Anayasa yargısı ve çalışma esasları
Constitutional juristiction and principles of functioning
- Tez No: 127870
- Danışmanlar: DOÇ. DR. ERDAL ONAR
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Hukuk, Law
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2003
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Kamu Hukuku Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 191
Özet
ÖZET En yaygın tanımıyla“doğrudan doğruya anayasaya uyulmasını sağlamak amacını güden her türlü yargı işlemi”1 biçiminde ifade edilebilen anayasa yargısı, en yalın şekilde, 'hukukla sınırlanmış devlet' olarak tanımlanabilen2 ve esasını devlet kudretinin hukukla sınırlandırılması ve denetlenmesi fikrinin oluşturduğu3 hukuk devleti idealine ulaşma ereğinin bir ürünüdür. Şöyle ki, hukuk devleti ideali, devletin üstün ve bağlayıcı normlardan oluşan bir hukuki metin olan Anayasa ile sınırlandırılması fikrini ve Anayasanın üstünlüğü ilkesini beraberinde getirmiştir. Avusturyalı hukukçu Hans Kelsen' in ortaya attığı ve bugün hukuk devleti ilkesinin önemli unsurlarından biri olarak kabul edilen normlar hiyerarşisine dayalı hukuk sisteminin de yerleşmesiyle birlikte anayasa yargısı ortaya çıkmıştır. Ancak, anayasa yargısı, mevcut genel mahkemeler eliyle mi yürütülmeli, yoksa bunun için mevcut yargı düzeni dışında yer alan, salt anayasa yargısı işlevini yerine getirmek üzere kurulmuş, organik açıdan kendine özgü bir yargı organı eliyle mi yürütülmeli sorusu gündeme gelmiş, bu soruya verilen cevaplar, iki temel anayasa yargısı modelinin ortaya çıkmasına yol açmıştır. Bunlardan ilki, 19 ve 20. Yüzyıldaki“uygulama”nın ürünü olan Amerikan Modeli, diğer ise tamamen“kuramsal”bir çalışmanın ürünü olan Avrupa Modelidir. Amerikan Modeli, gerçekten, tam anlamıyla uygulamanın bir ürünüdür. Şöyle ki, 3787 ABD Anayasasında düzenlenmemiş olmasına rağmen, Amerikan Yüksek 1 Metin Kıratlı. Anayasa Yargısında Somut Norm Denetimi (İtiraz Yolu), AÜSBF Yayını, Ankara, 1966, s. 16; Hasan Tunç, Karşılaştırmalı Anayasa Yargısı (Denetimin Kapsamı ve Organları), Yetkin Yayınlan, Ankara, 1997, s. 18; Ergim Özbudun, Türk Anayasa Hukuku, 5. Baskı, Yetkin Yayını, Ankara, 1998, s. 341 2“Doğan Özlem,”Hukuk Devletini Sosyal Devlet İçinde Düşünmek“ Doğu Batı Dergisi, Sayı 13, s, 13 3 Mithat Sancar, ”Şiddet, Şiddet Tekeli ve Demokratik Hukuk Devleti“ Doğu Batı Dergisi, Sayı 13, s. 36; M.Sancar, ”Devlet Aklı" Kıskacında Hukuk Devleti, İletişim Yay,, İstanbul, 2000, s. 34Mahkemesinin 1803 yılında verdiği Marbury v. Madison kararından itibaren ABD'de, her mahkemenin önüne gelen davayla ilgili olan yasaların anayasaya uygunluğunu denetleyebileceği kabul edilmeye başlanmış, böylece Amerikan Anayasa Yargısının temeli atılmıştır. Avrupa Modeli ise, anayasa yargısı konusunda uzmanlaşmış, sırf bu alanda çalışan yüksek bir yargı organının yapacağı denetimin daha verimli olacağı düşüncesiyle ortaya çıkmıştır. Avrupa Modeline Anayasa Mahkemesi Modeli olarak da adlandırmak mümkündür.4 Bu çalışmada, Amerikan Modeli ile Avrupa Modelinin örgütlenme ve çalışma esasları ele alınmış, ayrıca daha detaylı olarak da Türk Anayasa Yargısı sistemine değinilmiştir. Örgütlenme ile kastettiğimiz, anayasa uygunluk denetimi, genel mahkemelerden ayrı, tamamen kendine özgü olan bir yüksek yargı organı eliyle yürütülüyorsa, bu organın üyelerinin nasıl belirlendiği, kimlerin üye olabileceği, başka bir deyişle bu yüksek yargı organına hangi nitelileri haiz olanların, kimler tarafından aday gösterileceği ve üye olarak belirleneceğidir. Ayrıca, yasaların anayasaya uygunluğunu denetleyen yüksek yargı organlarının (bizde Yargıtay ve Danıştay'da olduğu gibi) kendi içlerinde dairelere mi ayrılacağı, yoksa bir bütün olarak mı çalışacağı sorununu da örgütlenme kavramı kapsamında düşünebiliriz. Çalışma esasları kavramı ile kastedilen, denetim organlarının nasıl harekete geçirildiği, denetimin nasıl yapıldığı, kararların nasıl alındığı (hangi oy oranlarının gerektiği vs) gibi konulara ilişkin esaslardır. İbrahim Ö.Kaboğlu. Anayasa Yargısı Avrupa Modeli ve Türkiye, Ankara,İmge Yayınevi» 2000 s. 12-14
Özet (Çeviri)
Özet çevirisi mevcut değil.
Benzer Tezler
- İptal davaları açısından Anayasa yargısı ve çalışma esasları
From the actions for annulment point of view Turkish Constitutional Judicary and its working principles
SELİM ÖZTÜRK
- 2010 anayasa değişikliğine göre Türk anayasa yargısı sistemi
Turkish constitutional system according to 2010 constitutional amendment
AYSUN SİVRİKAYA
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
HukukOndokuz Mayıs ÜniversitesiKamu Hukuku Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ERDAL ABDULHAKİMOĞULLARI
- İdari yargı yönünden adil yargılanma hakkı esasları
The Right to a fair trial in terms of administrative law
HÜSEYİN OĞUZ
- Adil yargılanma hakkı çerçevesinde askeri yargı ( ceza) sistemi
The system of military ( penal ) law within the framework of right to a fair trial
ÖZGÜR ÇÖREZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2007
HukukDokuz Eylül ÜniversitesiKamu Hukuku Ana Bilim Dalı
DOÇ.DR. MUSTAFA RUHAN ERDEM