Başlangıcından M.Ö. III. Binyılın sonuna kadar Batı Anadolu madenciliği (2 cilt)
West Anatolian metalworking from it's beginning to the end of the Third Millenium B.C.
- Tez No: 127717
- Danışmanlar: PROF. DR. HAYAT ERKANAL
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Arkeoloji, Archeology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2003
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Arkeoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Protohistorya ve Önasya Arkeolojisi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 553
Özet
“ Başlangıcından M.Ö. IH. Binvılın Sonuna Kadar Batı Anadolu Madenciliği”. Yüksek Lisans Tezi, Danışman: Prof. Dr. Hayat Erkanal, VII + 420 s. Anadolu Yarımadası dünyada madencilik aktivitelerinin en erken başladığı bölgelerden biridir. Bati Anadolu bölgesi de coğrafi konumunun sağladığı avantajlar ve maden yatakları açısından sahip olduğu zenginlik sayesinde bu alanda gelişmiş bir kültürü yansıtmaktadır. Madencilik ve maden işçiliği kavramları tek başına ele alınıp açıklanmaya çalışılacak birer olgu değildir. Bu konuyu sadece madeni eserlerden yola çıkarak değerlendirmek sığ olduğu kadar yanlış yorumlara da yol açmaktadır. Özellikle Erken Tunç Çağı başlarından itibaren gelişen ticaret ağları ile toplum yapısında ve kent organizasyonlarında gözlenen çarpıcı değişimler büyük ölçüde maden ve madeni eser dolaşımına bağlı olarak ortaya çıkmıştır. Bu açıdan bakıldığında madencilik alanındaki ilerlemeler toplum yaşamındaki gelişimlerle eşzamanlı olarak birbirlerini karşılıklı etkilemiştir. Buradan hareketle bu konu değerlendirilirken üretim aşaması yanında kültürel boyutunun da gözönüne alınması, sağlıklı sonuçlara ulaşılması açısından önemli bir zorunluluktur. Batı Anadolu maden işçiliğini genel olarak değerlendirdiğimizde ilk aktivitelerin Geç Kalkolitik Çağ içinde başladığını görmekteyiz, çok sayıda merkezde çeşitli buluntularla karşılaşılmasına rağmen, bu dönem maden işçiliği daha çok gündelik kullanım amaçlı aletlere yönelik ve daha çok yerel niteliktedir. Bu dönemi Bati Anadolu madenciliğinin başlangıç safhası olarak da değerlendirebiliriz. Bunun yanında özellikle Bakla Tepe gibi merkezlerde ele geçen çok sayıda cüruf önemli bir üretime de işaret etmektedir. Ayrıca yine Bakla Tepe ve Beycesultan'da ele geçmiş gümüş yüzükler üzerinde yapılan analizler bu dönemde kupelasyon tekniğinin uyguladığını göstermesi açısından da önemlidir. Madencilik alanında ilk büyük gelişmeyi Erken Tunç Çağı I döneminde görmekteyiz. Buna paralel olarak toplum yaşamında da önemli değişiklikler ortaya çıkmaktadır. Bir önceki dönemin kendine yetebilen ve daha çok tarıma dayalı toplumları yerine yavaş yavaş madene bağımlılık yüzünden merkezi bir otoriteye bağlı ve çeşitli işkollarının ortaya çıktığı daha küçük ve düzenli kentler ortaya çıkmaya başlamıştır. Siyasi ve ekonomik açıdan gücünü büyük oranda ticaret yollarının kontrolünden ve ticareti yapılan eserlerin dolaşımından alan daha büyük kentler de belirli bölgeleri kontrol eden merkezi otoriteler şeklinde ortaya çıkmaktadır. Bu tür merkezlerde kentlerin merkezinde belirli bir alanın güçlü sur duvarlarıyla koruma altına alındığını ve bu alan içinde yeralan mekanların yönetici sınıf kontrolünde belirli üretim aktiviteleri için kullanıldığını da arkeolojik bulgular ortaya koymaktadır. Bu dönemde bu olayı en iyi şekilde Liman Tepe 'den tanımaktayız. Özellikle denizaşırı ticaretin de iyice gelişmesiyle birlikte Erken Tunç Çağı II döneminde madencilik aktivitesi de en üst düzeyine ulaşmıştır. Bu dönemde Bati Anadolu 'da kıyı kesimlerinde güçlü bir hinterlanda sahip merkezi ve gelişmiş kentler yanında iç bölgelerde de ticaret yollarını kontrol altında tutabilecek karakterde kentlerin geliştiğini görmekteyiz, gelişen