Belirsizlik durumlarında karar verme ve problem çözme
Decision making and problem solving under uncertainty
- Tez No: 127649
- Danışmanlar: PROF.DR. ALİ DÖNMEZ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Psikoloji, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Karar verme, eleştirel düşünme, problem çözme, kestirme yollar. vıı, Decision making, critical thinking, problem solving, heuristics. Vlll
- Yıl: 2003
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Sosyal Psikoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 148
Özet
OZj?T Kökdemir, Doğan.“Belirsizlik Durumlarında Karar Verme ve Problem Çözme”, Doktora Tezi, Danışman: Prof. Dr. Ali Dönmez, 140 s. Bu çalışmanın ilk amacı Türk üniversite öğrencilerinin belirsizlik durumlarında karar verirlerken kullandıkları çözüm yollarını araştırmaktır. Daha önce yapılan pek çok çalışma bireylerin belirsizlik durumlarında karar verirlerken, kestirme yolları, matematiksel doğrulardan ya da istatistiksel olanlardan daha fazla kullanıklarını saptamıştır. Eleştirel düşünme ve karar verme süreçleri arasındaki ilişkinin nasıl olduğunun belirlenmesi çalışmanın ikinci amacıdır. Son olarak, bu çalışmada eleştirel düşünme eğitiminin üniversite öğrencilerinin eleştirel düşünme kapasitelerini olumlu yönde etkileyip etkilemediği araştırılmaktadır. Bu amaçla, deneklere karar verme ve problem çözme alanında kullanılan sorular sorulmuştur. Çalışmada kullanılmak amacıyla, California Eleştirel Düşünme Eğilimi Ölçeği (CCTDI) Türkçe'ye uyarlanmış ve ölçeğin Türkçe çevirisinin güvenirlik ve geçerlik çalışmaları yapılmıştır. Eleştirel düşünme eğilimlerinin yüksekliği açısından, düşük ve yüksek olarak ikiye ayrılan deneklerin bu sorulara verdikleri cevaplar incelenmiş ve rasyonel modellere uygunlukları açısından karşılaştırılmıştır. Ek olarak, eleştirel düşünme eğitiminin, üniversite öğrencilerinin eleştirel düşünme eğilimlerini artırıp artırmadığını ölçmek amacıyla 10 saatlik bir eğitim programı uygulamış ve eğitim alan deneysel grup ile eğitim almayan kontrol grubu birbirileriyle karşılaştırılmıştır. Bulgulara göre, eleştirel düşünme eğilimi yüksek olan deneklerin, düşük olanlara kıyasla bütün karar verme problemlerinde olmasa bile, özellikle olasılık tabanlı problemlerde daha rasyonel kararlar verdikleri bulunmuştur. Ek olarak, psikolojiye giriş ve eleştirel düşünme dersi alan üniversite VIöğrencilerin, eleştirel düşünme eğilimlerinin bu tür bir eğitim almayanlara kıyasla yükseldiği görülmüştür.
Özet (Çeviri)
ABSTRACT Kökdemir, Doğan.“Decision Making and Problem Solving under Uncertainty”, Ph.D Thesis, Supervisor: Prof. Ali Dönmez, 140 pp. The main purpose of this study is to examine the problem solving and decision making strategies of Turkish university students under uncertainty. Previous studies showed that individuals prefer heuristics to rational, mathematical and statistical decision making. Examining the quality and quantity of the relationship between critical thinking and decision making is another purpose of the present thesis. Finally, in this study, the effects of critical thinking training on the students' critical thinking dispositions are studied. With these purposes in mind, subjects were asked to answer some questions tapping problem solving and decision making styles. In order to use in the present study, a scale named California Critical Thinking Disposition Inventory was translated into Turkish and reliability and validity analyses were performed. High and low critical thinkers were compared according to their decision making preferences with reference to rational decision models. In addition, to find out whether training would increase the critical thinking disposition or not, university students in the experimental group were received 1 0-hour-training about critical thinking and then compared with control group who did not receive such treatment. Results showed that not for all but probability related problems, subjects those who were high in critical thinking disposition prefer more rational solutions. In addition, university students who had treatment on critical thinking and received psychology education showed a significant increase in critical thinking disposition as compared with students in the control group.
Benzer Tezler
- Belirsizlik durumlarında karar verme ve hava trafik yönetimi
Decision-making under uncertainty and air traffic management
FEYZULLAH ÇINAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
Sivil HavacılıkTürk Hava Kurumu Üniversitesiİşletme Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HULUSİ CENK SÖZEN
- Çok ölçütlü sorun çözümüne yönelik bir bütünleşik karar destek modeli
Integrated decision aid model for multiattribute problem solving
YUSUF İLKER TOPÇU
Doktora
Türkçe
2000
Endüstri ve Endüstri Mühendisliğiİstanbul Teknik ÜniversitesiPROF. DR. FÜSUN ÜLENGİN
- Multiple criteria decision support systems (MCDSSs) and a MCDSS for clean electricity production of Turkey
Çok amaçlı karar destek sistemleri ve Türkiyenin temiz elektrik üretimi için bir uygulaması
SOHBET KARBUZ
- A novel picture fuzzy ELECTRE method and its application to long-term shelter site selection after an earthquake: The case of Antakya
Özgün görüntü bulanık sayı ELECTRE metodu ve deprem sonrası uzun vadeli geçici yerleşim bölgesi seçimi üzerine uygulaması: Antakya örneği
BERİL AKKAYA
Yüksek Lisans
İngilizce
2023
Endüstri ve Endüstri Mühendisliğiİstanbul Teknik ÜniversitesiEndüstri Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. CENGİZ KAHRAMAN
- Bulanık küme uzantıları ile çoklu kriter altında grupla karar verme
Group decision making under multiple criteria with fuzzy set extensions
MÜNEVVER GÖRDEBİL
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Endüstri ve Endüstri MühendisliğiErciyes ÜniversitesiEndüstri Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HÜLYA TORUN