Yeşilırmak deltası ve kıyı şeridinde kirlilik araştırılması ve kirliliğin biyolojik canlılar üzerinde etkilerinin incelenmesi
Investigation of pollution in Yeşilırmak delta and at the coastal area and investigation of effect pollution on biological living
- Tez No: 127223
- Danışmanlar: DOÇ. DR. YÜKSEL ORHAN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Çevre Mühendisliği, Environmental Engineering
- Anahtar Kelimeler: Karadeniz, Yeşilırmak, midye, Mytilus galloprovincialis, poliaromatik hidrokarbon (PAH), kirlilik izleme çalışması, Nötral-red, Black Sea, Yeşilırmak, mussel, Mytilus galloprovincialis, polyaromatic hydrocarbon, pollution research study, Neutral-red
- Yıl: 2002
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ondokuz Mayıs Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Çevre Mühendisliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 165
Özet
YEŞİLIRMAK DELTASI VE KIYI ŞERİDİNDE KİRLİLİK ARAŞTIRILMASI VE KİRLİLİĞİN BİYOLOJİK CANLILAR ÜZERİNDE ETKİLERİNİN İNCELENMESİ ÖZET Bu tez çalışmasında, Samsun ili, Çarşamba ve Dikbıyık ilçeleri sınırlan içerisinde yer alan Yeşilırmak deltasına önemli etkisi olan Yeşilırmak nehrinde, Nisan 2001 ile Mart 2002 tarihleri arasında aylık su numunesi alınarak nehir su kalitesindeki değişimler incelenmiştir. Yeşilırmağın Karadeniz'e döküldüğü noktadan su ve midye örnekleri alınarak, Yeşilırmağın Karadeniz'e olan mevcut kirlilik seviyesi tespit edilmiştir. Çarşamba ilçesinden geçen Yeşilırmak nehrindeki köprü üzerinden ve Yeşilırmağın Karadeniz'e döküldüğü noktadan aylık su örnekleri alınarak sıcaklık, pH, iletkenlik ölçümleri yapılmış, askıdaki katı madde (AKM), nitrit, nitrat, üretkenlik, fosfor, klorofil-a, deterjan, fekal koliform, fekal streptokok, toplam koliform, biyolojik oksijen ihtiyacı (BOI5) ve kimyasal oksijen ihtiyacı (KOI) analizleri yapılmıştır. Yeşilırmaktaki mevcut kirliliğinin Karadeniz'e etkilerinin belirlenmesi için Yeşilırmağın Karadeniz'e döküldüğü noktadan biyomonitör olarak seçilen midye örnekleri alınmıştır. Midye örnekleri Karadeniz'de yaygın olarak bulunan Mytilus gallopprovincalis türünden seçilmiştir. Biyomonitör olarak seçilen midyelerde Nötral-red yöntemi kullanılmış ve midye örneklerinde lizozom parçalanması incelenerek Nötral-Red analizleri Eylül 2001 ve Haziran 2002 tarihleri arasında alınan midyelerde yapılmıştır. Yeşilırmak nehrindeki Nötral-Red analizi sonucunda midyelerdeki kirlilik birikimi en yüksek Ocak 2002 tarihinde görülmüştür. Yeşilırmak nehrinin organik kökenli kirlilik miktarının araştırılması için poliaromatik hidrokarbonlar seçilmiştir. Yeşilırmak nehrinin Karadeniz'e döküldüğü noktadan alınan su ve Mytilus galloprovincialis türü midye örneklerinde PAH analizi yapılmıştır. Su ve midye örnekleri aynı zamanda ve birbirine yakın yerlerden mevsimsel olarak alınmıştır. Böylece PAH analiz sonuçlarının su ve midyedeki değerlendirmeleri yapılmıştır. Alınan midye örneklerinde Ekstrakte Olabilir Organik Madde (EOM) miktarı belirlenerek PAH analiz değerleri ile istatistiksel olarak karşılaştırılmıştır.u Su ve midyedeki dört adet PAH bileşiği tayin edilmiştir. Bu bileşikler su ekosisteminde en yaygın bulunan krisen, benzopiren, naftalen ve antrasendir. PAH analizlerinde elde edilen su ve midye ekstraktları Gaz Kromatografisi Cihazında, Alev İyonlaştırma Detektöründe analiz edilmiştir. PAH analizlerinde geri alım verimini hesaplamak için iç standart kullanılmıştır bu iç standart ekstraksiyon aşamasında geri alınmıştır. Analizlerin sonucunda su ve midyedeki poliaromatik hidrokarbon miktarları karşılaştırılmış ve midyelerdeki kirliliğinin sudaki miktardan daha yüksek olduğu saptanmıştır. Bunun nedeninin midyelerdeki yüksek filtreleme, organik kökenli maddeleri besleyici olarak kullanma ve uzun süreli dayanıklılık özelliklerinden kaynaklandığı anlaşılmıştır.
