Lise öğretmenlerinin bazı özelliklerine ve öğrenilmiş güçlülük düzeylerine göre tükenmişlik düzeyleri
High school teachers burnout levels according to some characteristics and learned resourcefulness levels of teachers
- Tez No: 132750
- Danışmanlar: PROF. DR. OYA GÜLENDAM ERSEVER
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2003
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Hacettepe Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Psikolojik Danışmanlık ve Rehberlik Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 148
Özet
ÖZET Bu araştırmada, lise öğretmenlerinin cinsiyet, yaş, medeni durum, sahip olunan çocuk sayısı, eğitim süresi, meslekteki çalışma süresi, branş, mesleğini bırakmayı kaç kez düşündükleri, mesleğini seçme biçimleri, maaşından memnun olup olmamaları, aylık gelirleri ve sosyal etkinlikleri gerçekleştirme düzeyleri gibi bazı özelliklerine ve öğrenilmiş güçlülük düzeylerine göre tükenmişlik düzeyleri arasında anlamlı farklar olup olmadığı incelenmiştir. Araştırma kapsamına 2000-2001 öğretim yılında Ankara İli Büyükşehir Belediyesi sınırları içinde bulunan, tesadüfi örnekleme yoluyla belirlenen devlete bağlı liselerde görev yapan 292'si kadın ve 98'si erkek olmak üzere toplam 390 öğretmen dahil edilmiştir. Araştırmada bağımlı değişken olan öğretmenlerin tükenmişlik düzeylerini ölçmek için Potter (1980) tarafından geliştirilen ve araştırma kapsamında araştırmacı tarafından Türkçe'ye uyarlanan“Potter Tükenmişlik Ölçeği”kullanılmıştır. Araştırmanın bağımsız değişkenleri olan öğretmenlerin özellikleri hakkında bilgi toplamak için araştırmacı tarafından“Kişisel Bilgi Formu”geliştirilerek öğretmenlerden cevaplamaları istenmiş, diğer bağımsız değişken olan öğrenilmiş güçlülük düzeylerinin belirlenmesi için ise Rosenbaum (1980) tarafından geliştirilen ve Siva (1991) tarafından Türkiçe'ye uyarlanan“Öğrenilmiş Güçlülük Ölçeği”kullanılmıştır. İstatistiksel analizler ise şöyle yapılmıştır; ele alınan bağımsız değişkenlere göre tükenmişlik düzeylerine ilişkin n sayıları, ortalama ve standart sapmaları hesaplanmıştır. Bu hesaplamaların ardından alt problemlerde bahsedilen farklı gruplar arasında anlamlı farklar olup olmadığı iki yönlü varyans analizi ile tespit edilmiş ve varyans analizi sonucu çıkan F değerlerinin anlamlı olması durumunda hangi grupların ortalamaları arasında anlamlı düzeyde fark olduğunun belirlenmesi için de“Tukey testi”uygulanmıştır. Bütün istatistiksel hesaplamalarda SPSS paket programıkullanılmıştır. Değişkenlerin etkileşim etkisi ve gruplar arası farkın anlamlılık kontrolü için hata payı.05 olarak alınmıştır. Araştırma sonucunda medeni durum, sahip olunan çocuk sayısı, eğitim süresi, branş, mesleğini seçme şekilleri, sosyal aktivitelere katılma sıklıkları değişkenleri ve öğrenilmiş güçlülük düzeylerine göre tükenmişlik düzeyleri açısından anlamlı bir etkileşim etkisi olduğu görülmüştür. Ancak cinsiyet, çalışma süresi, maaşından memnun olup olmamaları ve aylık gelirleri ve öğrenilmiş güçlülük düzeylerine göre tükenmişlik düzeyleri açısından ne etkileşim etkisine ne de tek tek değişkenlerin ana etkisine rastlanmamıştır. Sadece yaş ve mesleğini bırakmayı kaç kez düşündükleri ile öğrenilmiş güçlülük düzeyleri açısından tükenmişlik düzeylerine bakıldığında etkileşim etkisine rastlanmamasına rağmen tek tek değişkenlerin ana etkileri olduğu gözlenmiştir. Sonuç olarak, araştırma bulguları tartışılmış ve bulgular ışığında benzer araştırmalar yapılması durumunda nelerin esas alınabileceği ve tükenmişliğin önlenmesi ve/veya azaltılabilmesi için alanda çalışan uzmanların ve okul yöneticilerinin neler yapabilecekleri ile ilgili çeşitli öneriler sunulmuştur.
