Kayseri Zamantı Irmağı çevresindeki bezemeli mezar taşları
Ornamental gravestones around Zamantı River in Kayseri
- Tez No: 126240
- Danışmanlar: DOÇ.DR. MUSTAFA DENKTAŞ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Sanat Tarihi, Art History
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2003
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Erciyes Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Sanat Tarihi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 219
Özet
Ill KAYSERİ ZAMANTI IRMAĞI ÇEVRESİNDEKİ (BEZEMELİ) MEZAR TAŞLARI ÖZET Kayseri Zamantı ırmağı çevresinde yer alan 14 köy mezarlığında bulunan bezemeli mezar taşları konu olarak seçilmiştir. Bahsi geçen mezar taşları üzerindeki bezemeler asıl konumuzu oluşturmaktadır. Kayseri Zamantı ırmağı çevresinde bulunan mezarlıklardaki bezemeli mezar taşları ile ilgili olarak daha önce detaylı ve bilimsel bir çalışma yapılmamıştır. Bezemeli mezar taşları ile başka bölgelerde de karşılaşılması; böyle bir geleneği ve bu geleneğin önemini ortaya koymaktadır. Amaç; bu geleneğin Kayseri Zamantı bölgesindeki uzantısını incelemek, gün geçtikçe harap olan bu mezar taşlarını katalog halinde belgelemek ve diğer örneklerle olan bağını belirleyerek; Anadolu Türk sanatı içerisindeki yeri ve önemini ortaya koymaktır. Kayseri Zamantı ırmağı çevresindeki köy mezarlıklarında bulunan bezemeli mezar taşları tek tek ölçüleri alınarak çizimleri yapılmış, bütün detay fotoğrafları çekilmiş, üzerlerindeki bezemelerin karbon kağıdı yardımıyla birebir kopyalan çıkartılmış ve bu küçük mezar anıtlarının ayrıntılı tanımları yapılmış olup, her bir mezarlık bünyesinde barındırdığı bezemeli mezar taşlarına göre incelenmiştir. Bu mezar taşları da üzerlerindeki bezemelere göre gruplandırılmış ve değerlendirilmiştir. Halk ürünü olan bezemeli mezar taşlarının çoğunda kitabe bulunmamaktadır. Kitabeli olanların kitabeleri okunmuş olup, kitabesi olmayan mezar taşlan da bütün özellikleri dikkate alınarak tarihlendirilmeye çalışılmıştır. Sonuç olarak bölgedeki bezemeli mezar taşları bölge halkına ait geleneksel sanatın bir parçası olarak karşımıza çıkmaktadır. Bu geleneksel sanatın yansımaları Anadolu'nun farklı yerlerinde hatta Anadolu dışındaki bazı bölgelerde de görülür. Bu nedenle bu sanatın ürünlerinin ortak bir kültürel yaratımın bir parçası olduğu tespit edilmiştir. Mezar anıtlarının bezemeli olarak yapılmasındaki amaç, okuma yazma bilmeyen halkı en kolay yoldan bilgilendirmek olmalıdır. Çünkü yazarak anlatım yerine bazı şeyleri simgeleştirerek anlatmayı tercih etmişlerdir. Örneğin bir mezar taşı üzerine halı dokumada kullanılan kirkit bezemesi yaparak mezarda yatan insanın bayan olabileceğini ve halı dokuduğunu kısa bir yolla ifade etmiş olmaktadır. Ayrıca ölen kişiyi anıtsallaştırmanın da bezemeli mezar taşı yapmanın nedenleri arasında olduğu düşünülmektedir. Çünkü mezar taşının üzerine bezenmiş bir kılıç o insanın ne kadar yiğit bir insan olduğunu göstermek için yapılmıştır. Bunun gibi örnekleri çoğaltabiliriz. Bunun dışında mezar taşlarının üzerlerine yapılan bezemeler mezarda yatan şahısların meslekleri hakkında da bilgi verirler. Örneğin mezar taşının üzerine yapılmış koyun kabartmaları mezarda yatan şahsın çoban olduğunu gösterebilir. Asıl sebep ise,bezemeli mezar taşları yapımının bir geleneğin uzantısı olduğudur. Çünkü bölge halkıyla yapılan sözlü bilgi alışverişinden de anlaşılacağı gibi halk ataları bu tarzda yaptığı için bu tip mezar taşı yapımına devam etmiştir. Bundan yirmi- otuz sene evveline kadar bile bu geleneğin devam ettiğini kataloga dahil ettiğimiz örnekler ile görülmektedir. Bunun dışındaki varsayımlarımız ise halkın estetik kaygılarla bu tip bezemeli mezar taşları yapmış olmasıdır.