Özet (Çeviri)
m INVESTIGATION OF POLLUTION IN YEŞİLIRMAK DELTA AND AT THE COASTAL AREA AND INVESTIGATION OF EFFECT POLLUTION ON BIOLOGICAL LIVING In this thesis, in Yeşilırmak river that has important effect on Yeşilırmak delta Which is founded in borders of Çarşamba and Dilbıyık municipalities, the change of river water quality was analyzed by taking water samples in the period of April 2001 and March 2002. Temperature, pH, electrical conductivity were measured, suspended solid (SS), Biochemical Oxygen Demand (BOİ5), Chemical Oxygen Demand (COD), NO2-N, NO3-N, productivity, total phosphorus, chlorophil A, detergent, fecal coliform, total coliform and fecal streptacoccus were analyzed by taking water samples two points; first points the bridge on the river of Yeşilırmak that pass through Çarşamba municipality, and the other is joins of Yeşilırmak and the Black Sea. For determinity the effects of the pollution of Yeşilırmak river on the Black Sea; mussel samples which were selected as biomonitor were taken, at the joint point of Yeşilırmak and Black Sea. Mussel samples were selected as the sort of Mytilus gallopprovincialis which were found widespread in the Black Sea. Investigation of the sea pollution was perform using the Neutral- Red method with mussels Which were chosen as a biomonitor. During the period of September 2001 and June 2002 Neutral-red analizes were made on mussels with the breaking into pieces of lisosom. At the end of the result of the Neutral- Red analyses on Yeşilırmak river, the maximum pollution accumulation was determined on the date January 2002. The PAHS were selected for the determinity of organic based pollution in Yeşilırmak river. PAH analyses were made on samples taken from of the joint point Yeşilırmak river and the Black Sea and on the samples of Mytilus gallopprovincialis type mussels. The water and mussel samples were taken at the same time from nearby places as seasonal. The evaluation of PAH analysis results on water an mussel were made. To determine the relationship between EOM contents and concentrations of PAH compounds that were determined in the mussel samples, lineer regression and correlation applications were done between EOM and concentrations of PAH compounds.IV Four type PAH compounds were determined on water and mussel samples. These compounds were chrysene, benzopiren, naphthalene and antracene which were found widespread on water ecosystem. In the same extracts that were obtained from the mussels and the water samples, PAH compounds, pollutants were determined by using Gas Chromatography with Flame ionization Detector (FID). For calculating recovery efficiency of PAH compounds internal standarts were used. This internal standart was recovered in the stage of the extraction. As a result, it was determined that concentrations of PAH compounds in the mussels samples were higher than concentrations of PAH compounds in the water samples. The reason of this was determined from the properties such as highfiltration in mussels, using organic based substances as food long lasting.
Benzer Tezler
- Potential implications of sea-level rise in Türkiye and its vicinity
Türkiye ve çevresinde deniz seviyesi yükselmesinin olası etkileri
EBRU ALABAY
Yüksek Lisans
İngilizce
2022
Deniz Bilimleriİstanbul Teknik Üniversitesiİklim ve Deniz Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET KARACA
DR. METİN BAYKARA
- Yeşilırmak Deltasında (Çarşamba/Samsun) doğal ortam insan ilişkileri ve doğal çevre planlaması
The natural environment planning and natural environment – human relationships on Yeşilırmak Delta Plain (Çarşamba/Samsun)
HARUN REŞİT BAĞCI
Doktora
Türkçe
2017
CoğrafyaOndokuz Mayıs ÜniversitesiCoğrafya Ana Bilim Dalı
PROF. DR. KEMALETTİN ŞAHİN
- Yeşilırmak deltasının (Çarşamba Ovası) kumul vejetasyonu: Ekolojisi ve çevresel değerlendirilmesi
Yeşilırmak Delta (Çarşamba Plain) dune vegetation: Ecology and environmental assessment
ÖZLEM AKYEL
- Yeşilırmak Deltası'nda jeomorfolojik değişiklikler ve gelecek ile ilgili öngörüler
Geomorphological changes of Yeşilirmak Delta and anticipations about its future
AYŞE ATALAY DUTUCU
- Yeşilırmak deltası'ndaki halofitik vejetasyonda zonlaşmaya etki eden bazı edafik faktörler üzerine bir araştırma
A research on the some edaphic factors affecting on the zonation in halophytic vegetation in yeşilirmak delta
ALPER DURMAZ