Orobanş (orobanche cumana wallr.)'a dayanıklı ayçiçeği hatları ile erkek kısır hatların açıkta tozlanmış melezleri ve heterosis
Başlık çevirisi mevcut değil.
- Tez No: 7830
- Danışmanlar: PROF. DR. Ş. HAZIM EMİROĞLU
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Ziraat, Agriculture
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 1989
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ege Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tarla Bitkileri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 81
Özet
ÖZET Ayçiçeğinde yapılan bu melez azmanlığı çalışmasında, yeni orobanş (Orobanche cumana Ula! İr. ) ırklarına dayanıklı kendilenmiş“2 adet fertil baba”ve“6 adet erkek kısır ana”hatları alınmıştır. İlk yıl (1987), bu kendilenmiş hatlar ara sında, doğal melezlemeler gerçekleştirilmiştir. İkinci yıl (1988'de), birinci yılda elde edilen 12 adet F.. melezinin, ebeveynler ve kontrol çeşitler eşliğinde, verim ve orobanşa dayanıklılık denemeleri düzenlenmiştir. Verim denemeleri, Or ta Kuzey Geçit Bölgesinde yer alan, Tokat İl sınırları içinde, Yeşilırmak Nehri'nin geçtiği Tarım İl Müdürlüğü Meyvecilik Üretme İstasyonu * nun tarlalarında, allüviyal yapıdaki toprak larda kurulmuştur. Drobanşa dayanıklılık test denemesi ise, Ankara Ziraat Fakültesinin orobanşa bulaşık tarlalarında ele alınmıştır. bidir İkinci yıl“1988”elde edilen sonuçlar, aşağıdaki gi- Uejetatif Özellikler -Bitki Boyu: F. melezlerinin bitki boy ortalaması 16[ 3 cm olarak, baba ebeveynlerden 3.8 cm, ana ebeveynlerden ise, ^2.0 cm daha uzun bulunmuştur. Yapılan heterosis analizinde, % 10 ile 22 arasında melez azmanlığı saptanmıştır. -Sap Çapı: F, melezlerinde, ortalama 2.38 cm olarak, ana (195 cm) ve baba (2.36 cm) ebeveynlerden biraz fazla çık mıştır. Bu özellikte de % 0 ile 17 arasında melez azmanlığı bu lunmuştur. -Yaprak Sayısı: F.. melez bitkilerin yaprak adedi, baba ebeveyn ve kontrol çeşitler ile birbirine benzer bulunmuştur. F, melezlerinde, % 2 ile 1*+ arasında heterosis görülmüştür. -Sap Ağırlığı: F.. melezlerinde bitki boyunun uzaması, sap çapının büyümesi ve yaprak sayısının artması, sap ağırlı ğını da arttırmıştır. Sap ağırlığı bakımından F. melezlerinde % lk ile 58 arasında heterosis saptanmıştır.Sk -Tabla Çapı: F, melezlerinin tabla çapı ortalaması, ana ebeveynler ortalamasından yüksek çıkmıştır. F, melezleri ile baba ebeveynler ve kontrol çeşitler ortalaması birbirine yakın değerler vermiştir. Tabla çapında % 3 ile 18 arasında hetero sis bulunmuştur. -Vejetasyon Süreleri: F, melezlerinin vejetasyon süre leri ortalaması“116 gün”olarak, ana ebeveynlerden 6 gün geç- ci, baba ebeveynlerle aynı vejetasyon süresinde, kontrol çe şitler (Vniimk 16^6 ve Vniimk 8931) 'den ise k gün erkenci bu lunmuştur. Generatif Özellikler -Tabla Orta Boşluğu: F.. melezleri, ana ve baba ebeveyn lerle, kontrol çeşitlerden, büyük bir avantaj alarak daha kü çük değerler vermiştir. Tabla boşluğunda % -1 ile ki arasında heterosis saptanmıştır. -Tablada Dane Sayısı: F, melezleri, ana ve baba ebeveyn lerle, kontrol çeşitlerden, oldukça yüksek bir değer vermiş ve % 20 ile 77 arasında heterosis göstermiştir. Bin Dane Ağırlığı: F, melezleri, kontrol çeşitlerden düşük, baba ve ana ebeveynler ortalaması arasında bir değer almıştır. 12 adet F, melezinden, ikisinde önemli pozitif he terosis saptanırken, diğerleri önemsiz düzeyde pozitif yada negatif melez azmanlığı göstermiştir. -Verim:F.. melezleri bitki dane verimi bakımından baba ve ana ebeveynlerle kontrol çeşitlerden oldukça yüksek düzey de, verim değerleri sağlamışlardır. Bitki dane veriminde % 30 ile 73 arasında heterosis saptanmış ve bu durum, dekara dane verimine de aynen yansımıştır. -Verim İndeksi: Verim indeksi bakımından % 8 ile 29 arasında heterosis bulunmuştur.65 Teknolojik Özellikler -Kuru Madde“%”si: Bu özellik bakımından, melez ayçi- çeklerinde önemli bir heterosis görülmemiştir. -Hektolitre Ağırlığı: F. melezlerinde, ebeveynlere göre % -7 ile 6 arasında heterosis görülmüştür. -Tohum Kabuk Dram“%”: F. melezlerinde, baba ve