Erzurum civarındaki bazı kaplıcalarda radyoizotop tayini
Determination of radioisotopes in some thermal springs in Erzurum region
- Tez No: 131474
- Danışmanlar: PROF. DR. YUSUF ŞAHİN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Fizik ve Fizik Mühendisliği, Physics and Physics Engineering
- Anahtar Kelimeler: Radyoizotop, Sintilasyon Dedektörü, Termal Kaplıcalar, Doz Oranı, İzotop Analizi, Nal dedektörü
- Yıl: 2003
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Atatürk Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Fizik Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 93
Özet
Bu çalışmamızda elle taşınabilir Nal(Tl) dedektörlü bir sayma sistemi kullanılarak Ilıca, Hasankale kaplıcalarının sularında, Köprüköy kaplıcasının suyunda ve çamurunda radyoizotop tayini yapıldı. Ölçme sistemi önce laboratuar ortamında denendi. 1 ju Ci'den büyük 5 ju Ci'den küçük, bir aktiviteye sahip olan 137Cs test kaynağı ile sistemin kalibrasyonu yapıldıktan sonra laboratuar ortamında 60Co ve 137Cs test kaynakları kullanılarak ölçüler alındı. Origin 7.0 Software programı kullanılarak her iki radyoizotop için enerji sayım grafikleri çizildi ve izotop analizi yapıldı. Çizilen grafiklerden iki radyoizotop için de karakteristik pik enerjileri tespit edildi ve teorik olarak bilinen değerlerle karşılaştırıldı. İzotop analizinde de sistemin 60Co ve l37Cs radyoizotoplarını belirlediği gözlemlendi. Kaplıca ortamında da sistemin doğru çalıştığı ve analiz yaptığı gözlemlendi. Daha sonra ilgili kaplıcaların halk tarafından kullanılan havuzlarında su ile dedektörün direk teması sağlanarak her kaplıca için farklı zaman aralıklarında farklı sayıda ölçüler alındı. Köprüköy kaplıcasının çamurunda da aynı şekilde ölçüler alındı. Sistem tarafından dosyalar halinde kayıt edilen bu ölçüler, sistem programının yüklü olduğu bir bilgisayar ile bağlantı sağlanarak analiz edildi. Bu verilerin hepsinde sistem tarafından tanınan radyoizotopun var olduğuna karar verildi. Daha az sayıda tanımlanan radyoizotopların varlığını doğrulamak için başka bir teyit işlemi yapıldı. Bu işlemde radyoizotopların ikinci büyük ihtimaliyetli geçiş enerjileri izotop tablosundan belirlendi. Daha sonra bu geçiş enerjileri ölçü spektrumunda araştırıldı. Bazı geçiş enerjilerine karşılık gelen pikler gözlemlenirken, bazıları için gözlemlenmemiştir. Söz konusu kaplıcalarda K-40, Ru-106, K-42, Th-232, 1-124, Bi-214, Ni- 65, Sb-124, Xe-133, Cs-134, Am-241, Pb-214, Bi-211, Cs-138, Ba-133, 1-131, Sr-93, Cd-109, Eu-152, Fe-59, Y-88, Rb-88, Sb-124, Xe-133, Cs-134, Am-241, Pb-214, Bi-211, Cs-138, Ba- 133, 1-131, Sr-93, Cd-109, Eu-152, Fe-59, Y-88, Rb-88, Y-92, Pa-234, Xe-138, Mo-90 radyoizotoplarının var olduğu belirlenmiştir. Ayrıca Ilıca kaplıcasında Dose Ratemeter kullanılarak radyasyon oranını belirlemek için ölçüler alındı ve benzer bir ortamla karşılaştırıldı. Bunun sonucunda kaplıca ortamındaki doz değerinin diğer ortamdaki değerden 4.94 juR/h kadar daha yüksek çıktığı belirlendi. 2003, 81 sayfa
Özet (Çeviri)
In this study, the determination of radioisotopes was made using a portable counting system with a Nal(Tl) detector in Ilıca, Köprüköy and Hasankale thermal springs' waters and Köprüköy Thermal spring's mud. The measuring system has been checked firstly in laboratory conditions. After being calibrated the measuring system by using a I37Cs test source with activity ranging from 1 ju Ci to 5 fj. Ci, the measurements were performed with 60Co and 137Cs test sources at the same experimental conditions The energy-counting diagrams were drawn for both radioisotopes by using Origin 7.0 graph programme and compared with theoretical values.after this study it is recommended that the system was working and