Gelişmekte olan ülkelerde finansal krizler ve sermaye akımları
Financial crises and capital flows in developing countries
- Tez No: 132810
- Danışmanlar: PROF. DR. ORHAN MORGİL
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Ekonomi, Economics
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2003
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Hacettepe Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İktisat Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 382
Özet
ÖZET Gelişmekte olan ülkelere yönelik özel sermaye akımları ve özellikle portföy yatırımları 1990'h yıllarda önemli artışlar göstermiştir. Aynı dönemde bir çok gelişmekte olan ülkede belirli bir zaman dilimi içerisinde para ve bankacılık krizlerinin birbirleriyle bağlantılı biçimde ortaya çıktığı (ikiz krizler) gözlenmiş ve bu krizler sırasında sermaye akımlarında ani ve keskin geri dönüşler yaşanmıştır. Bxı çalışmada gelişmekte olan ülkelerde görülen para ve bankacılık krizleri ile sermaye akımları arasındaki ilişkinin incelenmesi amaçlanmaktadır. Söz konusu ilişkinin ikiz krizlerin ikinci kuşak teorik modelleri sayesinde açıklanabileceği savunulmaktadır. İkiz krizlerin ikinci kuşak açıklamaları, nem temel yapı dayanıksızlıklarının hem de kendi kendini besleyen bekleyişlerin krizlerin ortaya çıkmasında etkili olabileceğini ileri sürmektedir. Buna göre kriz öncesi dönemde göze çarpan temel yapı dayanıksızlıkları, ekonomileri dış şoklara ve bekleyişlerdeki kendi kendini besleyen kaymalara karşı duyarlı hale getirmektedir. Böyle bir bakış açısına uygun olarak, sermaye akımlarının gelişmekte olan ekonomilerde temel yapı zayıflıklarına katkıda bulunduğunu savunmak mümkündür. Yetersiz düzenleme ve zayıf gözetim altında yürütülen finansal serbestleşmeye eşlik eden sermaye girişleri, bir taraftan finansal kırılganlığı bir taraftan da makroekonomik dayanıksızlığı artırabilmektedir. 1994 Meksika, 1997 Asya, 1994 ve 2000-2001 Türkiye deneyimlerinde, temel yapı zayıflıklarının ve krizlerin ortaya çıkışı benzer bir kalıbı izlemiştir. Bu deneyimlerin her birinde, dış finansal serbestlik ortamında kısa vadeli sermaye girişlerine aracılık eden bankalar, yurtiçi kredilerini hızla artırmakta ve böylece sermaye girişleri bir finansal genişlemeyi beslemektedir. Üstelik bu genişlemeye finansal kesime yönelik açık ya da örtük hükümet garantileri katkıda bulunabilmektedir. Böyle olunca finansal sistemin maruz kaldığı riskler önemli ölçüde yükselmektedir. Diğer yandan genişleme döneminde tüketim ve yatırımda bir büyüme yaşanırken, aktif fiyatlarında da büyük artışlar olmaktadır. Söz konusu dönemde yoğun sermaye girişlerine eşlik eden sabit ya da bağlanmış döviz kuru sistemleri, yerli paranın reel olarak değer kazanmasına ve makroekonomik dayanıksızlığın artmasına sebep olmaktadır. Böyle olunca ekonomi dış şoklara ve bekleyişlerdeki ani kaymalara karşı oldukça duyarlı hale gelmektedir. Bu11 koşullar altında bekleyişlerdeki bir kötüleşme, bir finansal panik ortamında ani sermaye çıkışlarına yol açmaktadır. Sermaye çıkışları, bankacılık kesiminde ağırlaşan uluslararası (döviz) likidite sıkıntısına ve yerli paranın değer kaybı yönündeki baskılara eşlik etmekte, sonuçta ortaya çıkan ikiz krizler ekonomide keskin bir daralmaya sebep olmaktadır. Probit model tahminlerine ilişkin ampirik bulgular, Türkiye'nin ikiz krizlerin öncesinde finansal genişlemeler yaşadığını ve bu genişlemelerin büyük ölçüde kısa vadeli sermaye girişleri tarafindan beslendiğini kanıtlamaktadır. Bu genişleme dönemlerinde bankacılık kesiminin reel kredilerinde hızlı artışlar olmuş ve bu kredi artışlarına bankaların bilançolanndaki kötüleşmeler eşlik etmiştir. Üstelik genişleme dönemlerinde bankacılık kesiminin döviz likidite sıkıntısı da ağırlaşmıştır. Böyle bir süreç finansal kırılganlığın artmasıyla sonuçlanmıştır. Ayrıca kriz öncesi dönemlerde Türk Lirasının reel olarak değer kazandığı ve cari işlem açıklarının genişlediği bulgusuna ulaşılmıştır. Öyleyse Türkiye ekonomisinde ikiz krizlerin bir genişleme- daralma çevrimi içerisinde, finansal kırılganlığın ve makroekonomik dayanıksızlıkların arttığı bir ortamda ortaya çıktığını söyleyebiliriz.
