Mimari mekanlarda içeride olma deneyimi : Yön bulma ve oryantasyon
Experimentation of being inside of architectural space: Wayfinding and oriantation
- Tez No: 142680
- Danışmanlar: PROF. DR. ALPER ÜNLÜ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Mimarlık, Architecture
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2003
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Mimarlık Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Bina Bilgisi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 113
Özet
ÖZET Sunulan tez çalışması“İçeride Olma Deneyimi”ne bağlı olarak mekansal oryantasyon ve yön bulma davranışını insan, mekan, davranış çerçevesi içinde bilişsel ve fiziksel bileşenleri ile beraber ele almaktadır. Bu bağlamda insan çevre etkileşiminde algısal ve bilişsel süreçler ortaya konarak mekansal öğrenme, hatırlama, karar verme, algısal hiyerarşi, uzaklık ve yön kavramları açıklanmış ve söz konusu kavramlar yön bulma davranışını tanımlamak ve mimari izdüşümlerini ortaya çıkarmak için kullanılmıştır. Yön bulma, sadece hedefe ulaşma süreci olarak değil, çevresel bilgi edinme, bilginin değerlendirilmesi, bilginin hareket planı gerçekleştirilmesinde kullanılabilirliği ve etkin kılınarak eyleme dönüşümü olarak ele alınmıştır. Her yeni mekan farklı kurgusal ve fiziksel yapısıyla yeni davranışlar, yeni eylemler ve yeni karar planlan gerektirir. Bu da insan beynindeki bilgiyi devingen kılar. Nerede olduğumuzu bilmemiz ve mevcut konumumuzu çevresel verilere veya vücudumuzun eksenel yapısına göre belirleyebilmemiz, geleceğe dair sağlıklı planlar yapabilmemizi ve günlük hedeflere aidiyet duygusunu yitirmeden ve çevresel strese maruz kalmadan ulaşmamızı sağlar. Tezde sunulan kavramsal çerçeve üç ana başlıktan oluşur. Bunlar; 1.“Yön bulma”ve“oryantasyon”un algısal ve bilişsel süreç içersinde tanımlanması 2. Yön bulma ve mekansal oryantasyon'u etkileyen faktörlerin ortaya konması 3. Literatürde yer alan yön bulma performansına ait farklı yöntem ve bulguların değerlendirilmesi ve gerçekleştirilen alan çalışmasıyla tez kapsamındaki düşüncelerin sınanması 'dır Çok bilinmeyenli bir denklem olarak düşünebileceğimiz yön bulma performansının belirlenmesinde bulgular kadar, önerilen yöntemler de önemlidir. Tez kapsamında sunulan alan çalışmalarına ait örnekler önerdikleri yöntemlerle topolojik ve metrik bilginin yapay çevre içindeki gelişimini ve yön bulma performansmdaki etkinliğini ortaya koymaktadır. Belirli sabitler ve kontrol grupları kullanılarak mekansal kurgu, fiziksel ve biçimsel yapı, mekansal deneyim ve kişisel farklılıklar gibi özelliklerin etkinliği değerlendirilmiştir. Mimari çevrenin anlaşılabilirliği hem bilişsel hem de kurgusal yapısıyla yön bulma performansı İçin önemli bir tasarım kriteridir. Bölüm 6'da gerçekleştirilen alan çalışması tezde ortaya konan düşünceleri sınamaya ve geniş bir perspektife yayılan yön bulma ve oryantasyon için bir bakış açısı oluşturmayı amaçlamaktadır. İstanbul Üniversitesi Çapa Tıp Fakültesi Cerrahi Bölümü Binası'nda seçim noktalarına yönelik gerçekleşen çalışma, fiziksel çevrede algısal hafızayı güçlendiren karakterlerin mekansal deneyime bağlı olarak önceliklerinin değişimini göstermektedir. Çalışma, deneyimin erken safhalarında edinilen bilgi ile uzun sürede edinilen bilginin farklılaşan özelliklerini ortaya koymaktadır. ıx
Özet (Çeviri)