analyzing the radioisotopes correctly in the thermal springs. Then, by establishing a direct contact between the water and detector in public pools of these thermal springs different measurements were made at ranging intervals for each spring. The same measurements were made for the Köprüköy thermal's mud. The data recorded in files were analysed by using a computer includes the programme of the system. It was decided that the when the radioisotope identified by the system in all replicate measurements it is decided that isotopes are present. In order to confirm the existence of the less identified radioisotopes, a different process was followed. In this process, the second high probable transition energies of radioisotopes were determined from the isotopes table. Then these transition energies were searched at the measured spectra. Some of these transition energies were observed but some weren't. In the thermal springs, radioisotopes such as K-40, Ru-106, K-42, Th-232, 1-124, Bi- 214, Ni-65, Sb-124, Xe-133, Cs-134, Am-241, Pb-214, Bi-211, Cs-138, Ba-133, 1-131, Sr-93, Cd-109, Eu-152, Fe-59, Y-88, Rb-88, Y-92, Pa-234, Xe-138, Mo-90 were determined. In addition, to compare the radiation dose in Ilıca thermal springs with a region at the same experimental condition without thermal springs the measurements were performed by using a Dose Ratemeter. It is observed that the value of the dose radiation in Ilıca Thermal Spring is higher as 4.94 ju R/h than the value obtained from an ordinary region mentioned above. 2003, 81 pages.Keywords : Radioisotopes, Scintillation Detector, Thermal Springs, Dose Ratio, Analysis of Radioisotopes, Nal detector
Benzer Tezler
- ACC deaminaz aktivitesine sahip ve soğuğa dirençli bakterilerin izolasyonu ve karakterizasyonu
Isolation and characterization of ACC deaminase- producing cold-tolerant bacteria
GAMZE BALTACI KADIOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2013
MikrobiyolojiAtatürk ÜniversitesiBiyoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ÖMER FARUK ALGUR
- Doğu pontidler (Trabzon, Bayburt, Erzurum ve Artvin) orta jura ve üst kretase volkano-sedimanter istiflerinin radyolarya taksonomisi, biyostratigrafisi ve çökel ortamları
Radiolarian taxonomy, biostratigraphy and depositional environments of the middle jurassic and upper cretaceous volcano-sedimentary sequences in the eastern pontides (Trabzon, Bayburt, Erzurum and Artvin)
HAVVA SOYCAN
Doktora
Türkçe
2017
Jeoloji MühendisliğiHacettepe ÜniversitesiJeoloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. UĞUR KAĞAN TEKİN
- Bitki büyümesini teşvik edici bakterilerin izolasyonu, identifikasyonu ve nohut (Cicer arietinum L. Cv. Aziziye-94) bitkisinde biyogübre ajanı olarak kullanılabilme potansiyellerinin belirlenmesi
Isolation and identification of plant growth promoting bacteria (PGPB) and determination of their potential for use a biofertilizer agent for chickpea
ALEV SEZEN
Yüksek Lisans
Türkçe
2012
BiyolojiAtatürk ÜniversitesiBiyoloji Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. MERYEM ŞENGÜL KÖSEOĞLU
- Erzurum'da bazi baklagil yem bitkilerinde bulunan Cicadellidae (Hemiptera) türleri
Cicadellidae (Hemiptera) species on some forage legume plants in Erzurum
NİHAL KARYAĞDI
- Mahalli ve ulusal düzeyde üretilerek Erzurum piyasasında tüketime sunulan yoğurtların bazı mikrobiyolojik, fiziksel ve kimyasal özelliklerinin karşılaştırılması
Comparison of some microbiological, physical and chemical properties of yoghurts samples producing as local in Erzurum and at national level
ŞEYMA KARACAOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Gıda MühendisliğiAtatürk ÜniversitesiGıda Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SALİH ÖZDEMİR