bu ticaretin etkisiyle Güneydoğu Avrupa'dan Mezopotamya'ya ve Kafkaslar' a uzanan bir coğrafyada madeni eserlerin dolaşımının gerçekleştiğini görmekteyiz. Bu dönem Bati Anadolu madenciliği de en gelişkin safhasına ulaşmıştır ve Orta Anadolu bölgesiyle birlikte Anadolu'nun en baskın iki madencilik ekolünden birini temsil etmektedir. Her türlü maden kullanılarak çok çeşitli tipte ve teknikte estetik düzeyi de son derece yüksek çeşitli eserlerin Batı Anadolulu maden ustaları tarafından üretildiğini görmekteyiz, tik olarak Geç Kalkolitik Çağ 'da ya da Erken Tunç Çağı I döneminde ortaya çıkan bazı tipler de Batı Anadolu'ya özgün tipler olarak gelişimlerini sürdürmektedir. Bu dönemde Batı Anadolu'nun genel karakterini yansıtmakla beraber özellikle bazı bölgelerde merkezileşmiş ekollerden de bahsedebiliriz. Bunları Kuzeybatı Anadolu (Troas Bölgesi), İzmir Bölgesi, Denizli, Afyon ve Bahkestr-Kütahya-Eskişehir bölgeleri olarak sıralayabiliriz, İç bölgelerde daha çok Orta Anadolu ve Mezopotamya etkisi ya da etkileşimine karşın kıyı bölgesindeki merkezler denizaşırı tiicaretin etkisiyle daha çok batıya dönük özellikte karşımıza çıkmaktadır. Sonuç olarak, ortaya çıkışından M.Ö. III. Binyıhn sonuna kadar, yerel baza özellikler göstermekle beraber gelişim çizgisini rahatlıkla izleyebildiğimiz ve ayırdedici özelliklere sahip ortak karakterde bir Batı Anadolu madenciliği ekolünden sözedebiliriz.
Özet (Çeviri)
“ West Anatolian Metalworking from Its Beginning to the End of the Third Millennium B.C.”, Master's Thesis, Advisor: Prof. Dr. Hayat Erkanal, VII + 420 pp. Anatolian peninsula is one of the regions of the world where the earliest metallurgical activities began. West Anatolian region also reflects a well developed culture in this field due to the advantages of its geographical position and natural resources. Mining and metalworking concepts are not easy to explain from a single point of view. The interpretations based only on metal artifacts may result in very narrow and misleading conclusions. The remarkable changes observed in the social structures and settlement organizations and the appearance of long-distance trade-networks, especially with the beginning of the Early Bronze Age I period are mainly based on the circulation of metals and metal artifacts. Following this, the developments in the metallurgical field and the dramatic changes in the societies affected each other simultaneously. Therefore it's very important to consider both the technological and cultural dimensions of this subject to obtain sufficient results. Considering West Anatolian metalworking generally, we see that the first activities began during the Late Chalcolithic period. Although there are quite a big number of artifacts from different sites, the metalworking of this period covers mostly tools for daily usage and has a much more local character. We can call this stage as the beginning phase of West Anatolian metalworking. On the other hand many slags recovered at Bakla Tepe and a few other sites point an important amount of production for this period. Besides, the analyses carried out on silver artifacts from Bakla Tepe and Beycesultan indicate that some developed techniques such as cupellation was already known at this period. The main dramatic change in the metalworking occurs in the Early Bronze Age I period. Simultaneously there are many important changes in the social structures. Instead of the self- sufficient, independent, and small scaled villages of the previous period which are mostly based on agricultural economies, new small cities begin to appear with more organized settlement plans and different craftmanships. These new cities are usually dependant to a central authority because of the increasing demand for