Yeme tutum bozukluğu gösterenlerde ve göstermeyenlerde temel bilişsel şemalar
The Core cognitive schemas of eating disordered and non-eating disordered persons
- Tez No: 141472
- Danışmanlar: PROF. DR. NESRİN HİSLİ ŞAHİN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Psikoloji, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2004
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Uygulamalı Psikoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Klinik Psikoloji Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 215
Özet
117 ÖZET Bu araştırmanın temel amacı,“normal”popülasyonda gençlerde yeme tutum bozukluğu gösterenlerin ve klinik olarak yeme bozukluğu tanısı alan hastaların, temel uyumsuz şemalarını incelemektir. Ayrıca klinik olarak farklı yeme bozukluğu (AN-k, AN-b ve BN) tamları almış“hastaların”, temel uyumsuz şemalar açısından da farklılık gösterip göstermediklerini araştırmak diğer bir amacımızdır. Depresyon belirtilerinin yeme bozukluklarına sık eşlik ettiği bilindiği için, depresyona bağlı temel şemaları yeme bozukluklarına özgün olan şemalardan ayırt etmek amacıyla depresyon belirti düzeyleri istatistiksel olarak kontrol edilmeye çalışılmıştır. Araştırmanın üçüncü amacı da cinsiyet, yaş ve SED'in yeme tutumu ile ilişkisini incelemektir. Diğer bir amacımız da yeme tutum bozukluğu gösteren erkeklerde ve kadınlarda bu erken dönem uyumsuz şemalar açısından farklılıkların olup olmadığının incelenmesidir. Araştırma örneklemi 14-25 yaş aralığında 1356 üniversite (n=890) ve lise öğrencisinden (n=466) ve 60 klinik tanı almış yeme bozukluğu hastasından oluşturmaktadır. Araştırmada Bilgi Toplama Formu, Young 'in Şema Ölçeği (ŞÖ), Yeme Tutum Testi (YTT), Beck Depresyon Envanteri (BDE) kullanılmıştır. Bu araştırmada yeme tutum bozukluğu gösterenlerle yeme tutum bozukluğu göstermeyenlere göre temelde dört faktörde farklılaştıkları bulunmuştur. Bunlar“Güvensizlik/Suistimal edilme”,“Hastalıklar ve tehditler karşısındaki kırılganlık ”,“Kendini kontrolde yetersizlik”,“Katı standartlar”şemalarıdır. Hem hasta grubunun hem de yeme tutum bozukluğu gösteren grubun bu dört şema118 açısından yeme tutum bozukluğu göstermeyenlere kıyasla daha uyumsuz oldukları sonucuna varılmıştır. Anoreksiya Nervoza-bulimik tip-AN-b, Anoreksiya Nevroza-kısıtlı tip-AN-k, Bulimiya Nevroza-BN alan hasta gruplarının erken uyumsuz şemalar açısından da“Duygusal yoksunluk”,“Güvensizlik/Suistimal edilme”,“Bağımlılık”,“Kendini kontrolde yetersizlik”EDUŞ'larında farklı örüntüler gösterdikleri ortaya çıkmıştır. Genel olarak AN-b tiptekilerin hem BN hem de AN-k tiptekilere göre bu bu dört şema açısından en olumsuz şemalara sahip oldukları görülmüştür. Ayrıca bu araştırmada da SED, yaş ve cinsiyet değişkenlerinin yeme tutumuna etkisi incelendiğinde, kızların erkeklere göre daha patolojik yeme tutumları sergilediği görülmüştür. Yaşlar açısından bakıldığında ise küçük yaştakilerin (20 yaş ve altındakiler) daha büyük yaştakilere (21 yaş ve üstündekiler) kıyasla yeme tutumları açısından daha uyumsuz oldukları bulunmuştur. Yeme tutum bozukluğu gösterenlerde cinsiyetlere göre şemalar açısından“Duygusal yoksunluk”,“Güvensizlik/Suistimal edilme”ve“Kendini kontrolde yetersizlik”şemalarında farklılıklar bulunmuştur.
