Yasama bağışıklıkları
Parliamentary privileges
- Tez No: 141031
- Danışmanlar: PROF. DR. YAVUZ SABUNCU
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Kamu Yönetimi, Siyasal Bilimler, Public Administration, Political Science
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2004
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Kamu Yönetimi ve Siyaset Bilimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Siyaset Bilimi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 257
Özet
ÖZET Yasama bağışıklıkları, meclis üyelerinin yasama çalışmalarını etki ve baskı altında kalmadan gerçekleştirebilmelerini sağlamak için öngörülmüştür. Yasama bağışıklıkları, yasama sorumsuzluğu ve yasama dokunulmazlığı olarak ikiye ayrılır. Yasama sorumsuzluğu, meclis üyelerinin, yasama çalışmaları sırasında ve bu çalışmalarla ilgili, kullandıkları oy, dile getirdikleri söz ve ifade ettikleri düşünceleri nedeniyle, meclis dışında bir organ tarafından sorumlu tutulamamalan anlamına gelir. Yasama dokunulmazlığı ise, meclis üyelerinin, yasama çalışmaları dışındaki fiilleri nedeniyle, bazı istisnalar dışında kovuşturulamamaları demektir. Her iki bağışıklığın da amacı, meclis üyelerine, görevlerini yerine getirebilmeleri için gereksinim duydukları güven duygusunu sağlayabilmektir. Dolayısıyla, bağışıklıklar, meclis üyelerine tanınan kişisel ayrıcalıklar değildir. Bu çalışmada yasama bağışıklıkları, 'yasama sorumsuzluğu' ve 'yasama dokunulmazlığı' olarak, iki ana başlık altında incelenmiştir. İncelemede, bağışıklıklarla ilgili güncel düzenlemeleri anlayabilmek ve tartışabilmek için, kökenleri ve tarihsel gelişimleri göz önünde bulundurulmuştur. Bağışıklıklar, asıl olarak Türk anayasaları bağlamında ele alınmış, yeri geldikçe diğer demokratik ülkelerdeki tüzel düzenlemelerden örnekler verilmiştir. Karşılaştırma yapılanlar içindeki en önemli ülke ise, bağışıklıkların kökeni olan ve konuyla ilgili güncel tartışmaların sürdüğü İngiltere'dir. Çalışmanın ilk kısmı, 'yasama sorumsuzluğu' başlığını taşımaktadır. Bu kısımda, hemen tüm demokratik ülkelerde meclis üyelerine mutlağa yakın güvence sağlayan sorumsuzluk ilkesinin, kökeni, gelişimi, Türk anayasalanndaki tarihsel serüveni ve günümüzdeki tüzel düzenlemeler, bu düzenlemelerden kaynaklanan sorunlar ile tartışmalı konular ele alınmıştır. Yasama sorumsuzluğu, kişiler, yer ve fiiller bakımından incelenmiştir. Bu başlık altında,“sorumsuzluk kimlere tanınmıştır, nerede geçerlidir, yasama çalışmalarının 252anlamı nedir, bu çalışmaları yayımlayan basının sorumluluğu var mıdır, hangi fiiller sorumsuzluk kapsamındadır, yasama çalışmalarında dile getirilen sözler ve ifade edilen düşünceler mahkemelerde delil olarak kullanılabilir mi?”gibi sorulara yanıt verilmeye çalışılmıştır. Çalışmanın ikinci kısmı, 'yasama dokunulmazlığı' başlığım taşımaktadır. Burada, meclis üyelerinin, yasama çalışmalarıyla ilgisi olmayan ve suç teşkil eden fiilleri nedeniyle, bazı istisnalar dışında kovuşturulamamalan durumu incelenmiştir. Yasama dokunulmazlığı da, sorumsuzlukta olduğu gibi, üç bakımdan ele alınmıştır: Kişiler, fiiller ve ceza yargılaması bakımından. Bu başlıklar altında, dokunulmazlıktan kimlerin yararlandığı, hangi fiillerin dokunulmazlık kapsamında olduğu, dokunulmazlığın söz konusu olmadığı istisnai durumlar, ceza kovuşturması ve cezanın infazı konulan; sonraki başlıklar altındaysa, dokunulmazlığın, çeşitli yollarla kaybı ve Anayasa Mahkemesi'nin, dokunulmazlığın kaldırılması kararlarının iptaliyle ilgili başvurulara ilişkin incelemesi, 1982 Anayasası döneminde, Anayasa'nın 83. maddesiyle ilgili yapılan anayasa değişikliği önerileri ve Avrupa Parlamentosu üyelerinin yararlandıkları bağışıklıklar ele alınmıştır. Çalışmanın sonuç kısmında, konuyla ilgili genel bir değerlendirme ve öneriler yer almaktadır. 253
Özet (Çeviri)