metals. Much bigger cities with their political and economical strength based mainly on the control of the trade routes appear as centered powers which control particular regions. Archaeological records indicate that a particular space in the central area of such cities is surrounded and fortified with thick and strong walls and the places here used mainly for particular production activities, including metalworking, controlled by the ruler class. This situation is best evidenced at Liman Tepe within this period. Especially with the development of the maritime trade, the metalworking activities also achieved its highest level in the Early Bronze Age II period. During this period, beside the powerful centers along the West Anatolian coastal zone with a wide hinterland, we see that similar developed cities also exist in the inland parts due to their positions which have control on the inland trade routes. The circulation of metal artifacts in this period covers a very wide area from Southeastern Europe to Mesopotamia and Caucasus. West Anatolian metalworking of the Early Bronze Age II reflects one of the main dominant metalworking schools of Anatolia. During this phase, West Anatolian metalworkers produced a wide variety of artifacts from different metals using many different techniques with a high aesthetic level Some forms which make their first appearance during the Late Chalcolithic or the Early Bronze Age I periods also continue their development as typical forms of West Anatolia. During this period, while reflecting West Anatolian general character we can also mention some local schools in different parts of the region. These can be listed as Northeastern Anatolia (Troad), İzmir Region, Denizli, Afyon and Baukesir-Kütahya-Eskişehir regions. The inland regions show more Central Anatolian and Mesopotamian influence and/or interactions whereas the centers along the coastal zone have a more west-oriented character. As a result, from its beginning to the end of the third Millennium B.C. we can use the term“West Anatolian Metalworking”which has distinctive features and a common character with some local affinities with its own development line that can be followed easily.
Benzer Tezler
- Van Gölü çevresinde başlangıcından MÖ III. binyıl sonuna kadar arkeolojik bulguların değerlendirilmesi
Evaluation of archaeological findings around the Lake Van from the most beginning to the end of the third millennium BC
SİNAN KILIÇ
Doktora
Türkçe
2022
ArkeolojiVan Yüzüncü Yıl ÜniversitesiArkeoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. RAFET ÇAVUŞOĞLU
- Yeni kazıların ışığında Güneydoğu Anadolu bölgesinde Orta Tunç Çağ ölü gömme gelenekleri
Middle Bronze Age burial customs in Southeastern Anatolia in the light of new excavations
FİLİZ AY ŞAFAK
Doktora
Türkçe
2015
ArkeolojiEge ÜniversitesiProtohistorya ve Önasya Arkeolojisi Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. ZAFER DERİN
DOÇ. DR. ATİLLA ENGİN
- Başlangıcından M.Ö.2.Binin sonuna kadar Anadolu tasvir sanatında av sahneleri
Starting from the second thousand to the end of b.c Anatolia description art of the hunting scene
PAKİZE KÜSMEZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2009
ArkeolojiSelçuk ÜniversitesiArkeoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. TAYFUN YILDIRIM
- İzmir bölgesi maden işçiliği: Başlangıcından M.Ö. III. binyıl sonuna kadar madeni eser üretimi ve ticareti
Metalworking in İzmir Region. Metal Production and Trade until the End of the III. Millennium B.C
LEVENT KESKİN
- Arşiv kütüphane ve müzelerin enformasyon yönetimi içindeki rolü
Başlık çevirisi yok
EMİNE TOPÇU
Yüksek Lisans
Türkçe
2004
Bilgi ve Belge YönetimiMarmara ÜniversitesiBilgi ve Belge Yönetimi Ana Bilim Dalı
DOÇ.DR. OĞUZ İCİMSOY