Yerleştirme sanatı açısından mimari yeleştirmeler
Architectural installations from the point of installation art
- Tez No: 142642
- Danışmanlar: PROF. DR. S. METE ÜNÜGÜR
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Mimarlık, Architecture
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2003
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Mimarlık Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Mimari Tasarım Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 107
Özet
YERLEŞTİRME SANATI AÇISINDAN MİMARI YERLEŞTİRMELER ÖZET Bu tez çalışmasında; 1960'lı yıllardan itibaren ortaya çıkan ve bir sanatçı etkinliği olan yerleştirme sanatı ile sanatsal bir etkinlik olan mimarlığın yakınlaşması incelenmiş, sanatsal ve mimari yerleştirmeler arasındaki benzerlikleri ele alınmıştır. Mimarlık pratiğine en yakın sanat olarak yerleştirme sanatının; çevre-ürün analizinde mimarların faaliyet alanına getirebileceği deneyimin önemi vurgulanmaktadır. Mimarlık prağinin; yerleştirme sanatının deneyimsel ve sorgulayıcı nitelikteki çalışmalarından yararlanabileceği ileri sürülmektedir. Mimarların sergileme etkinliklerinin artmasıyla birlikte sanatsal yerleştirmeler önem kazanmaktadır ve herşeyden önce mimarlığın sanat ile yakınlaşmasının, disiplinlerarası ilişkilerinin gözden geçirilmesini gerektirmektedir. Günümüzün mimari eğilimleri olarak gerçekleştirilen serbest ve deneyimsel biçimlenmelerin, yerleştirmelerin de bu anlamda; mimarlığın disiplinlerarası konumunun ve yerleştirme sanatının irdelenmesi ile daha kolay anlaşılabileceği düşünülmektedir. Çalışmanın ikinci bölümünde, 1960'lı yıllarda ortaya çıkan yerleştirme sanatı, yer ve mekan ile ilişkileri açısından günümüze kadarki süreci ile dünyada ve Türkiye'de incelenmiştir. Özellikle mekan ile daha çok ilişki kuran, ya da mekansal algılar yaratan çalışmalar ile örneklendirilmiştir. Geçmişin sanat anlayışından radikal bir biçimde ayrılarak yerleştirme sanatı; sanat objesinin sergilendiği yer ya da mekanla algı boyutunda ilişki kurmuş ve bu nedenle de içinde bulunduğu mekanın özel olarak düzenlenmesine gereksinim duymuştur. Tarihsel süreci içinde, Kamu sanatı, Video sanatı, Süreç sanatı, Eylemler, Yeryüzü sanatı, vb. haline dönüşen yerleştirme sanatının, günümüze kadarki biçimlenmeleri içinde sanat ve mekan ilişkisininin birlikteliğinin önemi üzerinde durulmuştur. Galerilere, kamusal alanlara, ya da açık alanlara yerleştirilen sanat objesi, özerk konumundan uzaklaşarak, oranın anonim bir parçası haline gelmektedir. vııYerleştirme sanatı; aslında mimarlık pratiğinde de var olan bir etkinlik olmasıyla beraber; günümüzde olduğu gibi, mimarların da sanatsal enstalasyonlar yapmalarını artıran bir etkinlik haline dönüşmüştür. Günümüz mimarlarının, yerleştirme sanatını mimari anlayışlarının önemli bir etkinlik alanı olarak görmeleri ile“mimari yerleştirmeler”yapmaları söz konusu olmuştur. Çalışmanın üçüncü bölümünde ele alınan mimari yerleştirmeler ile; mimarların sanatsal bir pratik alanı olarak, yerleştirme sanatı ve sanatsal terimler ile ilişkisi incelenmiştir. Mimarlığın, diğer disiplinlerle olan ilişkisi ortaya çıkarılarak, bina inşa etmekle tanımlanan sınırlarının keşfedilmesinin önemi vurgulanmaktadır. Bu bağlamda; yerleştirme sanatında olduğu gibi galerilerde, açık alanlarda ya da kamusal alanlarda, sergi kapsamlanndaki enstalasyon ve heykeller ve de küçük ölçekteki heykelsi mimari yapılar olarak mimarların yerleştirmeleri incelenmiştir. Bunun yanışım, birer yerleştirme olarak, sergileme yapılan olan pavyonlar, deneyim sel biçimsellikleri, teorik, kavramsal arka planlan ile foliler ve başlı başına bir alan olarak sanal ortamda gerçekleştirilen mimarlari yerleştirmelerine değinilmiştir. Özellikle sanal teknolojilerle içice geçen etkileşimli yerleştirmelerle, medyanın tüm etkileyici olanaklannı kullanarak yeni biçimlenmeler alan mimarlığın yansıtılmakta olduğuna dikkat çekilmiştir. Günümüzün medya ortamında da, sanat ve mimarlık yapma ediminin geçmişe oranla fazlasıyla iç içe geçmesiyle birlikte geleceğe yön verecek olan sanal ortam da bu bağlamda incelenmiştir. Herşeyden önce mimari yerleştirmeler, sanat ve mimarlık arakesitinde olarak; mimarlığın olası sınırlarını araştıran bir alana dahildir. Dördüncü bölümde; çevre ve ürün ilişkileri, yerleştirme, işlev, biçimlenme, süreç ve deneyimlemeleri açısından yerleştirme sanatı ile mimari yerleştirmeler arasındaki benzerlikler ve farklar ortaya çıkanlmıştır. Geleceğin mimari yerleştirmeleri olarak, sergileme yapılan olan