Özet (Çeviri)
IV ORNAMENTAL GRAVESTONES AROUND ZAMANTI RIVER IN KAYSERİ ABSTRACT The ornamental gravestones in 14 village cemeteries located around The Zamanti River in Kayseri are chosen as yhe topic of this study. Ornaments on these gravestones is the main study topic. On these Ornamental gravestones around The Zamanti River no detailed and scientific study has been made before. Encountering with similar ornamental gravestones on different areas indicates the existance of a tradition and its impotance. Purpose of this study is to examine the extension of this tradition in Kayseri Zamanti area, and make the catalogues of the gravestones which is being ruined as the time pas; to determine the relation with the other examples and to expose their place and importance in Anatolian Turkish art. Drawing of the ornamental gravestones in village cemeteries around Kayseri Zamanti River were made and their dimension were noted, detailed photographs were taken; each of the ornaments on gravestones were copiedwith carbon paper, and detailed descriptions of these small cemetery monuments were made. Each cemetery is examined according to the ornamental gravestones it covers. These gravestones were also put into groups and examined according to their ornaments. Most of the gravestones do not bear inscriptions. All of the inscriptions were deciphered and the ones without inscription were dated according to their characteristics. Consequently, ornamental gravestones in the area is a part of the traditional art belongs to the people of the area. Reflections of this traditional art can be seen in different places in Anatolia and even in some places out of Anatolia proper. In this sense, it is determined that the products of this art is apart of a comon cultural creation. Adorning the gravestones with the ornaments should have been made in the purpose of informing the illiteral people in easiest way. Instead of writing, The people prfered symbols to express their ideas. For an instance, a sheep's ornament on the gravestone may show that the man lying in the grave was a herdsman. Extension of a tradition is the main reason of making ornamental gravestones in this area. Because it can be understood from the oral exchanges with the people in the area that the people kept making the gravestones in this style just because their ancestors had had made in this form It can be seen from the examples we have taken into catalog that this tradition had survived until type of ornamental gravestones due to their sense of beauty.
Benzer Tezler
- Zamantı yöresi oksit kurşun-çinko cevherlerinin zenginleştirilmesi
Recovery of oxide lead and zinc ores in Zamantı region
AYKUT ENGİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2002
Maden Mühendisliği ve Madencilikİstanbul Teknik ÜniversitesiMaden Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. GÜVEN ÖNAL
- Bahçelik Baraj Gölü (Kayseri) ve zamantı ırmağından yakalanan gökkuşağı alabalıklarında (oncorhynchus mykıss) bazı kan parametrelerinin belirlenmesi
Examination of some blood parameters of rainbow trout (oncorhynchus mykiss) catched in Bahcelik Dam Lake (Kayseri) and zamanti river
ÖMER FARUK COŞKUN
- Bolkardağ-Aladağlar Pb-Zn cevherleşmelerinin kurşun izotop nitelikleri
Lead isotope characteristics of Pb-Zn mineralizations occurring in the Bolkardağ-Aladağlar ore district
SELİM SERDAR DEMİRÖREN
Yüksek Lisans
Türkçe
2010
Jeoloji MühendisliğiNiğde ÜniversitesiJeoloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İBRAHİM ÇOPUROĞLU
- Oksitli kurşun-çinko cevherinin değişik reaktiflerle ve koşullarda flotasyon yöntemi ile zenginleştirilmesi
Flotation of oxide lead-zinc ores using different reagents and conditions
NİHAT ALPİN MÜTEVELLİOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2007
Maden Mühendisliği ve MadencilikCumhuriyet ÜniversitesiMaden Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF.DR. MEFTUNİ YEKELER