Anadolu'da bulunan Rubia tinctorum L.'lardaki antrakinon türevi boyarmaddelerin HPLC ile kantitatif olarak araştırılması
The Quantitative analysis of antraquinone type of dyeing materials in Rubia tinctorum L. in Anatolia by HPLC
- Tez No: 128898
- Danışmanlar: DOÇ.DR. KUDDUSİ ERTUĞRUL
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Biyoloji, Biology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2001
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Selçuk Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Biyoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 62
Özet
ÖZET Doktora Tezi ANADOLU'DA BULUNAN RUBIA TINCTORUM L.'LARDAKI ANTRAKİNON TÜREVİ BOYARMADDELERİN HPLC İLE KANTİTATİF OLARAK ARAŞTIRILMASI Cafer AKYÜREK Selçuk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Biyoloji Anabilim Dalı Danışman : Doç.Dr. Kuddusi ERTUĞRUL 2001, Sayfa: 53 Jüri: Prof. Dr. Şinasi YILDIRIMLI Prof. Dr. Baki EYCE Prof. Dr. İbrahim KARATAŞ Doç. Dr. Kuddusi ERTUĞRUL (Danışman) Yrd. Doç. Dr. Hüseyin KARA Doğal boyamacılık sanatının en önemli bitkilerinden biri olan, Rubia tinctorum bitkisinden en iyi şekilde istifade etmek ve boyamada standardı yakalamak amacı ile bu formun değişik coğrafyalardaki - iklimlerdeki (Karaman, İnebolu, Beypazarı, Erzurum ) bireylerinin kantitatif olarak ihtiva ettikleri önemli boyarmaddeler YBSK (HPLC) ile incelenmiştir. Daha önce toplanıp yabancı maddelerden arındırıldıktan sonra, uygun şekilde kurutulup öğütülen kök numuneleri, bir yaşında ve çok yaşlı-yıllık (iki ve daha fazla) oluşlarına göre ayrıldıktan sonra incelenmeye alınmıştır. İncelemelerde antrakinonların ekstraksiyonu için beş değişik metod uygulanmış ve en uygunu seçilerek denemelere geçilmiştir. Buna göre en fazla alizarin Karaman (%1.23), purpurin Erzurum (%0.81), toplam antrakinona Karaman (%2.03)' dan alınan köknumunelerinde rastlanmıştır. En az alizarin Beypazarı (%0. 16), purpurin yine Beypazarı (%0.26) örneklerinde tesbit edilmiştir. Değişik ekolojik şartlarda yetişen bitkilerin farklı oranlarda boyarmadde ihtiva ettiği sonucu ortaya çıkmıştır. Ayrıca aynı yörenin farklı yaşlardaki bitkilerinde de boyarmadde - antrakinon (alizarin, purpurin) oranlarında büyük farklılığın olduğu görülmektedir. Dolayısı ile aynı türün değişik ekolojik şartlarda yetişen formlarının ihtiva ettiği kimyasal bileşenlerde farklılıkların olması mümkün olabilmektedir. Boyalı ve boyanmadan kullanılan kök numunelerinden ekstrakte edilerek analizleri yapılan materyallerden aynı yöreden toplananlar arasında farklılıklara rastlanmıştır. Bu durum boyama metodu ve bazı antrakinonlann (pseudopurpurin gibi) dekarboksilasyonundan kaynaklanmaktadır. İleride yapılacak çalışmalarla uygun metodlar kullanmak suretiyle tekstil elyafa istenilen boyarmaddenin bağlanmasını sağlayarak, haslık derecesi yüksek ürünlerin ortaya çıkması söz konusu olacaktır. Anahtar Kelimeler : Rubia tinctorum, boyarmadde, antrakinon, alizarin, purpurin, YBSK. ^
Özet (Çeviri)
ABSTRACT PhD Thesis THE QUANTITATIVE ANALYSIS OF ANTHRAQUINONE TYPE OF DYEING MATERIALS IN RUBIA TINCTORUM L. IN ANATOLIA BY HPLC Cafer AKYÜREK UNIVERSITY OF SELÇUK Graduate School of Natural and Applied Sciences Department of Biology Supervisor : Assoc.Prof.Dr. Kuddusi ERTUGRUL 2001, Page : 53 Jury : Prof. Dr. Şinasi YILDIRIMLI Prof. Dr. Baki EYCE Prof. Dr. Ibrahim KARATAŞ Assoc. Prof. Dr. Kuddusi ERTUGRUL Assist. Prof. Dr. Hüseyin KARA Before the advent of synthetic dyestuffs, natural sources such as plant and insects have been used for coloring textiles. Madder [Rubia tinctorum L., (Rubiaceaea)] was formerly of great commercial importance as a dyestuff until the middle of 19 th century. Rubia tinctorum L. was formerly one of the most important natural dyestuffs had been used since ancient times. The roots of R tinctorum contain antraquinone derivatives, main coloring substances being alizarin and purpurin. In this study, the contents of alizarin and purpurin in R tinctorum roots collected from various regions in Anatolia were quantitatively deteminatid by reversed phase HPLC method. mIn the present study, several extraction techniques were tested and the hydrolyses were performed in acidic medium. Highest yields values for alizarin and purpurin were obtained by the method which involve acid hydrolysis procedure. Highest amount of antraquinones (alizarin +purpurin) was in thy R. tinctorum sample obtanied from Karaman region (2.03%). Alizarin and purpurin contents were quite different in annual and perennial. Key Words : Rubia tinctorum L., dyed antraquinone, alizarin, purpurin, HPLC. IV
Benzer Tezler
- Osmanlı döneminde Anadolu'da kökboyamacılığı ve 18. yüzyıla ait bir boya reçetesinin uygulaması
Root painting in Anatolia in the Ottoman period and the application of an 18th century paint recipe
NADİDE KABAALİOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Endüstri Ürünleri TasarımıNişantaşı ÜniversitesiTekstil ve Moda Tasarımı Ana Sanat Dalı
PROF. DR. HÜLYA TEZCAN
- Mardin Müzesi'nden bir grup silindir mühürün Anadolu ve Yakındoğu'daki benzerleriyle karşılaştırılması
Comparison of a group of cylinder seals from the Mardin Museum with their counterparts from Anatolia and the Near East
BİLGE DUMAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
ArkeolojiAtatürk ÜniversitesiArkeoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ RABİA AKARSU
- Yeni veriler ışığında Erken Tunç Çağı sonu ve Orta Tunç Çağında Çivril Ovası'nın kültürel ve siyasi yapısı
Cultural and political structure of Civril plain in the end of Early Bronze Age and Middle Bronze Age in the light of new data
RABİA AKARSU
Doktora
Türkçe
2014
ArkeolojiAtatürk ÜniversitesiArkeoloji Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MEHMET IŞIKLI
PROF. DR. EŞREF ABAY
- Aksaraylı Aşıkların şiirlerinde Anasır-ı Erbaanın bileşenleri: Su, hava, ateş ve toprak
Components of Anasir-i Erbaa in the poetry of minstrel from Aksaray: Water, air, fire and earth
FATMA ZEHRA ÖZTÜRK
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Türk Dili ve EdebiyatıAksaray ÜniversitesiTürk Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. RABİA GÖKCEN KAYABAŞI
- Ortaçağ Iğdır tarihi ve taşınmaz kültür varlıkları
Middele ages Iğdir history and immovable culturel assets
RABİA KARTA
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
TarihAğrı İbrahim Çeçen ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
PROF. DR. YUSUF ÇETİN