Phokaia kaya tapınakları (2 cilt)
The rock sanctuaries of Phokaia
- Tez No: 135118
- Danışmanlar: PROF. DR. ÖMER ÖZYİĞİT
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Arkeoloji, Archeology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2003
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ege Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Klasik Arkeoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 919
Özet
Bu çalışma içerisinde Phokaia kentinin farklı bölgelerinde yer alan kaya kutsal alanlarının tanımlanması, tarihlendirilmesi ve içerisinde tapım gören tanrı ve tanrıçaların belirlenmesine çalışılır. Phokaia antik kenti içerisinde çok sayıda kaya kutsal alanı bulunur. Bu kaya kutsal alanları kent içerisinde farklı bölgelerde Değirmenli Tepe ve Altımağarası Tepesi -, adalarda -İncir Adası ve Orak Adası- ve kent dışında -Taş Kule ve Yeniköy- yer alır. Kent içerisindeki kaya kutsal alanları yerleşim alanından uzakta-, kent duvarlarına yakın alanlarda ve deniz kenarındadır. Kutsal alanların tamamı kayalık alanlar üzerindedir ve bir ya da daha fazla sayıda tapınım alanından oluşur. Tapınım alanları içerisinde kayanın düzeltilmesiyle oluşturulan nişler, sunu alanları, kaya çanakları, sıvı sunu kanalları ve düzeltilmiş alanlar bulunur. Phokaia dinsel yaşamı içerisinde yer alan tanrı ve tanrıçaların bir bölümü sahip oldukları kült özellikleri nedeniyle kaya kutsal alanları ile ilişkilendirilir. Ana Tanrıça- Kybele, Zeus, Poseidon Apollon, Aphrodit, Dionysos bu tanrılar arasındadır. Kültü kesin olarak belirlenmiş tek tanrıça Kybele'dir. Kaya kutsal alanlarının kent içerisindeki konumu, nişler içerisindeki kabartmalar, kazı buluntuları, yazıtlar ve Phokaia kolonilerinde görülen Ana Tanrıça-Kybele tapımının ana kentten gitmiş olduğunun anlaşılması gibi sonuçlar da kentte yoğun bir Ana Tanrıça tapınımı olduğunu gösterir. Tanrıça kentte bilinen kült yapısına uygun olarak yalnızca yüksek tepeler üzerinde değil, aynı zamanda deniz kenarındaki kaya kutsal alanları içerisinde de tapım görür. Kaya kutsal alanları Arkaik Dönem'den başlayan ve Roma Dönemi'ne kadar devam eden uzun bir süreç içerisinde kullanılmıştır. Anadolu'da, Adalar'da, Yunanistan'da, Güney İtalya ve Sicilya'da bu kaya kutsal alanlarının benzer örnekleri vardır. Buna karşın yalnızca Phokaia kaya kutsal alanlarına özgü olan ve benzer örneğine rastlanmayan bazı uygulamalar da söz konusudur. Bu farklı uygulamalar nedeniyle Phokaia Kaya Kutsal Alanları benzer örnekleri içerisinde ayrı bir yere sahiptir.
Özet (Çeviri)
This dissertation includes the descriptions and dating of the rock-cut sanctuaries found in different parts of the ancient city of Phokaia as well as the determination of gods and goddesses that were worshipped in. There are numerous rock-cut sanctuaries found in Phokaia. These are located at different sections of the city such as Değirmenli Tepe, Altınmağarası Tepesi and Harbour Area, on the islands of İncir and Orak and out of the city where Taş Kule and Yeniköy are present. These rock-cut sanctuaries were built away from the center of the settlements near to the city walls or by the seaside. All of the sanctuaries are situated in rocky areas and consist of one or more parts. Rock-cut niches, adoration sections, rock hollows and libation channels are the basic parts of a rock-cut sanctuary. Due to the cultic properties of the gods and goddesses found in the religious world of Phokaia, some deities were seen in relation with the sanctuaries. The Mother Goddess- Kybele, Leukothea, Zeus, Poseidon, Apollon, Aphrodite, Dionysos and Artemis are accepted as the primary ones among those deities. Kybele is the only goddess whose cult has been determined for certain. On the basis of the location of the rock-cut sanctuaries, the reliefs found in niches, the excavation artifacts, the inscriptions and the worship of Kybele carried out in the colonies of Phokaia which was derived from the main city, it might be claimed that the worship for Mother Goddess was extensively seen in the city of Phokaia. However, Kybele maintained her religious importance in Phokaia not only in high hills but also in rock- cut sanctuaries at seaside. The rock-cut sanctuaries in Phokaia were in use a long time range between Archaic and Roman periods. Similar specimens of these are attested in Anatolia, Kyklades, Greece, South Italy and Sicily. However, some applications peculiar to only Phokaian sanctuaries make them original among their parallels.
Benzer Tezler
- Zerzevan Kalesi geç roma ve geç antik dönem mutfak kapları
Zerzevan Castle late rome and late ancient period kitchen ware
ŞIVAN AYUS
- Larisa (Buruncuk) Akropolü'nü çevreleyen geç arkaik surlar
The late archaic acropolis circuit of Larisa (Buruncuk)
ERTUNÇ DENKTAŞ
Doktora
Türkçe
2024
Arkeolojiİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NEJAT TURGUT SANER
PROF. DR. CHRİSTİNE BRUNS ÖZGAN
- 1992-1995 yılları arasında Phokaia kazılarında bulunmuş amphoralar
In the 1992-1995 excavation seasons founded amphoras in Phokaia
TAYFUN SELÇUK
Yüksek Lisans
Türkçe
1998
ArkeolojiDokuz Eylül ÜniversitesiSualtı Arkeolojisi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ÖMER ÖZYİĞİT
- Geç Antik Dönem'de Phokaia terrasigillata üretimi
Production of Phokaia terrasigillata in Late Antiquity
İCLÂL ÖZELCE