Doğu ve Güneydoğu Anadolu sözlü kültüründe hikaye anlatıcılığı
Story telling in the oral culture of East and Southeast Anatolia
- Tez No: 137110
- Danışmanlar: DOÇ. DR. MERAL ÖZBEK
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Sosyoloji, Sociology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2003
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Sosyoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Genel Sosyoloji ve Metadoloji Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 194
Özet
Ill ÖZET DOĞU VE GÜNEYDOĞU ANADOLU SÖZLÜ KÜLTÜRÜNDE HİKAYE ANLATICILIĞI Sözlü edebiyat bakımından büyük bir zenginliğe sahip olan Anadolu'nun, Doğu ve Güneydoğu Bölgeleri diğer bölgelere göre daha farklı sözlü kültürün etkisindedir. Bu bölgelerimizde sözlü kültürü temsil eden kurumlar günümüzde azda olsa varlığım sürdürmektedir. Doğu ve Güneydoğu Anadolu Bölgelerimizde çok köklü bir geçmişe sahip olan hikaye anlatıcılığının temsilcileri“dengbejler”geçmişte kuşaktan kuşağa aktarılan halk öykülerini, destanlarını, masallarını, kendi yarattıkları anlatılarını uygun mekanlarda dinleyicilerine kendilerine has bir üslupla ezgili veya manzum olarak seslendiren kişilerdir. Yaşadıklarını ve gördüklerini duygu ve düşüncelerini katarak sunan bu kişiler tarih için canlı bellek görevi de yapması nedeniyle kültürün kuşaktan kuşağa aktarılmasında da önemli bir işleve sahiptirler. Boş zamanlarda halkı belli mekanlarda topladıkları için eğlence hayatıınn da vazgeçilmez unsurudur dengbejler. Teknolojik gelişmelere bağlı olarak işlevleri günden güne azalan dengbejlik geleneğinin mekanları, Cumhuriyet'in ilk yılarında bölgede aşiret yapısının çözülmesiyle farklılaşmıştır. 1950'li yıllardaki sosyoekonomik gelişmelerle beraber yapısal değişiklik yaşayan dengbejlik geleneği 1980'li yıllara kadar daha çok eğlence hayatında sürdürülmüştür. Bölgede kültürel yapının kuşaktan kuşağa aktarılmasında ve tanıtılmasında çok büyük rolü olan dengbejlik geleneği günümüzde kitle iletişim araçlarının da etkisi ile çok az sayıda kişi ile temsil edilmekle beraber edebiyat, müzik dünyası ve sözlü tarihçilerin ilgisini çekmektedir. ANAHTAR KELİMELER: Doğu ve Güneydoğu Anadolu, Dengbejler, Cumhuriyet, Kültür, Hikaye Anlatıcılığı.
Özet (Çeviri)
IV SUMMARY STORY TELLING IN THE ORAL CULTURE OF EAST AND SOUTHEAST ANATOLIA East and Southeast regions of Anatolia which has a big affluence in terms of oral literature are much more under the impact of oral culture compared to the other regions of Turkey. In these regions the institutions represent oral culture, even if it is in small scale, in our day still continue to exist. The representatives of the story telling which has a deep-seated past in our East and Southeast regions are named as“dengbej”. These story tellers, dengbejs, are the people who tell folk stories, epics, folk tales transferred from generation to generation in the past and the narratives created by themselves with a style unique to themselves in proper places, by a melody or as written in verse. Because these people who present the events they experienced by adding their feelings and thoughts have a function of live memory for the history they have a function of transferring the culture. Denbejs are unabondoned components of entertainment activities because they gather people in certain places in spare time. Dengbej tradition started to loose power in terms of functionality by the technological developments and the disintegration in feudal structure of the region starting from the first years of Republic leaded to the differentiation in the performance places of dengbejs. Dengbej tradition which experiences structural change by the socioeconomic development in 1950s continued to exist in the entertainment life till 1980s. Even if dengbej tradition has a big part in transferring and introducing the cultural structure of the region from generation to generation, in our day, it is represented by few people because of the effects of means of mass media; but on the other hand musical industry, literature and oral historians are more interested with this tradition. KEY WORDS: East and Southeast Anatolia, Dengbejs, Republic, Culture, Story Telling
Benzer Tezler
- Diyarbakır ilindeki dengbêjlik geleneği ve dengbêjlerin müzikal pratikleri
The tradition of being a dengbêj and the musical practice of dengbêjs i̇n Diyarbakır provi̇nce
AHMET ADIGÜZEL
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Halk Bilimi (Folklor)İnönü ÜniversitesiMüzik Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ DERYA KARABURUN DOĞAN
- Bertalı Kul Mehmet (Monografi-inceleme-metin)
Bertali Kul Mehmet (Monography-review-text)
MUSTAFA BİNİCİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Halk Bilimi (Folklor)Artvin Çoruh ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ SEDAT BAHADIR
- Etnomüzikoloji bağlamında psikanalitik bir yaklaşımla Doğu ve Güneydoğu Anadolu bölgesindeki ağıtlar
Laments in the Eastern and South-Eastern Anatolia region with a psychoanalytical approach in the context of ethnomusicology
SONGÜL ÇAKMAK
Doktora
Türkçe
2022
Halk Bilimi (Folklor)Hacettepe ÜniversitesiHalk Bilimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FATMA GÜLAY MİRZAOĞLU SIVACI
- Pazar, devlet ve gelenek ekseninde etnobotanik bir inceleme: Gezo örneği
An ethnobotanical study on the axis of market, state and tradition: The example of Gezo
EDİBE ERDEM UTMA
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
AntropolojiHacettepe ÜniversitesiAntropoloji Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. GÜLFEM UYSAL
- Kırsal yerleşmelerin analizinde kültürel coğrafya yaklaşımı: Kocaeli, İzmit örneği
Cultural geography approach in the analysis of rural settlements: Kocaeli, İzmit case
ESRA BALCI
Doktora
Türkçe
2024
Şehircilik ve Bölge PlanlamaYıldız Teknik ÜniversitesiŞehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İCLAL SEMA DİNÇER