Özet (Çeviri)
119 SUMMARY The primary purpose of this study is to investigate the early maladaptive schemas of clinically diagnosed eating disordered patients and eating disordered adolescents in“normal”population. Furthermore, second aim of the study is to examine how the eating disordered patients with different diagnosis (Anorexia nervosa restricted type,AN-r, anorexia nervosa bulimic type,AN-b and Bulimia Nervosa, BN) differentiates one from another according to the main early maladaptive schemas. Depression symptoms levels are statistically controlled in order to differentiate the main early maladaptive schemas specific to eating disorders, with main depression schemas. Third aim of the study is to investigate the correlations of sex, age and SES on eating attitudes. Fourth aim is to study the differences between female and male with eating disorders according to early maladaptive schemas. Eight hundred ninety university students and 466 high school students and 60 patients with eating disorders (all in 14-25 age range) participated in the study. In the study, an information form, Young's Schema Questionnaire (SQ), Eating Attitude Test (EAT), and Beck Depression Inventory (BDI) were used. When the eating attitude disordered group compared with not having eating attitude disordered group, It is found out that these 3 groups differentiates in four schemas. These are;“Mistrust/Abuse”,“Vulnerability to harm and illness”,“Unrelenting standards”, and“Insufficient self control”schemas. It is concluded that both patient group and eating attitude-disordered group are more maladaptive according to four early maladaptive schemas compared to normal group.120 Anorexia nervosa-restricted type, Anorexia nervosa-bulimic type and Bulimia Nervosa diagnostic groups show different patterns in terms of“Emotional deprivation”,“Mistrust/Abuse”,“Dependency”and“Insufficient self control”schemas. It was seen that AN-b type patients have generally more maladaptive schemas when compared to both AN-r and BN patients at four maladaptive schemas. The effects of age, sex and SES on eating attitudes are also examined. According to results of the study, there are main effects of age and sex on eating attitudes. Female show more pathological attitudes than male. In respect to age variable, younger students (20 and below) show more maladaptive eating attitudes than the older ones (21 and above). This study aims to investigate if there are any differences between male and female with eating attitudes disorders according to early maladaptive schemas. Analysis shows that there are differences in three main schemas. These are;“Emotional deprivation”,“Mistrust/ Abuse”, and“Insufficient self control”.
Benzer Tezler
- Yeme tutum bozukluğu ile kişilerarası şemalar, bağlanma stilleri, kişilerarası ilişki tarzları ve öfke arasındaki ilişkilerin incelenmesi
Investigation of the relationships between eating attitude disorder, and interpersonal schemas, attachment styles, interpersonal relation styles and anger
NURSEN ORAL
Doktora
Türkçe
2006
PsikolojiAnkara ÜniversitesiUygulamalı Psikoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NESRİN HİSLİ ŞAHİN
- Comparison of eating attitudes and behaviors between obese and non-obese female individuals applied to A private clinic
Özel bir kliniğe başvuran kilolu olan ve kilolu olmayan kadın bireyler arasında yeme tutum ve davranışlarının karşılaştırılması
BEYZA NUR ÇAPKINOĞLU
Yüksek Lisans
İngilizce
2020
Beslenme ve DiyetetikYeditepe ÜniversitesiBeslenme ve Diyetetik Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ HÜLYA DEMİR
- Adolesanlarda sosyal görünüş kaygısının yeme tutum bozukluğu ile ilişkisi
The relationship between social appearance anxiety and eating attitude disorder in adolescents
KÜBRA GÜNGÖR
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2023
Aile HekimliğiSağlık Bilimleri ÜniversitesiAile Hekimliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ALKIM ÖDEN AKMAN
DOÇ. DR. İRFAN ŞENCAN
- Relationship between individuals eating behaviors and body mass index
Bireylerin yeme tutum davranışları ve beden kütle indeksleri arasındaki ilişki
SAHURE ÖZAY
Yüksek Lisans
İngilizce
2020
Beslenme ve DiyetetikYeditepe ÜniversitesiBeslenme ve Diyetetik Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ HÜLYA DEMİR
- Duygusal zekâ ve yeme tutum davranışları arasındaki ilişkinin incelenmesi
Examination of the relationship between emotional intelligence and eating attitude behaviors
CEYLAN KIZILKAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Beslenme ve DiyetetikHaliç ÜniversitesiBeslenme ve Diyetetik Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ZEYNEP ÖZERSON