Petrokimya sanayiinde uygulanan çevre politikaları ve etkinliği
Applied environmental politics and their effectiveness in petrochemical industry
- Tez No: 141187
- Danışmanlar: DOÇ. DR. NESRİN ALGAN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Sosyoloji, Sociology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2004
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Sosyal Çevre Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 103
Özet
TEZ ÖZETİ Bu çalışmada petrokimya sanayiinde uygulanan çevre politikaları ve etkinliği incelenmiştir. Araştırmada konuya ilişkin yabancı ve Türkçe yayınlardan yararlanılmış ve büyük ölçüde internet üzerinden literatür taraması yapılmıştır. Ayrıca, uygulamaya yönelik değerlendirmeler, Petkim Üçlü Sorumluluk Koordinatörü ile yapılan görüşmelerden elde edilen veriler sonucu oluşturulmuştur. Bu çalışma, Giriş, Kavramsal Çerçeve, Petrokimya Sanayi ve Çevre, Petrokimya Sektöründe Uygulanan Çevre Politikaları ile Sonuç bölümlerinden oluşmaktadır. ı. Bolü m: Kavramsal çerçevenin belirlendiği bu bölüm 3 alt başlıktan oluşmaktadır. Birinci başlık altında çevre politikası kavramı için çeşitli tanımlara yer verilmiş ve çevre politikalarını şekillendiren kavramlar ve ilkeler alt başlıklarda incelenmiştir, ikinci alt bölümde çevre yönetiminin, işletmelerin yönetim sisteminde yer alma süreci incelenmiş, çevre yönetimi ve sistemi tanımlanmış, çevre yönetim sistemlerinin genel yapısı anlatılarak sanayi kuruluşlarını çevre yönetim sistemi uygulamaya iten nedenlerden bahsedilmiştir. Üçüncü bölümde ise dünyada uygulanan en yaygın çevre yönetim sistemlerinden, uluslararası alanda İSO 14000, bölgesel ölçekte EMAS ve sektörsel bazda Üçlü Sorumluluk Programı (Responsible Care Program) olmak üzere 3 gönüllü uygulamaya yer verilmiştir. Bu 3 çevre yönetim sisteminin oluşum süreçleri, yapıları ve uygulanma şekilleri alt başlıklarda incelenmiştir. II. Bölüm: Petrokimya Sanayi ve Çevre konusu, iki alt bölümde incelenmiştir. Birinci alt bölümde petrokimya sanayinin tanımı yapılarak, dünyada ve Türkiye'de petrokimya sanayinin gelişimi ve mevcut durumu hakkında bilgi verilmiştir, ikinci alt bölümde ise petrokimya sanayiinde atık kaynaklarından bahsedilmiş ve hava, su, katı atıklar, ve gürültü kirliliği alt başlıkları halinde petrokimya sanayiinin çevresel etkileri üzerinde durulmuştur. 90III. Bölüm: Türkiye'nin genel anlamada tek petrokimya kuruluşu olarak kabul edilen Petkim Aliağa Petrokimya Kompleksi'nin çevreye ilişkin politikalarının anlatıldığı ve değerlendirildiği bu bölüm, 3 alt bölümden oluşmaktadır. Birinci alt bölümde çevresel politikaların oluşturulması ve uygulanmasında işletme yapısı önemli olduğundan, Petkim'in üretim ve organizasyon yapısı üzerinde durulmuştur. İkinci alt bölümde Petkim'in çevresel faaliyetleri, Üçlü Sorumluluk ve çevre uygulamaları, atık yönetimi, izleme ve ölçüm çalışmaları, çevresel yatırımlar, acil durum hazırlıkları, çevre eğitimi-iletişim olmak üzere altı alt başlıkta incelenmiştir. Bu belirlememelerden yola çıkarak üçüncü bölümde, Petkim'de uygulanan çevresel politikalar, ulusal mevzuat ve ülkemizin çevre konusunda genel durumu, gönüllü uygulamalar ve AB mevzuatına uyum açısından değerlendirilmiştir. Bu çalışmanın sonucu, ülkemizde petrokimya sektöründe uygulanan çevresel politikaların, ülke şartlarına göre olumlu olduğu ancak yeterli etkinliğe ulaşmadığını göstermektedir. Bir çok çevresel girişim henüz yakın tarihte başladığından (Üçlü Sorumluluk, ÇYS, IPPC projesi, izleme ve ölçüm çalışmaları, çevre eğitimleri gibi) sonuçlarını görmek zaman alacaktır. Ayrıca bazı uygulamalar ülkedeki çevresel politikaların eksikliğinden dolayı aksamaktadır. Şirketin büyük ölçekli bir kuruluş olması çevresel maliyetleri ve insan kaynaklarını karşılaması açısından avantaj sağlamaktadır. Ancak bir çok fabrika ve yardımcı üniteden oluşan ve çok çeşitli maddeleri kapsayan kompleks yapı, çevre kontrolünü zorlaştırmaktadır. Petrokimya sanayiinde uygulanan çevresel politikaların etkinleştirilebilmesi için, bazıları kısıtlı olarak uygulansa da önleme, özen gösterme, işbirliği ve bütünleştirme ilkelerinin benimsenmesi ve uygulamaya geçirilmesi gerektirmektedir. Bu açıdan, geri dönüşüm ve kazanım uygulamalarına geçilmesi, iyi işletme koşullarının artırılması ve üretim personelinin eğitilmesi, çevresel boyutların belirlenmesi ve çevre yönetim sisteminin etkinleştirilmesi, kirliliği önlemede yerel çevre otoriteleri ve komşu sanayi kuruluşları ile işbirliği içinde projelerin oluşturulması, çevresel bilincin şirketin bütün birimlerine aktarılması, yerel 91halk ve sivil toplum örgütlerinin çevresel politikalara katılımının sağlanması gerekmektedir. 92
Özet (Çeviri)
