Sağlık kaynaklarının tahsisi: Sağlık Bakanlığı uygulamaları ve model önerisi
Allocation of health care resources: applications of Ministry of Health and model suggestions
- Tez No: 132118
- Danışmanlar: PROF. DR. MEHTAP TATAR
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Sağlık Kurumları Yönetimi, Health Care Management
- Anahtar Kelimeler: Eşitlik, ihtiyaç ölçümü, standartlaştınlmış ölüm oranı, insani gelişme endeksi, temel sağlık hizmetleri, Equity, need measurement, standardized mortality ratio, human development index, primary health care services. VI
- Yıl: 2003
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Hacettepe Üniversitesi
- Enstitü: Sağlık Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Sağlık Kurumları Yönetimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 184
Özet
ÖZET Akbulut, Y., Sağlık Kaynaklarının Tahsisi: Sağlık Bakanlığı Uygulamaları ve Model Önerisi, Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Sağlık Kurumları Yönetimi Programı Doktora Tezi, Ankara, 2003. Bu çalışmanın amacı sağlık kaynaklarının bölgeler arasında nasıl dağıtıldığını belirlemek, ulusal düzeyde sağlık ihtiyacını belirlemede kullanılacak bir model önermek, kaynakların daha adil ve rasyonel şekilde tahsisine izin verecek bu modeli teorik olarak uygulamak ve sağlık planlaması ile sağlık politikası belirleyicilerine önerilerde bulunmaktır. Bu amaçla Temel Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü 1998 yılı bütçesinin illere göre dağılımı incelenmiştir. İllere göre standartlaştınlmış ölüm oranlan, insani gelişme endeksi, bebek ölüm hızı ve kişi başına eşit kaynak miktarı ihtiyaç göstergeleri olarak belirlenmiş ve bütçe hesaplanan bu endekslere göre yeniden tahsis edilmiştir. Standartlaştınlmış ölüm oranlan ve insani gelişme endeksi arasında negatif yönde bir ilişki (r= -0,3309), standartlaştınlmış ölüm oranlan ve bebek ölüm hızı arasında negatif yönde bir ilişki (r= -0,1321), insani gelişme endeksi ve bebek ölüm hızı arasında pozitif yönde bir ilişki (r= 0,56) saptanmıştır. Sağlık Bakanlığı tarafından illere yapılan tahsis miktarı ile ihtiyaç endekslerine göre yapılan tahsisler 12 bölge ayrımında karşılaştınlmıştır. Bölgelere göre tahsis miktarların da değişimler saptanmış, mevcut tahsiste en dezavantajlı bölgenin İstanbul Bölgesi olduğu belirlenmiştir. Ayrıca farklı endekslere göre yapılan tahsislerde iller aldıklan ödenek miktarına göre sıralanmıştır. Kişi başına tahsise, insani gelişme endeksine, bebek ölüm hızına, standartlaştınlmış ölüm oranlarına göre en fazla ödenek tahsis edilen il İstanbul; kişi başına tahsis, insani gelişme endeksi ve standartlaştınlmış ölüm oranlarına göre en az ödenek tahsis edilen il Bayburt, bebek ölüm hızına göre en az ödenek tahsis edilen il Tunceli olarak saptanmıştır. Buna karşılık Sağlık Bakanlığı'nın en fazla ödenek tahsis ettiği il İzmir, en az ödenek tahsis ettiği il Kırşehir olarak bulunmuştur. Sağlık kaynaklannm bölgelere tahsisinde ihtiyaca dayalı bilimsel yöntemlerin kullanılması, hem politik etkilerin azaltılması yönünde hem de daha adil bir sağlık sistemine ulaşılmasında önemli bir adım olarak görülmektedir.
Özet (Çeviri)
ABSTRACT Akbulut, Y., Allocation of Health Care Resources: Applications of Ministry of Health and Model Suggestions, Hacettepe University, Health Sciences Institute PhD Thesis in Health Institutions Management, Ankara, 2003. The aims of this study are to determine how health resources are distributed among regions, to suggest a model to be used for determination of health needs on national level, to apply this model, which allows allocation of resources more rationally and properly. For this purpose, distribution of 1998 budget of General Directorate of Primary Health Care Services was analysed. Standardized mortality ratios according to cities, human development index, infant mortality rate and per capita funding were determined as need indicators, and the budget was re-allocated according to these indexes. A negative correlation between standardized mortality ratios and human development index (r= -0,3309), a negative correlation between standardized mortality ratios and infant mortality rate (r= -0,1321), a positive correlation between human development index and infant mortality rate (r= 0,56) were found. The allocation amount, made by Ministry of Health to cities is compared with allocations made according to need indexes for 12 regions. Variations on allocation amounts according to regions were determined, and it was found that the most disadvantageous region within current allocation pattern was Istanbul region. Also cities were enumerated according to their share in allocation, made according to different indexes. It was found that the city with the highest allocation according to human development index, infant mortality rate and standardized mortality ratio was Istanbul. Accordingly; the city with the least allocation according to human development index and standardized mortality ratios was Bayburt; and the city with the least allocation according to infant mortality rate was Tunceli. On the contrary, it was found that the most appropriately resource allocated city and the least appropriately resource allocated city by the Ministry of Health were İzmir and Kırşehir, respectively. It was also found that the utilization of needs based scientific methods in allocation of health resources to regions, was an important step both to reduce the political influence and to reach a more equitable and just health care system.
Benzer Tezler
- Gençlik ve Spor Genel Müdürlüğü Merkez ve Taşra Teşkilatı'nın finansal kaynaklar açısından değerlendirilmesi
Evaluation of Central and Local Organizations of the General Directorate for Youth and Sport on their financial sources
MEHMET BAYANSALDUZ
- Sağlıkta performans yönetimi ve uygulamaları: Sağlık Bilimleri Üniversitesi Van Eğitim ve Araştırma Hastanesi örneği
Performance management and its applications in health: The case of Universty of Health Sciences Van Training and Resarch Hospital
DAVUT SULAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
HastanelerVan Yüzüncü Yıl ÜniversitesiKamu Yönetimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FERİT İZCİ
- The influence of Ghana's social welfare system on the vulnerabilities
Gana'daki sosyal refah sisteminin kırılganlıklar üzerine etkileri
JAMAL APPIAH-KUBI
Doktora
İngilizce
2022
Sosyal HizmetAnkara Yıldırım Beyazıt ÜniversitesiSosyal Politika Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ABDULKADİR DEVELİ
- Sosyo-ekonomik açıdan konut problemi ve çözüm önerileri
Soscio-economic aspects of habitation -question and suggestions for solution
MUSTAFA HAKKI ERTAN
- Türkiye'de acil tıp uzmanlarının sınırlı kaynakların triyajında kullandığı kriterlerin kantitatif yöntemle tespiti ve etik açıdan değerlendirilmesi
The quantitative determination and ethical evaluation of the criteria employed by emergency specialists in Türkiye for triaging scarce resources
ADEM AZ
Doktora
Türkçe
2024
Deontoloji ve Tıp Tarihiİstanbul ÜniversitesiTıp Tarihi ve Etik Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İLHAN İLKILIÇ