Geri Dön

Tacizade Cafer Çelebi Divanı'nda XV. ve XVl. yüzyıl Osmanlı toplum hayatı

15 th and 16 th centuries Ottoman public life according to Diwan of Tacizade Cafer Çelebi

  1. Tez No: 135304
  2. Yazar: FATMA MELİHA ŞEN
  3. Danışmanlar: PROF. DR. ATİLLA ŞENTÜRK
  4. Tez Türü: Doktora
  5. Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2002
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: İstanbul Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Eski Türk Edebiyatı Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 515

Özet

Bu çalışmada, XV. yüzyıl sonlan ve XVI. yüzyıl başlarında yaşamış olan tanınmış devlet adamı Tâcîzâde Cafer Çelebi'nin divanında bulunan Türkçe şiirlerdeki toplum hayatı unsurları incelenmiş ve eski şiirin toplumdan kopuk olduğu şeklinde var olan yargının gerçeği yansıtmadığı ortaya konmuştur. İncelediğimiz şiirlerde, gündelik hayattan sahnelere çokça yer verildiğim tespit ettik. Beyitlerde, o günkü Osmanlı toplumunun insanları, bunların yaşadığı mekanlar, kullandıkları eşyalar, hastalıklar ve tedavi usulleri, savaş düzeni ve silâhlar, eğlence hayatı, yiyecek ve içecekler, edebiyat ve kitap sanatları, gelenekleri üzerine pek çok ayrıntı bulunmuştur. Çalışmamıza, Cafer Çelebi'nin İsmail Erünsal tarafından hazırlanan Divan'ının tenkidli baskısı (İstanbul, 1983) esas alınmıştır. Eser bu sosyal hayat unsurları incelenerek okunmuş ve fişlenmiştir. Fişler dosyalar haline getirilerek, çeşitli kaynakların yardımı ile açıklanarak bölümler yazılmıştır. Sonuç olarak, incelediğimiz divanda da açıkça tespit edilebildiği gibi, eski şiirin Osmanlı toplum hayatından kopuk olmadığı ispatlanmıştır. ABSTRACT This research is based on the issue of social life in the Turkish poems of Tacizade Cafer Çelebi who was one of the most notable statesmen of the Ottoman Empire. He lived in the second half of the 15th century and in the first half of the 16th century. It's an accepted idea that Ottoman Turkish Poetry is not related to Ottoman Society and also does not reflect daily life. This research proves that this opinion is not true. We could find lots of apperances of daily life in these poems. Some verses depict the various scenes of Ottoman life. Reflections of art and arthitecture, goods, cloths, health, war and soldier with their arms, punishments, sports, entertanments, literature and arts related to manuscripts could be found in these poems. The verses which we studied on are taken from the Diwan of Cafer Çelebi which was prepared to print by Ismail Erünsal (Istanbul, 1983). We read this text for our aim and prepaired an index card according to their subjects. Than, we made files and wrote parts with the help of various sources. As a result, we proved that there are reflections of Ottoman daily life in the Turkish poems of Cafer Çelebi. ııı

Özet (Çeviri)

Bu çalışmada, XV. yüzyıl sonlan ve XVI. yüzyıl başlarında yaşamış olan tanınmış devlet adamı Tâcîzâde Cafer Çelebi'nin divanında bulunan Türkçe şiirlerdeki toplum hayatı unsurları incelenmiş ve eski şiirin toplumdan kopuk olduğu şeklinde var olan yargının gerçeği yansıtmadığı ortaya konmuştur. İncelediğimiz şiirlerde, gündelik hayattan sahnelere çokça yer verildiğim tespit ettik. Beyitlerde, o günkü Osmanlı toplumunun insanları, bunların yaşadığı mekanlar, kullandıkları eşyalar, hastalıklar ve tedavi usulleri, savaş düzeni ve silâhlar, eğlence hayatı, yiyecek ve içecekler, edebiyat ve kitap sanatları, gelenekleri üzerine pek çok ayrıntı bulunmuştur. Çalışmamıza, Cafer Çelebi'nin İsmail Erünsal tarafından hazırlanan Divan'ının tenkidli baskısı (İstanbul, 1983) esas alınmıştır. Eser bu sosyal hayat unsurları incelenerek okunmuş ve fişlenmiştir. Fişler dosyalar haline getirilerek, çeşitli kaynakların yardımı ile açıklanarak bölümler yazılmıştır. Sonuç olarak, incelediğimiz divanda da açıkça tespit edilebildiği gibi, eski şiirin Osmanlı toplum hayatından kopuk olmadığı ispatlanmıştır. ABSTRACT This research is based on the issue of social life in the Turkish poems of Tacizade Cafer Çelebi who was one of the most notable statesmen of the Ottoman Empire. He lived in the second half of the 15th century and in the first half of the 16th century. It's an accepted idea that Ottoman Turkish Poetry is not related to Ottoman Society and also does not reflect daily life. This research proves that this opinion is not true. We could find lots of apperances of daily life in these poems. Some verses depict the various scenes of Ottoman life. Reflections of art and arthitecture, goods, cloths, health, war and soldier with their arms, punishments, sports, entertanments, literature and arts related to manuscripts could be found in these poems. The verses which we studied on are taken from the Diwan of Cafer Çelebi which was prepared to print by Ismail Erünsal (Istanbul, 1983). We read this text for our aim and prepaired an index card according to their subjects. Than, we made files and wrote parts with the help of various sources. As a result, we proved that there are reflections of Ottoman daily life in the Turkish poems of Cafer Çelebi. ııı

Benzer Tezler

  1. Tacizade Cafer Çelebi'nin Divanı'nda maddi kültür

    Başlık çevirisi yok

    OSMAN SEVİM

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    1992

    Türk Dili ve EdebiyatıMarmara Üniversitesi

    Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. DR. M. NEJAT SEFERCİOĞLU

  2. Tâcî-Zâde Ca'fer Çelebi Dîvân'ında atasözleri ve deyimler

    Proverbs and phrases in Tâcî-Zâde Ca'fer Çelebi's Divan

    KAAN BURSAL

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2024

    Türk Dili ve EdebiyatıÇağ Üniversitesi

    Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. BELDE AKA KİYAĞA

  3. Birinci ağızdan aşk mesnevilerinde duygusal ifade tarzları

    Emotional expression styles in Ottoman first person love mesnevis

    ASLI ÇİFTÇİ

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2022

    Türk Dili ve Edebiyatıİhsan Doğramacı Bilkent Üniversitesi

    Türk Edebiyatı Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. MEHMET KALPAKLI

  4. Taci-Zade Ca'fer Çelebi Divanı gazel şerhi (51-100)

    Başlık çevirisi yok

    BERNA KARAHAN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    1987

    Türk Dili ve Edebiyatıİstanbul Üniversitesi

    PROF. DR. ALİ ALPARSLAN

  5. 15. yüzyıl klasik Türk şiirinin poetikası

    Poetics of XVth century classical Turkish poetry

    MEHMET FATİH ÇAVUŞ

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2019

    Türk Dili ve EdebiyatıSakarya Üniversitesi

    Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. İSMAİL GÜLEÇ