1980 sonrası Türk yazılı basınındaki yapısal dönüşümün haber söylemine yansıması
The Structural change in Turkish press after 1980 and its reflection on news dıscourse
- Tez No: 135129
- Danışmanlar: YRD. DOÇ. DR. GÜLGÜN ERDOĞAN TOSUN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Gazetecilik, Journalism
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2003
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ege Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Genel Gazetecilik Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 407
Özet
ÖZET Medyada üretilen haber metinlerinin analizinde öncelikle haber kavramının tanımlanış, ortaya çıkış ve haberin üretim koşullan önem kazanmaktadır. Kapitalizmin gelişimi ile birlikte oluşmaya başlayan farklı yaklaşımlar, öncelikle yazılı basını sorgulamış, daha sonra kapitalist pazar ekonomisinin genişleme hızına koşut olarak gelişim ve değişim gösteren ve son haliyle medya kavramıyla tanımlanan yapıyı araştırmıştır. Bu yapı içinde, toplumdaki yönlendiricilik (manipülasyon) ve etkileme gücünün ilk kaynağı olarak, özellikle haber metinleri bu alandaki çalışmaların ilgi odağı olmuştur. Liberal çoğulcu yaklaşımın eleştirisinden doğan, toplumsal, ekonomik,siyasal ve kültürel süreçleri gözönünde tutarak, kitle iletişim araçlarının yapılanmasını değerlendiren eleştirel yaklaşım, haberin üretiminde dil, anlam ve ideoloji ilişkilerini sorgulamaktadır. Haber, içinde güç ve iktidarın kurulduğu ve yeniden üretildiği bir metin niteliğindedir. 1980 sonrası Özal'ın neo-liberal politikalarından ve bunun sonucunda yaşanan değişimden medya da etkilenmiş, medya yapılanmasında sermayedarların yeni ekonomik yapıya uygun olarak değişimi gerçekleşmiştir. Medyanın yeni yapılanmasında, üretilen haberin dilinde de farklılaşmalar oluşmuş, 1990'lardan itibaren yeni değerler kavramıyla uyumlu bireylerin yaratılması için haber söylemi, ekonomik ve siyasal güç gruplarının çıkarına göre oluşturulmuştur. Bu, bütünüyle kapitalizmin gereklerine cevap veren bir tüketici kimliği yaratmayı amaçlayan bir söylemdir. Ancak, ekonomik çıkarlara uygun bir söylem oluşturarak değişen medya, tek bir noktada değişmezliğini korumuştur. O da, Cumhuriyet'ten bu yana Kemalist hegemonya söyleminin etkisiyle kemikleşmiş durumda bulunan ve değiştirilmeyen, aksine desteklenen resmi ideolojinin söylemidir. Cumhuriyet'in kuruluşundan bu yana, siyasal İslâm'ın Türkiye'deki gelişimi ve basındaki değerlendirilişinde, özünde biz ve onlar ikiliğini oluşturan ve hep çatışma durumunu yaratan lâik ve anti-lâik çatışmasına yönelik resmi ideolojinin görüşleri dışına çıkılmamaktadır. Değişmeyen tek söylem, Kemalizm'in hegemonyacı söylemidir. Fakat, ilginçtir ki, genellikle resmi ideolojiyi savunan basın organlarında onlar grubu anti-lâik kesimken, çalışma konusunu oluşturan örnek olayda, İslâmi görüş yanlısı gazeteler tarafından, diğer gazetelerin argümanları kullanılmış, onlar grubu olarak lâik kesim gösterilmiştir.
Özet (Çeviri)
ABSTRACT How news concept is described, how it is appeared and the conditions in which it is produced is of great importance in anaiyising news texts taking place in media. Different approaches revealed by the development of capitalism, first of all, have cross-examined press, and then searched thoroughly media structure which has been developed and changed in accord with the expansion of capitalist market economy. Within this structure, especially news texts which are considered as the source of manipulation and infuence have been the focus of studies in that field. The critical approach appeared from the criticisms of liberal pluralist approach evaluating the structure of mass communication tools taking into account social, economical, political and cultural processes cross-examines the relationships between language, mean and ideology in news production. News is characterized as a text in which force and power is established and reproduced. The neo-liberal policies of Özal after 1980 and changes coining out as the resultants of these policies have also influenced media, and the situation of investors in media structure have also changed according to this new economic order. Within the new structure of media, there have been also changes in language of produced news, and the news discourse has been formed according to the interests of economical and political power groups in order to create the individuals who are concordant with the new values of 1990s. This, of no doubt, is a discourse which aims to create a consumer identity according to the necessities of capitalism. However, eventhough media have changed by forming the discourse in accord with economic interests, at only one point media have preserved its non-changing discourse. This is, of course, the discourse of official ideology which has been ossified since the constitution of the republic with the discourse impact of Kemalist hegemony. Since the constitution of the republic, when the development of political İslam in Turkey and how it is handled in press is considered, everyone seems to be identical with the views of official ideology at laic and anti-laic argument which actually creates we and they dilemma and a conflict. The single non-changing discourse is Kemalist hegemonic discourse. However, it is interesting to see that while they group appears to be anti-laic in the press which advocate official ideology, they group appears to be laic in islamic newspapers as it is demonstrated in the case study.
Benzer Tezler
- Yazılı basında siyasi lider temsili:Erdoğan, İhsanoğlu ve Demirtaş örneği
The political leader representation in the wri̇tten press: The examples of Erdoğan, İhsanoğlu and Demirtaş
ABDULLAH ÖZKAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
GazetecilikAkdeniz ÜniversitesiGazetecilik Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. EMEL ARIK
- 1980'den günümüze Türk yazılı basınında doğu Türkistan
East Turkestan in the Turkish journalist press in 1980
İSMAİL ŞENTÜRK
- Türk yazılı basınında 12 Eylül Müdahalesi
Turkish written press on September 12 th 1980 Military Interference
ERCAN YESARİ YİĞİT
- Yaşam tarzı haberciliğinin gelişimi ve ardındaki temel dinamikler
Enhancemenet of lifestyle journalism and basics dynamics behind it
EMEL ARIK
Yüksek Lisans
Türkçe
2008
GazetecilikSelçuk ÜniversitesiGazetecilik Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. MUSTAFA ŞEKER
- Türkiye'de 12 Eylül 1980 sonrası yazılı basındaki Türk milliyetçiliği söyleminin milletvekili genel seçimlerine etkisi
After Septemper 12 1980 military coup affair Turkish nationalist discourse which is on printed media to the general elections in Turkey
MAHMUT DENİZ TANSİ
Doktora
Türkçe
2003
Siyasal BilimlerMarmara ÜniversitesiKamu Yönetimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. AYŞEGÜL YARAMAN