Özet (Çeviri)
Ill SUMMARY Private capital inflows and especially portfolio investments to developing countries exhibited significant rises in 1990's. In the same period, currency and banking crises emerged jointly (twin crises) in many developing countries, and there were sudden and sharp reversals in capital flows during these crises. In this study it is intended to examine the relationship between twin crises and capital flows. It is asserted that this relationship can be explained well using second generation models of twin crises. The second generation explainations of twin crises emphasize that both fundamental vulnerabilities and self-fulfilling expectations may be influential in emergences of the crises. Thus the fundamental weaknesses emerging before the crises make economies vulnerable to external shocks and self-fulfilling expectations. According to such a viewpoint, it's possible to assert that in developing economies capital inflows can contribute to fundamental vulnerabilities. Financial liberalization with poor regulation and weak supervision following by large capital inflows may increase financial fragility on the one hand and macroeconomic vulnerability on the other hand. In Mexico's (1994), Asia's (1997) and Turkey's (1994 and 2000-2001) experiences, the emergences of fundamental vulnerabilies and crises followed closely alike patterns. For each of recent twin crises episodes, in an externally liberalized financial environment, banks intermediating to short term capital flows have increased their domestic credits and thus capital inflows have fulfilled a financial boom. Furthermore implicit or explicit government guarantees to bail-out the financial system may contribute to this boom. Hence the risks on financial system's balance sheet have risen. On the other hand during the boom period there have been expansions in consumption and investment expenditures and increases in asset prices. In this period a fixed or pegged exchange rate regime accompanied with capital inflows has led to real exchange rate appreciation and hence to increased macroeconomic vulnerability. These circumstances make an economy vulnerable to external shocks and shifts in expectations. In these circumstances, a deterioration in expectations leads to sudden capital outflows with a financial panic. Capital outflows lead to increased internationalIV illiquidity and pressures toward depreciation on exchange rates. Subsequent twin crises cause a devastating recession in the economy. Empirical findings concerning probit predictions prove the idea that Turkey experienced financial booms before the twin crises and that these booms were generally fulfilled by short term capital inflows. In each of these boom periods, there was a rapid increase in reel credit of banking sector to private sector, and a deteriotion in balance sheet of banking sector was associated with this credit growth. Furthermore international illiquidity position of banking sector also deteriorated in the boom period. Such a process resulted in increased financial fragility. Empirical findings also show that Turkish Lira experienced real appreciations and current account exhibited large deficits before the crises. Consequently, each of the twin crises of Turkey emerged in an environment that there were a boom-bust cycle, increased financial fragility and macroeconomic vulnerability.
Benzer Tezler
- Gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerde finansal bütünleşme - ekonomik büyüme ilişkisinin panel veri analizi
The panel data analysis of financial integration - economic growth nexus in developed and developing countries
MURAT BELKE
- Sustained capital flows to emerging market economies
Gelişmekte olan piyasalara istikrarlı sermaye girişleri
ANIL TUĞRAL
Yüksek Lisans
İngilizce
2022
Ekonomiİstanbul Teknik Üniversitesiİktisat (İngilizce) Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ METE HAN YAĞMUR
- Kısa vadeli sermaye hareketlerinin finansal krizlere etkileri ışığında Tobin Vergisi'nin değerlendirilmesi ve uygulanabilirliği
Tobin Tax with in the framework of financial crises
GAMZE YILDIZ ŞEREN
- International capital flows and their impact on the Turkish economy
Uluslararası sermaye akımları ve Türk ekonomisi etkisi
AHMET ÇİMENOĞLU
- Banka krizleri ve özel sermayeli ticaret bankaları: Türkiye örneği
Banking crises and private owned commercial banks with: Case of a Turkey
SELÇUK DURANLAR