pavyonlann önem kazanacağı vurgulanmıştır. Sanal mimarlık ile birlikte, heykelsi biçimlenmelerin, geçici strüktürlerin, oyunsu ve şiirsel tasarımlann bir çeşit enstalasyona dönüşmekte olduğu ifade edilmiştir. Günümüzün mimari biçimlenmesinde sanal ortamın önemine dikkat çekilmiştir. Mekanlann tasarımında, yeni algılamalan da beraberinde getiren, daha kavramsal, deneyimsel, etkileşimli yerleştirmelerin önemi vurgulanmıştır. vıııGünümüzde, özellikle genç mimarların, bina inşa etmekten çok enstalasyon niteliğinde çalışmalar yaptıkları ve bunu bir mimari anlayış olarak gördükleri ortadadır. Aslında mimarlığın yeni temsillerin, performansların keşfedilmesinde var edilen bir gerçek olduğu açıktır. Şehirsel ölçekte mimari ile ilişkilendirilen, ya da açık alanlarda, doğada yapılan yerleştirmelerin varlığının farkında olmak sanatçılar için olduğu kadar mimarlar için de yerleştirilen şeyin-objenin, mimari ürünün çevre ile olan bağlarının tekrar gözden geçirilmesini sağlayan önemli mimari-mekansal pratiklerden biri olmaktadır. Ülkemizde ise, yerleştirme sanatının ve mimari etkinliği ile ilişkilerinin zayıf olduğu ortadadır. Yerleştirme sanatı, sınırlı kaldığı galerilerden kamusal alanlara yayılarak, sanatın yaşamın bir parçası haline dönüştürülmesi gerekmektedir. Bunu yanısıra, özellikle Türkiye'de sanatın kamusal alanlara yayılması konusunda başta mimarlar olmak üzere, şehir plancıları, tasarımcılar ve sanatçıların önemli bir görev düşmektedir. Bu da, kentsel alanlarda duyulan ihtiyaç ile birlikte düzenli bir şehirsel planlamayı gündeme getirmektedir. Bu anlamda, kamusal alan yaratma ve kamu sanatı konusunda, sanatçılardan çok mimarlara bir takım sorumluluk ve duyarlılıklar düşmektedir. Yerleştirmeler yapmak, yere özel önermelerde bulunmak, mimari düşüncenin, kavramın test edilmesini sağlar. Yerleştirme sanatının ve mimari yerleştirme yapmanın“alanın dışında”bir etkinlik olarak görülmemesi gerekmektedir. ıx
Özet (Çeviri)
ARCHITECTURAL INSTALLATONS FROM THE POINT OF INSTALLATION ART SUMMARY In this thesis study, the closeness of installation art which began to emerge in 1960s as an artistic practice and architecture as an artistic practice is examined. And the similarities of artistic and architectural installations are considered. The importance is emphasized that; installation art being as the closest art to architectural practice can bring an experience in environment-product analysis of architectural practice. It is brought forth that, architecture practices can benefit from the experimental and interrogative aspects of the work of installation art. Today, with the increasing practices of exhibition; artistic installations are considered, pointing to the scrutinization of the interdisciplinary position of architecture and the nearness of art and architecture. And in this sense, it is expected that it will be easier to understand the free and experimental manners, installations in the tendencies in architecture today, with the context of this interdisciplinary position and installation art. In the second part of the study; installation art emerging in the 1960s from the point of place and space relations is examined throughout its history until now in the world and Turkey. And especially works which are related more to the space, creating spatial perceptions are exampled. With a radical standpoint from the previous art conceptions, installation art has established relations with the place or space of the art object, in context of the perception and for this reason; it has considered the necessity of the assemblage of the place specifically. Throughout its historical process, installation art has been related to Public art, Video art, happenings and Land art, etc. and the shapings of the importance of the relation of art and space together up now has been dwelt upon. Theart object installed in a gallery, a city scale or open space, soon becomes an anonymous part of the place, distancing from its autonomous position. Installation art also being an activity in the architectural practice, has changed into an area; enchancing architects to make artistic installations, as we see today. We also see that the architects of today tend to create art related spaces and especially make architectural installations, deeming the installation art as an important activity area to their architectural understanding. In the third part of the study; architectural installations as an artistic practice area of architects related to the installation art