümüze, mimarlıkta kalıcılıktan sanallığa kadar pek çok kavram yeni ve eskinin bağlantısı kurularak incelenmiştir. Bu araştırmada mimarlık zaman ilişkisinde soyut ve somuta ilişkin ayrımlarda, tarihselci yaklaşımda olanlar ve olmayanların doğurduğu zaman anlayışı (mimarlıkta kalıcılık) ile varoluşun, algının, hareketin ve deneyimin önemine dayanan ve çağdaş düşünce akımlarının kavramlarıyla açıklanabilecek zaman ve mekan anlayışları arasındaki uyum incelenmektedir. Bu çalışmada mekan kavramının, geçmişten günümüze, mimarlık söylemindeki ilişkileri ve zaman-mekan ilişkilerinde görülen değişim tartışılmaktadır. Amaç mimarlıkta mekan kavramını bu bağlamda mimarlıkta yeniden sorgulamaktır. Tez kapsamında 2. bölümde mekan kavramının genel çerçevesi çizilmektedir. Bu kısaca mekan konusundaki tanımlama, yaklaşım, görüş ve -jyC YÛK3EJ*£^lUfriM MİMİMİIll tartışmalara yer verilerek yapılmıştır. Jeodicke'ye göre mimari mekan kişinin deneyerek yaşayabileceği bir yerdir ve mekan algısı deneyimle ilişkili olup sınırlama söz konusudur. Bu sebeple mekan algısını etkileyen faktörlerden ölçü, ölçek, hafıza, sınır, ışık, hareket, zaman ve mekan konularına da açıklık getirilmektedir. Hareket ve mekan birlikteliğinde ise lineer, merkezi ve her ikisinin birleşiminden oluşan mekan kavramsallıkları değerlendirilmiştir. Zamanın mekandaki varoluşu doğrudan mekan kurgusu ve nitelikleriyle ilgilidir. Bu tür bir zaman anlayışını kavramak için, mekansal algıda sürekliliğin nelere bağlı olduğunu tanımlamak gereklidir. Eco'ya göre dolaşım; hacimsel değerlere ve mekan kurgusuna bağlı olarak sürekli bir algılamayı sağlarken öznel bir anlayışla mekanda zamanın yaşanmasına olanak tanımaktadır. Bir başka faktör sürekliliğin sağlanmasıdır bir diğer faktör de yüzey niteliğiyle oluşturulan geçirgenliktir. Tüm bunlar mekanın sınırlarını algılama açısından önemli belirleyicilerdir. 3. bölümde mekan, kapsamlı olarak ele alınmaktadır. Öncelikle mekana dair yapılan çeşitli sınıflandırmalarla, mekanın nitelikleri tanımlanmaktadır. Mekan çok yönlü bir kavramdır, ilkel, algısal, varoluşsal, kutsal, mutlak, coğrafi, kavramsal, soyut, sosyal, pozitif, negatif, iç ve dış mekanlar çerçevesinde örnekleriyle incelenmektedir. Zaman bağımlı olarak yapılan mekansal ayrımlardan ilki zamansız mimarlık ile gündeme gelen mekanın tarihsel sürekliliğine dayalı bir durum, diğeri ise zaman bağımlı tarih öncesi dönemden günümüze mekan-zaman ilişkisini sorgulayan bir bakış açısı olarak öne çıkmaktadır. Son bölümde; zaman-mekan kavramlarının modernizmden günümüze değişen mekan ve zaman ilişkileri incelenerek örneklendirilmiştir. Gündelik yaşantımızla değişen mekanlardan, metropol yaşamındaki mekanlara kadar çeşitli alanlarda incelemeler yapılmış, teknoloji ile mimarlık ilişkileriIV incelenerek bu tür mekanlarda teknolojinin rolü ve mikro mekanlar/sanal mekanlar vb. örnekler ele alınmaya çalışılmıştır. Bu bilgilerin mimarlık için yeni kavramsallık olduğu açıktır ve bu konuda (henüz tarihi son sözünü söylememiştir) bir arayış yaşanmaktadır. Bilim Kodu : 601 01 00 Anahtar Kelimeler : mekan, zaman, mimarlık Sayfa Adedi : 149 Tez Yöneticisi : Doç. Dr. Sevgi Lökçe
Özet (Çeviri)
From modernism to present space-time relations keep changing and with our daily file places one described and understood with new faces and new lines. In this context, in architecture, the affection of time and space is differing. Observed in this frame, architecture, existing in an approach that directs the modern society dynamics, keeps its presence in parallel with the art and philosophy histories. The presence of the architecture in coordination with different disciplines in the same time, as the development of design and application durations are observed, the definition of the architecture time relations remains to be strong. Actually, time in architecture can be handled. In different points of views in different shemes. But to reflect the point of view in whole