Özet (Çeviri)
IV SUMMARY In this study it was examined if there is a significant difference in high schooi teachers' burnout levels according to some characteristics of teacher (gender, age, marital statu, having children, education level, branch, years spending in tecahing, the way of chosing occupation, thinking of leaving the job, salary, being happy with salary or not and attandence of soscial aktivity) and learned resourcefulness levels. During 2000-2001 academic year, 292 female and 98 male high school teachers were taken as a sample in the study. In order to examine the teachers' burnout levels as the dependent variable,“Potter Burnout Inventory”which is developed by Potter (1980) and adopted in Turkish by investigator was utilized. A“Personel Information Form”is developed by investigator in order to determine the independent variables which are gender, age, marital statu, having children, education level, branch, years spending in tecahing, the way of chosing occupation, thinking of leaving the job, salary, being happy with salary or not and attandence of soscial aktivity. For learned resourcefulness levels that is independent variable,“Rosenbaum Learned Resourcefulness Inventory”which is developed by Rosenbaum (1980) and adopted in Turkish by Siva (1991) was utilized. In analyses of data, means and standart deviation of burnout levels have been taken according to independent variables. To test statistical significances,“two way ANOVA”has been used for multiple group analyses and if.sjtatisîiçaly significant differences were found between groups then Tukey test has been used to find out which group causes the difference. For all statistical analyses, SPSS program was used. The significance level has been taken as 0.05.The results showed that significant interaction effects were found among the teachers' marital statu, having children, education level, branch, the way of chosing occupation and attandence of soscial aktivity and their learned resourcefulness levels by means of their burnout levels. However according to the variables of gender, years spending in tecahing, salary and being happy with salary or not and their learned resourcefulness levels no interaction effects was found. Also no main effect was found when each variables is taken one by one. Allthough there was no significant effects among only age and thinking of leaving the job variables and learned resourcefulnes levels by means of burnout levels, but main effects was found when each variables is taken one by one. The findings of the study were discussed and depending on these findings various suggestions were made. Suggestions were about the basic aspects that should be taken while doing similar surveys and the practical suggestions which were supposed for preventing and decreasing teachers' burnout to be useful for the area and school administrators.
Benzer Tezler
- New perspectives for introducing and developing reading skil is in E. L. T. for the lise I students at state high schools
Başlık çevirisi yok
SEVİNÇ TÜTÜNCÜ
- EFL students' and teachers' views on distance English language education in context of private high school
Özel lisede İngilizce'yi yabancı dil olarak öğrenen öğrencilerin ve öğretmenlerin uzaktan eğitimle İngilizce eğitimine ilişkin görüşleri
SENA İLAYDA ALPAY
Yüksek Lisans
İngilizce
2021
Eğitim ve ÖğretimSüleyman Demirel Üniversitesiİngiliz Dili Eğitimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. NAZLI BAYKAL
- Yaygın turizm eğitiminde nitel dış verimlilik Antalya TUREM ve HEM'nin turizm eğitimi programlarının mezunlarını izleme araştırması
Başlık çevirisi yok
MEZİYET TÜRKER(ATILGAN)
Yüksek Lisans
Türkçe
1992
Eğitim ve ÖğretimAnkara ÜniversitesiEğitim Yönetimi, Teftişi, Planlaması ve Eko. Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SERAP AYHAN
- Liselerde bürokratikleşme ve öğretmenlerin stres düzeyleri
Bureaucratization and stress levels of teachers at high schools
NAMIK ÖZTÜRK
Doktora
Türkçe
2001
Eğitim ve ÖğretimDokuz Eylül ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
Y.DOÇ.DR. MUSTAFA METİN
- Lise öğretmenlerinin, okul müdürlerinin güdüleyici davranışlarına ilişkin görüş ve beklentileri: Bornova ilçesi örneği
High school teachers' perceptions and expectations about school principals' motivating behaviours: An example of Bornova town
CUMALİ KILIÇASLAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2006
Eğitim ve ÖğretimEge ÜniversitesiEğitim Yönetimi, Teftişi, Planlaması ve Ekonomisi Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. MEHMET DİNÇER