ana ebeveynlerle, kontrol çeşitlerden, oldukça düşük bir kabuk ora nı saptanmıştır. Tohum kabuk oranında % 10 ile 17 arasında he terosis kaydedilmiştir. -Yağ Gram: F, melezleri, baba ve ana ebeveynlerle, kon trol çeşitlerden, oldukça yüksek bir değer vermişlerdir. Yağ oranında % 7 ile İS arasında heterosis bulunmuştur. -Yağ Verimi: F, melezlerinde, yağ oranı ile dane verimi nin artmasına ve kabuk oranının azalmasına paralel olarak, yağ verimi de önemli derecede artmıştır. Bu karakterde ise, % k5 ile 88 arasında heterosis saptanırken, melezler 10G kg/da ile 127 kg/da arasında yağ verimi sağlamışlardır. -Protein Oram: Protein oranında, istatistik önem düze yinde, pozitif yada negatif melez azmanlığı (heterosis) saptan mamıştır. Yapılan korrelasyon çalışmalarında, bitki boyu, sap ça pı, tablada dane sayısı, verim ile yağ oranı ve yağ verimi ara sında, dekara verimi (dane veya yağ) arttırıcı yönde pozitif korrelasyon, yağ oram ile protein oram arasında ve tabla or ta boşluğu ile verim arasında negatif, korrelasyonlar saptan mıştır. F. melezleri, Ankara Ziraat Fakültesi ' nin orobanşla bu laşık tarlasında yeni arobanş (Drobanche cumana Uallr.) ırkla rına karşı oldukça dayanıklılık göstermişlerdir. Tüm bunlar dikkate alınarak, deneme F, melezleri içinde en yüksek verim ve orobanşa dayanıklılık bakımından“8xla ile 9xla”kombinas yonları, en iyi performansı göstermiştir.
Özet (Çeviri)
66 SUMMARY Self fertilizet two male fertile and six male sterile lines being re sistance to new races of broom rap (Drobanche cumana hlallr.) were taken for heterosis studies in sunflower crop. During first year (1987) natural crass- breeding was allowed between these self fertilized lines. In second year (1988) experiments with 12 F generations together with parent and control varieties were conducted for yield and resistance to broom rape. Yield ex periments were conducted on plots of alluvial soils of Directerate of Nurs ery Production Station in Tokat, tests of broom rape resistance were con ducted in the research plats of Faculty of Agriculture Ankara University, where has been contiminated with broam rape seeds The results obtained during the 1988 are summarized as follow. Vegetatif Characteristics 1. Plant Height: THe average height of F± generation was measured 160.3 cm. It was 3.83 cm higher than male and female parrents. As a result of the heterositic analysis average 1G- 21 % of heterosis was determined for this character. 2. Stem Diameter: Stem diameter of F± generation was measured average 2.38 cm whereas in female and male. parrents it was 1.95 cm and 2.36 cm re spectively. So Q to 17 % heterosis was alsa observed in this character. Leaf Number: Leaf number of F± generation was same to male parrents and control varieties. So it was determined that 0 to k % heterosis was present in F., generation. 4. Stem Weight: Because of the enlargement of plant height, stem di ameter and increase of leaf number, significant increase of stem weight was observed in F± generation. So it was resulted in 14 to 58 % of heterosis for this character too. 5. Head Diameter: Average head diameter was longer in F generation with the comparison to average af female parrents. Whereas the values for F^ generation male parrents and control varieties remained the same. A het- erosisof about 3 to 18 % was observed for head diameter.67 6. Uegetatiün Periods: The average vegetation period for F, genera tion was 116 days. They were 6 days late as compared to female parrents. Similarly to male parrents but, it uas k days earlier than control vari eties (Vniimk 1646 and Uniimk 8931). Generative Characteristics 1. Head Middle Empty Space: The values for this character were deter mined smaller for F, generation than female and male parrents with compar ison control varieties. A heterosis of 10 to kl % was observed for this character. 2. Head Seed Number: Average higher number of seeds per head were counted in F, generation than female and male parrents as well as control varieties. Heterosis about 20 to 77 % for this character. 