and artistic terms are examined. With the exposure of the relationship between architecture and other disciplines; the importance of the exploration of the peripheries of architecture encoded with only constructing buildings is emphasized. In this context; installations and sculptures of architects displayed in galleries, open spaces or public spaces, in exhibition extent or as a part of sculptural small-scale architectural buildings are examined as in the installation art part. In addition to this, pavilions as exhibition buildings, follies as experimental formations with theoretical, conceptual background and architectural installations of virtual context, as an area on its own are mentioned. By using the impressive possibilities of media; architecture of the new form has been reflected with interactive installations related to virtual technologies. In the medium of today; the act of art and architecture has been more excessively related to each other than the previous position and with this regard, the virtual environments shaping the future are examined. After all, architectural installations; as being in the intersection of art and architecture reminds us of the interdisciplinary relation of architecture. In the fourth part, the similarities and differences of installation art and architectural installations within the context and work, installation, function, formation, process and experimentation relations are exposed. And pavilions as the exhibition buildings as the future architectural installations are evaulated. With the media of virtual architecture; sculptural and temporal works, structures, playful and poetic designs are changed into installations. In the design of spaces, more conceptual, experimental, interactive characteristics are indicated. XIToday, young architects make installation based works instead of building; in fact they are constructing concepts. Therefore, architecture is the exploration of these new performances, representations. Being aware of the installations made in the city scale or in open spaces and nature is a considerable spatial practices both for artists and architects,“proving”the scrutinization of the relationship between the installed product and context. When we have a look at Turkey, it is clear that the relation between installation art and architectural practice is loose. Installation art should free itself from the strict borders of galleries and become a public art, being a part of everyday life. And this brings forth the organization of a better planned public spaces. Making installations, site-specific proposals is a way of testing the architectural concept. In this sense, making installation art and architectural installations ought not to be seen an“outsider activity of the field.”xn
Benzer Tezler
- Yerleştirme sanatı açısından mimari yerleştirmeler
Architectural installations from the point of installation art
ESEN GÖKÇE ÖZDAMAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2003
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. S. METE ÜNÜGÜR
- Enstalasyon (yerleştirme) Sanatı'nın tüketim nesnesine dönüşümü ve moda endüstrisine ait mekanlar üzerinden analizi
Transition of installation art into consumption object and the analysis of it through the properties of the fashion industry
ZEYNEP AKIN
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
İç Mimari ve DekorasyonMimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesiİç Mimarlık Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ HATİCE ŞEBNEM BAŞARAN UZUNARSLAN
- Tarihi yapılarda dijital yerleştirme sanatı olarak video projeksiyon mapping uygulamaları
Video projection mapping practice as the art of digital installation on historical buildings
MERVE TUĞTAĞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Mimarlıkİstanbul Aydın ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ALEV ERARSLAN GÖÇER
- Çağdaş sergileme sanatı tasarım ve uygulama süreci: Ankara Etnografya Müzesi Kur'an'ı Kerim enstalasyonu projesi
Contemporary exhibition art: Ankara Museum of Etnography installation project of the Quran
TUĞBA NUR SEZEN TÜRKMEN
- Kalkaşendi'nin Subhu'l-A'şâ adlı eserinin hat sanatı açısından değerlendirilmesi
An evaluation of Kalkashandi's work title Subhu'l-A'shâ in terms of calligraphy
SHADY EID
Doktora
Türkçe
2021
El SanatlarıFatih Sultan Mehmet Vakıf ÜniversitesiGeleneksel Türk Sanatları Ana Sanat Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ERSİN FETHİ ÖÇAL
DR. ÖĞR. ÜYESİ M. SAVAŞ ÇEVİK