EXPERIMENTATION OF BEING INSIDE OF ARCHITECTURAL SPACE: WAYFINDING AND ORIENTATION SUMMARY This research concentrates on spatial orientation and wayfinding behavior interrelated to“experimentation of being inside”depending upon human, space and behavior with cognitive and physical components. Thus, perceptive and cognitive process is evaluated with human-environment interaction. Concepts of spatial learning, memory, decision making, perceptive hierarchy, cognitive distance and direction are explained to define wayfinding behavior and to explore its linkage with architecture. Wayfinding is not only evaluated as a process of reaching spatial destinations, but also as spatial asquirization, evaluation of desicions and transformation of decisions into behavioral action. Each new space determines new behaviors, new operations and new decision plans with its different configuration and physical structure. This makes the knowledge in man's mind dynamic. To know where we are and to be able to determine our location with environmental variables or direction of our bodies, provide us making a healthful planning of future and reach our destination without lost efficiency and environmental stress. Conceptual structure of the thesis comprises three main headings. These headings are: 1. Explanation of“wayfinding”and“orientation”in perceptive and cognitive process. 2. Putting forward factors that effect wayfinding and spatial orientation. 3. Evaluation of various methods and datas in literature and testing concepts in the thesis with realised case study. Suggested methods are as important as datas while determining wayfinding performances that can be thougt as a multi-component equation. Samples of case studies in the thesis puts forward the progression of topological and metric knowledge in the artificial environment and their effectiveness on wayfinding performance with their suggested methods. Effectiveness of properties such as spatial configuration, physical and formal structure, spatial experience and individual and gender related differences are evaluated by using determined constants and control groups. Legibility of architectural environment is an important design criteria for wayfinding performance with its cognitive and also configurative structure. The case study realised in Part 6 aims to test the thoughts put forward in the thesis and to suggest a view point for wayfinding and orientation that spread out a large perspective. Case study which is realised in İstanbul University, Çapa Clinical Faculty, Surgery Service Building and which is directed to choice points indicates the change ofprecedences of characters that strenghten perceptive memory linked to spatial experimentation. The case study puts forward different properties of spatial learning in early stages and long time learning process. XI
Benzer Tezler
- Alışveriş merkezlerindeki etkinlik arayüzlerinin mekansal potansiyellerinin semantik ve sentaktik olarak incelenmesi
Semantic and syntactic spatial potential analysis of the event interfaces in the shopping malls
SILA SAYGILI
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MEHMET EMİN ŞALGAMCIOĞLU
- Evaluation of interchange stations as public spaces: The case of Sogutlucesme Station
Aktarma merkezlerinin kentsel mekan bağlamında değerlendirilmesi: Çalışma alanı Söğütlüçeşme İstasyonu
SULTAN SELİN SAĞLAM
Yüksek Lisans
İngilizce
2020
Şehircilik ve Bölge Planlamaİstanbul Teknik ÜniversitesiŞehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. EDA BEYAZIT İNCE
- Mekanın içinde dışında olmanın fenomenolojisi
Phenomenology of being inside outside of the place
BANU ÖZCAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2003
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiBina Bilgisi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HÜLYA YÜREKLİ
- Topoğrafyanın biçimsel ve mekansal katmanlarının mimarlıktaki açılımları üzerine bir yeniden okuma
Reading the unfoldings of topography in architecture through the lenses of formal and spatial layers
NAZMİYE NURDOĞAN
- Terapötik ortam algısının oluşturulmasında peyzaj tasarım kriterlerinin belirlenmesi
Determination of landscape design criterias in the creation of therapeutic environment perception
EZGİ TERZİOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Peyzaj Mimarlığıİstanbul Teknik ÜniversitesiPeyzaj Mimarlığı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. GÜLŞEN AYTAÇ