of the research and to put forward the system of the research, it is necessary to define the meanings of time in architecture. Our intend is to discuss time in architecture in a conceptional view in two different meanings. Hence, the definitions, concepts and views discussed in the first chapter forms the outline of theVI other chapters. In this work, space concept is examined through historical duration and place perception and an analytic study is put forward in these subjects. In space concept, from post to present, many concepts from being ever lasting to visuality are examined by connecting the new to the old. The relations of space concept in the architecture field and the charges in relations of space and time, from past to present, are discussed. Our intend is to investigate the space concept, in this manner, in architecture again. In the content this then is in the 2. chapter, the frame of the space concept is drawn. This was done, shortly, spacing the definitions, approachs, views and discussions about the topic of space. The existence of time in place is directly related with the place concept and it's features. In order to seize this kind of time understanding, it is necessary to define those on which duration relies. These are important indicators to point out the lines of place. In the 3.chapter place is examined extensively. Firstly, the features of space are defined by means of many classifications. Space is a multi-faced concept. It is examined through primitive, perceptional, existencial, holy, absolute, geographic, conceptional, abstract, social, positive, negative, inner and outer spaces with samples. The first of the time - dependant classifications, a condition related with the historical duration of space with timeless - architecture and the otter is the point of view that investigates the space - time relation from the time dependant prehistoric period to present.VII In the last chapter; the space and time relations of the time and place concepts changing from modernism to present was examined with samples. In many fields, from the spaces changing with our daily life to the spaces in metropolis life, many investigations were hold, by examining the relations between technology and architecture, the role of technology and micro spaces / visual places etc. were in the target of the study. Science Code Key Words Page Number Adviser : 601 01 00 : space, time, architecture :149 : Assoc. Prof. Sevgi Lökçe
Benzer Tezler
- Map-making as a walking-based spatial practice in architecture
Mimarlıkta mekan kurucu bir pratik olarak yürüyüş odaklı harita üretimi
SONAT ÖZCİVANOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
MimarlıkOrta Doğu Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. İPEK GÜRSEL DİNO
- Mimarlıkta mekân algısı ve enstalasyon-yerleştirme sanatı
Space perception in architecture and installation art
BÜŞRA ORKAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
MimarlıkToros ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ AYŞEN CEVRİYE BENLİ
- Antik dönemden günümüze mimari mekan anlayışı; Behruz Çinici ve Şevki Vanlı eserlerinin mekanın algılanmasını sağlayan ögeler açısından irdelenmesi
The architectural perfection of space from ancient age till now; examining the building examples of Behruz Çinici and Şevki Vanlı in terms of components affecting the perception of the space
ÖZLEM DURMAZ IRMAK
Yüksek Lisans
Türkçe
2008
Güzel SanatlarAkdeniz ÜniversitesiGrafik Ana Sanat Dalı
YRD. DOÇ. DR. AYŞE GÜL GÜZEL
- Mimarlıkta tasarım mekan ve zamanın felsefi açıdan incelenmesi
Philosophical analysis of design space and time in architecture
CENKER OKTAV
- Actualization of the virtual: New considerations of space and time in architecture
Sanalın gerçekleştirilmesi: Mimarlıkta yeni mekan ve zaman anlayışları
BURCU KÜÇÜKBAŞLAR
Yüksek Lisans
İngilizce
2006
MimarlıkOrta Doğu Teknik ÜniversitesiMimarlık Bölümü
Y.DOÇ.DR. ŞEBNEM YALINAY ÇİNİCİ