İNGİLİZCE TEZ ÖZETI-ABSTRACT The topic dealt within this paper is applied environmental politics and their effectiveness in petrochemical industry. In this study, the meterials regarding the topic were resarched in indigenous and foreigner documentation, especially in Internet Beside, evaluations about implementation were constituted from conversation with Responsible Care Coordinator of Petkim. This paper consists of an introduction, three parts and conclusion. The first part is composed of three chapters. The first chapter has analysed the definitions of the term environmental policy and discussed the principles of environmental policy. In the second chapter, how environmental management become a part of management systems of organizations has been researched; the terms of environmental management and systems are defined. The general structure of environmental management systems and the main drivers for industries to implement this systems also examined in this chapter. In the third chapter; three of the well-known voluntary environmental management sy terns applied in the world; ISO 14000 for international applications, EMAS for local applications, and Responsible Care Program for industrial applications were included. Formation periods, configurations and application methods of these three environmental management sytems were examined in the the content of the subtitles. In second part, petrochemical industry and its environmental effects were scrutinized in two chapters. The first chapters looks at the structure of petrochemical industry, production facilities, petrochemical products and the situation of petrochemical industry both in the world and Turkey. In the second chapter, the pollution sources in petrochemical industry were identified and environmental effects of petrochemical pollution were examined under subtopics; e.i. air pollution, water pollution, solid wastes and noise pollution. 93In the third part, composed of three chapters, the environmental politics of petrochemical sectors were discussed and elavuated and Petkim Aliağa Complex were chosen as a case study since it is known as the single petrochemical company of Turkey. The production facilities and general structure of Petkim was examined in the first chapter, since the features of organization is one of the main factor in the application environmental politics. The second chapter is about environmental facilities of Petkim discussed as subtopics of Responsible Care Program and application, waste management, environmental monitoring, environmental investment, emergency response program and environmental trainining. In this extent, the environmental politics of Petkim were evaluated in the third chapter according to national legislation, EU directives and voluntary initiatives. During this discussion, the general economic and social condition of Turkey, national environmental politics and and applications were taken into consideration. The conclusion drawn from the study is that the environmental politics of Turkey petrochemical industry were assesed as positive in the present condition of Turkey but, they have not been able to attain sufficient level yet. The several environmental initiatives have already been started in near feture e.g. Responsible Care Program, EMS, IPPC project, environmental monitoring and training facilities and it will be take time to see the outcomes of this developments. Beside, some applications disrupted or delayed becouse of the national politics. Petkim is a large scale company and this is an adventage to supply required environmental cost and necessary human source. However, the complex structure including a lot of plants and auxiliary units; large scale and various products make difficult environmental control. To achieve efective environmental politics in petrochemical indusby, avoidance, precautionary, integration, sustainability, cooperation, and patricipation principles should be adopted and put into practice. In this respect, 3 R facilites should be applied and good operation condition should be provided. It should be also provided to put into practice environmental 94management system in an effective manner and environmental conciousness have to be integrated to each department of organization. Finally, it is important to develop common projects and cooperation for environmental protection with near companies, local environmental institutions and to provide participation of puplic and NGOs in environmental politics. 95
Benzer Tezler
- Kimya ve petrokimya sektöründe kazalar ve Petkim örneği
Accidents in chemical and petrochemical sectors and a case study on Petkim
MURAT İBRAHİM ÇELEBİ
Doktora
Türkçe
2010
KazalarGazi ÜniversitesiKazaların Çevresel ve Teknik Araştırması Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SERPİL EROL
- Zeolit Y kristalizasyonuna polielektrolitlerin etkisi
Influence of polyelectrolytes on crystallization of zeolite Y
H. JÜLİDE KÖROĞLU
Doktora
Türkçe
2002
Kimya Mühendisliğiİstanbul Teknik ÜniversitesiKimya Ana Bilim Dalı
PROF. DR. A. NUSRET BULUTCU
- Otomativ yan sanayine plastik parça üreten bir tesiste ISO 50001 enerji yönetim sisteminin uygulanması
ISO 50001 energy management system implementation in automotive supply industry
ECEM ACAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
EnerjiKocaeli ÜniversitesiEnerji Sistemleri Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ SELMAN ÇAĞMAN
- Avrupa Topluluğu'nun ileri teknoloji ve yapısal değişim ağırlıklı sanayi politikası ve Türk sanayinin bu politikaya uyumu
Başlık çevirisi yok
AHMET ŞAHİNKAYA