Geri Dön

Kırgız Türkçesinde bilgi kipliği: Delile dayananlar diğer bilgi kipliklerinin ilişkisi

Epistemic modality in Kirghiz Turkish: The interaction with the other epistemic modalities of evidentials

PDF İndir

  1. Tez No: 141427
  2. Yazar: FİLİZ KILIÇ
  3. Danışmanlar: PROF. DR. F. SEMA BARUTCU ÖZÖNDER
  4. Tez Türü: Doktora
  5. Konular: Dilbilim, Linguistics
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2004
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Ankara Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Çağdaş Türk Lehçeleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 177

Özet

166 TÜRKÇE ÖZET KILIÇ, Filiz, Kırgız Türkçesinde Bilgi Kipliği: Delile Dayananların Diğer Bilgi Kiplikleriyle İlişkisi, Doktora Tezi, Danışman: Prof.Dr. F. Sema Barutçu ÖZÖNDER, ix + 167 s.“Kırgız Türkçesinde Bilgi Kipliği: Delile Dayananların Diğer Bilgi Kiplikleriyle İlişkisi”başlıklı bu tez bir giriş ve üç bölümden oluşmaktadır. Giriş bölümünde, kipliğin sınırları ve işleyişi, türleri, bilgi kipliği, delile dayalılık, delile dayalılık türleri ve delile dayananların kiplik içindeki yeri üzerinde durulmaktadır. Bilgi kipliği konuşmacının söylediklerini kendi bilgisi, inancı veya tahminleri çerçevesinde doğru, kesin, olası ya da çıkarsama ile elde edilmiş veya delile dayalı bilgi olarak algıladığını belirtir. Delile dayalılık bilgi kipliğinin önemli bir parçasıdır. Konuşur, önermesinin doğruluğu hakkında sahip olduğu delilleri bu kiplik türüne başvurarak ifade edebilir. Bu deliller algısal, çıkanmsal ya da naklî deliller olabilir. Delile dayalıhlığın dilbilgisel işaretleyicileri en başta çekim işaretleyicileridir. Ek-fiil parçacıkları, enklitik parçacıklar ve sözlüksel araçlar da delile dayalıhlığın dilbilgisel işaretleyicileri olabilir. Kırgız Türkçesinde Algısal Delile Dayaklığın işaretleyicileri şunlardır: 1. Çekim işaretleyicileri: {-(I)p/-(U)p), {-(I)ptIr/-(U)ptUr}, {-GAn/-GOn}, şartlı olarak her zaman ek-fiil parçacığı eken'i alarak {-At/-Ot/-yt}; 2. Ek-fiil parçacıkları: eken (soru parçacığı ile bekeri), imiş, tura, tıırbaybı; 3. Parçacıklar: go, da, bı (beken, tıırbaybı içinde); 4. Sözlüksel araçlar: karasa, körsö, dese, dep tursa vb. Bunlar tezin birinci bölümünde ayrıntılı olarak incelenmiştir. İkinci bölüm Kırgız Türkçesinde algısal delile dayaklığın diğer delile dayananlar ve bilgi kiplikleriyle ilişkisine ayrılmıştır. Tezin üçüncü bölümü ise algısal delile dayananların bağlam içindeki başka yan anlamlan ile ilgilidir.

Özet (Çeviri)

167 İNGİLİZCE ÖZET KiLiç, Filiz, Epistemic Modality in Kirghiz Turkish: The Interaction with the Other Epistemic Modalities of Evidentials, Doctorate Thesis, Advisor: Prof.Dr. F. Sema Barutçu ÖZÖNDER, ix + 167 p. This thesis, which is named“Epistemic Modality in Kirghiz Turkish: The Interaction with the Other Epistemic Modalities of Evidentials”consists of an introduction and three chapters. Introduction mentions modality, the boundaries and realizations of modality, epistemic modality, evidentiality, and types of evidentiality and the place of evidentiality in the modality. Epistemic modality represents that speaker perceived her/his own expressings as right and certain information or assumptive or deductive or evidential information. Evidentiality is an important part of the epistemic modality. Speaker can express the evidences of his/her proposition by using the evidential modality. These evidences can be perceptive, inferential or reportive ones. The mainly grammatical markers of evidentiality are inflectional markers. Also copula particles, enclitic particles and lexical vehicles can be the grammatical markers of evidentiality. In Kirghiz Turkish, the markers of evidentiality are (1) Inflectional markers: {-(I)p/-(U)p}, {-(I)ptIr/-(U)ptUr}, {-GAn/-GOn}, and {-At/-Ot/-yt} withefew and tura; (2) Copula particles: eken {beken with interrogative particle), imiş, tura, turbaybı; (3) Enclitic particles: go, da, bi (in beken, turbaybı); (4) Lexical vehicles. karasa, körsö, dese, dep tursa etc. These subjects are investigated in the first chapter. The second chapter brings the interactions with the other epistemic modalities of evidentials in Kirghiz Turkish. And the third chapter is interested in the other semantic connotations of the Kirghiz perceptive evidentials in context.

Benzer Tezler

  1. Tez No

    488782

    Kırgız Türkçesinde kadın konulu atasözleri

    Proverbs about women in Kyrgyz Turkish

    RABİA KAHRAMAN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2017

    DilbilimBülent Ecevit Üniversitesi

    Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. DR. GÜL BANU DUMAN

  2. Tez No

    737178

    Şiire yansıyan milli ruh: Şayloobek Düyşeyev

    National spirit reflected in poems of Şayloobek Düyşeyev

    HATİCE İPEK BAYRAKÇI

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2022

    Türk Dili ve EdebiyatıKastamonu Üniversitesi

    Çağdaş Türk Lehçeleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. MEHMET KILDIROĞLU

  3. Tez No

    825282

    Kırgız Türkçesinde organ adları ve Türk dili tarihi içerisindeki görünümü

    Kirgiz Türkçesinde organ adlari ve Türk dili tarihi içerisindeki görünümü

    AYŞENUR KİPER

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2023

    DilbilimMuğla Sıtkı Koçman Üniversitesi

    Çağdaş Türk Lehçeleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. GÜLSİNE UZUN

  4. Tez No

    615533

    Kırgız Türkçesinde isim yapma

    Кыргыз тилиндеги атоочтун жасалышы

    TATYANA NURİAHMETOVA

    Doktora

    Kırgızca

    Kırgızca

    2012

    Türk Dili ve EdebiyatıKırgızistan-Türkiye Manas Üniversitesi

    Türkoloji Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. MUSTAFA S. KAÇALİN

    DOÇ. DR. MEVLÜT GÜLTEKİN

  5. Tez No

    616514

    Kırgız Türkçesinde pekiştirici unsurlar

    Intensifier elements of Kyrgyz language

    MERYEM KARATAŞ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2020

    Türk Dili ve EdebiyatıAnkara Hacı Bayram Veli Üniversitesi

    Çağdaş Türk Lehçeleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. EKREM ARIKOĞLU

Geri Dön