3. weight of 1000 Seeds: Weight of 1000 seeds was lower in F. gener ation as compared ta control varieties. It shows the walues of between walues of male and female parrents. Out of 12 F, generation a positive heterosis was observed in only 2 F, generation whereas in rest of the F, generations either a positive or a negative heterosis was observed. k. Yield: F. generation to gether with male and female parrents gave the heighest yield as compared to control varieties. A heterosis of about 30 to 72 % was observed, which as such affested the yield per decare. 5. Yield Index: A heterosis of about to 31 % was observed for yield index. Technologic Characters 1. Percentage of Dry Matter: Any significant heterosis was not obser- served between the 12 F. sunflower generations for this character. Hectolitre weight: When compared to parrents a heterosis of 6 to 7 % was found out for this character. 3. Husk Proportion of Seed: Very low seed coat proportion was observ ed in F. generation as compared to male, female and control varieties. A heterosis of 0 to 17 % was observed for this character.68 k. Oil Proportion: Uery high oil proportion was determined in F.. generation than male and female parrents as compared to control varieties. A heterosis of 7 to 13 % was observed for oil proportion. 5. Gil Yield: Depending on oil proportion, seed coat proportion and seed yield. Oil yield increased in F, generation by a heterosis of ^5 to BB % was determined far oil yield. 6. Protein Proportion: Highest protein proportion was fount out in F1 generation as compared to other experimental sunflower varieties. A negative heterosis of 15 % uas observed in one generation whereas no significant heterosis was determined in others. In Correlation Studies, a positive correlation towords increase of yield/da was measured between h-ight of plant, stem diameter, number of seeds per head and yield with oil proportion and oil-yield. A negative correlation between oil proportion to protein proportion and between head middle empty space and yield was also determined under this study F, generations of sunflower were found to be much more resistant to the new races of broom rape (Drobanche cumana Uallr.) when tested on braomrape contiminated soils of Agricultural Faculty of Ankara University. Taking all these results into consideration Bxla and 9xla combinations gave good performance for F, generations as regards to high yield and broom rape resistance.
Benzer Tezler
- Orobanş'a (Orobanche cumana Wall.) dayanıklı melez ayçiçeği populasyonlarında biyometrik-genetik analizler
Biometric-genetic analysis of the hybrid sunflower populations resistant to broomrape (Orobanche cumana Wall.)
YUSUF GÜZELCE
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
ZiraatUludağ ÜniversitesiTarla Bitkileri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ABDURRAHİM TANJU GÖKSOY
- Türler ve cinsler arası ayçiçeği melezlerinin orobanş parazitine ve mildiyö hastalığına dayanıklılıklarının belirlenerek ayçiçeği ıslahında kullanılması
Determination of the resistance of interspecific and intergeneric sunflower hybrids to orobanche parasitic weed and downy mildew disase and their use in sunflower breeding
NURİ GÖKTUĞ BAYRAKTAROĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
ZiraatTrakya ÜniversitesiBiyoteknoloji ve Genetik Ana Bilim Dalı
PROF. DR. YALÇIN KAYA
- Orobanşa dayanıklı kendilenmiş ayçiçeği hatlarından sentetik çeşidin elde edilmesi
Ortaining of the synthetic variety from selfed sunflower lines resistant to the broomrape
BİLAL GÜRBÜZ
- Orobanşa (Orobanche cumana Wallr. ) dayanıklı, yüksek verimli ve yüksek oleik asit içeren hibrid ayçiçeği genotiplerinin geliştirilmesi
Development of hybrid sunflower genotypes resistant to broomrape (Orobanche cumana Wallr.), with high yield and high oleic acid content
LEYLA ÖZTÜRK AKAR
Doktora
Türkçe
2024
ZiraatBursa Uludağ ÜniversitesiTarla Bitkileri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ABDURRAHİM TANJU GÖKSOY