Batı Anadolu ve Metropolis hamam-Gymnasium örneğinde latrinalar
The Latrines which in models of West Anatolian and Metropolis bath-Gymnasium complex
- Tez No: 130096
- Danışmanlar: YRD. DOÇ. DR. AKIN ERSOY
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Arkeoloji, Archeology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2003
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Dokuz Eylül Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Arkeoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 149
Özet
ÖZET Yapılan kazı ve araştırmalar sonucunda antik mimari literatürüne uzun zaman önce giren latrina yani Roma'nın kamu tuvaletleri mimari bir tasarı ve köken olarak yaklaşık üç bin yıllık bir geçmişe sahiptir. Bu ilk tuvaletler topluca kullanıma açık latrinalar olmayıp daha çok konutlarda ve saraylarda karşımıza çıkan özel yapılardı. Roma dönemiyle şehirciliğin iyice yaygınlaşması ve ev tipi tuvaletlerdeki verimsizliklerle beraber kent içindeki toplu yaşama olgusu latrinaların ihtiyacın ötesinde bir zorunluluk olarak doğmasına sebep olmuştur. Latrinalar mimari ve su sistemlerindeki işlevsel farklılıklara paralel olarak değişik tiplerde karşımıza çıkmaktadırlar. Bütün Akdeniz dünyasında temelde 6 ayrı tipten bahsetmek mümkünken (1-Peristilli, 2- Eksedra, 3-1, 4-U, 5-L, 6- Yuvarlak) Anadolu'da yuvarlak tip hariç 5 tip görülmektedir. Batı Anadolu özelinde ise incelenen 1 1 örnek içerisinde 5 adet“U”, 4 adet“Peristil”, 1 adet,“L”ve 1 adet 'T' tip bulunmaktadır. Latrinaların temel işleyişi pis su ve temiz su kanalarının mermer yada ahşaptan olan oturma yerlerine oturan müşterilerin altından ve önünden geçme mantığına bağlı olarak çalışmasıydı. Oturma yerinin altından geçen kanal pis su kanalı atıkların temizlenmesini sağlarken oturma yerinin hemen önünden geçen temiz su kanalı ise taharet temizliğinin yapıldığı, devir daimle sürekli akan ve temizlenen kanallardı, latriaların bu temel ihtiyacın yanı sıra diğer önemli bir ödevi de toplum arasında sosyalizasyonun sağlanmasıydı. Genelde gymnasium, ana cadde gibi kentin can alıcı noktalarına kurulan bu mekanlar halkın kent içinde tiyatro bouleuterion, tapınak ve stoa gibi toplu olarak kullandığı en önemli yapıların başında gelmektedir. Beli dönemlerde çok az bir ücret karşılığında işletildiği bilinen bu yapılar 100 kişinin aynı anda ihtiyacım görebileceği Romanın ihtişam ve zenginliğini simgeleyen kamu yapılarıydı ve Romalı görevliler tarafından temizlenmekteydi. Bizans dönemine kadar kadınlar, erkekler ve çocukların ortak kullanımına açık olan bu yapılar Erken Bizans dönemiyle kadınlara ve erkeklere ayrı ayrı hizmet eden yapılara bürünmüşler, İ.S. 6 yy ile de Batı Anadolu'da kullanımı son bulmuştur.
Özet (Çeviri)
ABSTRACT According to the results of excavations and researches, latrine - a term which entered the ancient architecture literature long time ago- that is, public toilets of the Rome Empire have a past of 3000 years as an architectural plan and origin. These first water closets were not publicly used, they were unually found in houses and places. In the Roman Period, rapid urbanization, inefficiency in house type water closets and collective life, latrines became an obligation rather than a simple need. There are different types of latrines due to the functional differences in architecture and sewage water system. In the whole Mediterranean world, We can talk about basically 6 different types (1- Peristyle, 2- Eksedra, 3- 1, 4- U, 5- L, 6- Round) In the Anatolia, there are 5 types, except the round one. In the Western Anatolia, specifically, among examples worked on, there are 5“U”type, 4“Peristyle”type, 1“L”, and 1“I”type. The basic functioning of latrines was based on canals of waste and clean water that passed under or in front of the customers sat on closets made of wooden or marble. The canal of waste water was passing under the closets and it had a cleaning role; the clean water canal passing just in front of the closets was used by the customers for cleanliness. Clean water in these canals were always recycling and the canals were being cleaned systematically. Latrines had another important mission, besides this basic need, they were providing the socialization among citizens. These buildings constructed in the icrucialt points of the city, such as gymnasiums and main streets were among the most important buildings used collectively like the theater, the bouleuterion, the stoa and the temple. We know that in some periods, people paid a little fee for latrines which can be used by 100 people in the same time. These public buildings were symbolizing the richness and grandeur of Rome and were cleaned by Roman workers. VIThese buildings were open to the collective use of both women, men and children until the Byzantine Period, In the Early Byzantine period, they were separated, one part for men, the other part for women, their usage ended in the 6th century A.D. in the Western Anatolia.
Benzer Tezler
- Batı Anadolu örnekleriyle metropolis şehir içi su sistemleri
Urban water system of metropolis with Western Anatolia model
MUHARREM TÜTÜNCÜ
Yüksek Lisans
Türkçe
2005
ArkeolojiDokuz Eylül ÜniversitesiArkeoloji Ana Bilim Dalı
PROF.DR. RECEP MERİÇ
- Metropolis'te konut mimarisi
Domestic architecture in Metropolis
MURAT KILIÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
2004
ArkeolojiDokuz Eylül ÜniversitesiArkeoloji Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. AKIN ERSOY
- Metropolis aşağı hamam-palaestra cam buluntuları
Glass finds from metropolis lower bath-palaestra
EMİNE AKKUŞ KOÇAK
Doktora
Türkçe
2021
ArkeolojiAnkara Hacı Bayram Veli ÜniversitesiArkeoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AYŞE EMEL ERTEN
- Batı Anadolu'da ele geçen Batı Yamacı Seramikleri
West Slope Ceramics unearthed in Western Anatolia
SONER KATI
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
ArkeolojiSüleyman Demirel ÜniversitesiArkeoloji Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MEHMET KAŞKA
- Batı Anadolu helenistik dönem tiyatroları restitüsyon önerileri ve koruma sorunları
The Restitution proposals and conservation problems of the hellenistic theatres in the west Anatolia
ALİ KAZIM ÖZ