ABSTRACT Parliamentary privileges aim to provide the unhindered and free functioning of members of parliament. Parliamentary privileges are divided in two parts as 'parliamentary irresponsability' and 'parliamentary immunity (inviolability)'. Parliamentary irresponsability signifies that no members of parliament shall not be liable to any authority outside the parliament for their votes and statements concerning paliamentary functions for the view they express before the assembly. Parliamentary immunity signifies that members of parliament shall not be prosecuted and tried for their offence wihch is not related ti their parliamentary functions. The both privileges aim to provide the sens of trust is needed by the members while performing their legislative functions. Consequently, parliamentary privileges are not the 'personal' but the 'functional' privileges for the members of parliament. In this thesis, parliamentary privileges are analyzed under the two main chapters. Title of the first main chapter is 'parliamentary irresponsability' and second main chapter is 'parliamentary immunity'. In this analysis, the birth and historical development are taken into consideration to understand and argue the present characteristics of parliamentary privileges. The privileges are tackled mainly in the frame of the Turkish constitutions but have been compared to other democratic countries when it is necessary. In the first part of this thesis, parliamentary irresponsability has been analyzed. In this chapters, its birth, development and progress in the Turkish constitutional history have been tackled, besides present discussions and contreversial areas about irresponsibility having regard to persons, place and acts. Under these titles, answers are investigated for the following questions: what is the concept of parliamentary irresponsability, is parliamentary irresponsability limited in location, can a member invoke irresponsability when he repeats in the press or in writing, words he has spoken in the assembly, is members speechs can be used 254as an evidence in coutrs. In the second part of this thesis, parliamentary immunity has been analyzed. In this part, criminal acts which is not related to their legislative duties have been examined. Members of parliament shall not tried because of the criminal acts except in the case where a member is caught in the act of committing a crime (flagrante delicto) punishable by a heavy penalty and in cases subject to Article 14 of the Constitution is an investigation has been initiated before the election. Parliamentary immunity has been tackled having regard to persons, acts and criminal proceeding. Under these titles, answers have been investigated for the following questions: which persons and acts have been included in parliamenttary immunity, in which cases parliamentary immunity is not valid, which moments the parliamentary immunity begins and ends, what is the duration and the range of immunity. Thesis is also focused on the term of criminal proceeding, the lifting and loss of immunity, appeal to the constitutional court for the decision of Grand National Assembly to be annuled on the grounds that it is contrary to the Constitution and privileges of the members of the Europen Parliament, under this second main chapter. In the final part of this study, there is a general appraisal. 255
Benzer Tezler
- Normatif ve içtihadi bir yaklaşımla yasama bağışıklıkları ve kesişen haklar
A normative and precedential approach to parliamentary immunities and conflicting rights
ÇAKIL GÜLDAL
- Karşılaştırmalı hukukta ve Türk hukukunda yasama bağışıklıkları
Legislative immunities in comparative law and Turkish law
EYÜP KAAN DEMİRKIRAN
- 1982 Anayasası'na göre yasama bağışıklıkları
1982 Constitution of parliamentary privilege
MAKBULE KARAKELLE
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
HukukÇankaya ÜniversitesiKamu Hukuku Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. CEM DURAN UZUN
- Yasama sorumsuzluğunun hakaret suçuna etkisi
The effect of insult crime to legislative irresponsibility
ZEYNEP ÇİĞDEM HAMURCU
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
HukukYalova ÜniversitesiKamu Hukuku Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ CAN CANPOLAT