Üsküdar ilçesindeki çocuk oyun alanlarının yeterlilik ve kalite açısından incelenmesi
Evaluation of playgrounds in Uskudar district by the factors of efficiency and quality
- Tez No: 143003
- Danışmanlar: PROF. DR. AHMET CENGİZ YILDIZCI
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Şehircilik ve Bölge Planlama, Urban and Regional Planning
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2003
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Şehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Peyzaj Planlama Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 250
Özet
Kentlerin serbest ve açık alan (yeşil alan) sistemlerinin bir parçası olan çocuk oyun alanları, 0-15 yaş grupları arasındaki çocukların yararlanabileceği oyun alanları olarak tanımlanmaktadır. Bir veya birkaç konut yerleşmesinin yararlanabileceği, çeşitli fonksiyonlara cevap verebilecek şekilde düzenlenmektedirler. Küçüklerin oyun alanlarının sağlanmasının yanında, yetişkinlerin de küçük çapta belirli sportif davranışlarını karşılayacak biçimde düzenlenen bölümleri içerirler. Büyüklükleri, ilgili konut birimlerinin yapı ve nüfus yoğunluğu, sosyal ve ekonomik koşulları ve bunların ileriye dönük nüfus projeksiyonlarına göre saptanması gereken aktif açık alanlardır. Araştırmanın amacı, hızlı büyüme süreci içindeki İstanbul kentinde, giderek kaybolan rekreasyon alanlarının ayrılmaz bir parçası olan çocuk oyun alanlarının, kent planlama kriterleri temel çerçevesi içinde irdelenen tasarım kriterlerine göre, seçilen Üsküdar İlçesi Örnek Alanı bütününde inceleyerek yeterliliklerini, kalitelerini ve kullanım özelliklerini ortaya koymaktır. Çalışma beş bölümden oluşmaktadır. Birinci bölüm, giriş, çalışmanın amacı, kapsamı ve yöntemi hakkında bilgilerin verildiği bölümdür. İkinci ve üçüncü bölümlerde, çocuk ve oyun ilişkisi, oyun alanı türleri ve oyun alanlarının tasarım kriterleri üzerinde durulmuştur. Bu bölümlerde ortaya konulan tasarım kriterlerine göre, Üsküdar İlçesindeki çocuk oyun alanlarının kalite, yeterlilik ve kullanım özelliklerini saptamak için yapılan alan çalışması ve sonuçları ise dördüncü ve beşinci bölümlerde verilmiştir. Yapılan alan çalışmasında ilk olarak, mevcut veriler, tarafımdan yerinde toplanmıştır. İlçede yer alan 149 adet çocuk oyun alanı tek tek dolaşılıp birebir gözlem yapılarak fiziksel çevreye ilişkin bilgiler toplanmıştır. Bu bağlamda, çocuk oyun alanları, donatı sayısı ve türleri, donatı estetik durumu, sert zemin- yeşil alan durumu, alan, konum ve ulaşım özelliklerine bağlı olarak incelenerek bu özelliklere ilişkin ele alınan kriterler çerçevesinde kalite ve yeterlilik saptamaları yapılmıştır. Kulanım özelliklerini belirlemek için, çocuk oyun alanı kullanıcıları olan, çocuklarını oyun alanlarına getiren ebeveynlerle 100, çocuklarla 150 olmak üzere 250 kişiyle anket yapılmıştır. Objektif bilgi toplamaya yönelik, ebeveynlerle ve çocuklarla yapılan anketler için farklı formlar hazırlanmıştır. Ebeveynlerle yapılan anketin içerdiği bölümler:. Çocuklarını oyun alanlarına getiren ebeveynlerin özelliklerinin saptanması.. Oyun alanı kullanım özelliklerine yönelik olarak, kullanım sıklıklarının belirlenmesi. Oyun alanında kalınan süre.. Tercih nedenleri.. Oyun alanının çevresel etmenler ve donatı özelliklerine göre güvenlik durumunun değerlendirilmesi.. Çocuklarının en çok tercih ettiği oyun elemanı.. Eksikliği duyulan donatılar ve mevcut donatıların yeterliliği.. Bakım ve temizliğinin değerlendirilmesi.. Çocukları için yapılmasını istedikleri oyun alanları, beklentileri. Çocuklar (öğrenciler) ile yapılan anketin içerdiği bölümler:. Kullanıcı özelliklerinin saptanması.. Oyun alanlarına gitme sıklıkları.. Tercih nedenleri.. Oyun alanında kalınan süre.. Oyun alanına kimlerle gittikleri ve kimlerle oynadıkları.. Oyun alanlarındaki boş alan miktarlarının değerlendirilmesi.. En çok sevdikleri oyun elemanlarının ve aktivitelerin belirlenmesi.. Diğer oyun alanlarını kullanım sıklığının belirlenmesi.. Çocukların oyun alanlarında eksikliğini duydukları, yapmak istedikleri aktiviteler.. Tasarımını kendilerinin yapmaları halinde, yapacakları oyun alanı özellikleri, beklentiler.. Hayallerindeki çocuk oyun alanı resimleri. Sayılan bu ana başlıklardaki kriterlerden yararlanılarak bağımlı ve bağımsız değişkenler oluşturularak bunlar arasındaki ilişkiler SPSS (PC) programında analiz edilerek, çapraz tablolar ve grafikler oluşturulmuştur. Son olarak, tüm bu çalışmalarda elde edilen bulguların değerlendirmesi yapılmıştır. Oyun alanlarının çoğunun kötü ve orta kalitede oldukları saptanmıştır. Üsküdar ilçesindeki çocuk oyun alanları gerek sayı gerek alan bakımından nüfusa oranla standartların çok altındadır. Bu alanların hiç biri, ilgilendirdikleri çocuk nüfuslarına (0- 15) göre, yeterli m2/çocuk oranını vermemektedir. Mevcut çocuk oyun alanlarının hepsi okul öncesi (4-6) yaş grubundaki çocukların gereksinimlerini karşılayacak niteliktedirler. 0-3 yaş grubu çocuklar için oyun alanlarının hiç biri özellikle zemin ve donatı güvenliği açısından uygun değildir. Okul çağı çocuklarından, 7 ile 12 yaş grupları arasında oyun alanı kullanımı görülmekte, fakat 13-15 grubu çocukların oyun alanlarına gitmedikleri görülmektedir. Bu grup çocukların ihtiyaç duyduğu spor oyunları için geniş alanlara ihtiyaç duyulmaktadır. Çoğu çok dar olan oyun alanları, bu ihtiyaca cevap vermemektedir. Oyun alanlarının büyük bir kısmı 250 m2 den küçüktür. Oyun alanlarının yerleşme içindeki dağılımları rastlantılar sonucudur. Homojen bir dağılım göstermemektedir. Birkaç bölgede yoğunluk varken bazı bölgelerde hiç oyun alanı yoktur. Bölgedeki yerleşme üniteleri ve mahallelere göre ulaşılabilirlikleri ve etki alanları göz önüne alınmaksızın düzenlenmişlerdir. Çocuk oyun alanlarının çoğunluğunda geleneksel oyun araçlarından oluşan, standart tek tip ve daha çok okul öncesi dönem çocuklarına göre donatılar mevcuttur. Donatılar, farklı yaş gruplarındaki çocukların fiziki ve diğer eğitsel konulardaki gelişimleri dikkate alınmadan seçilmiştir. Sayılan tüm bu yetersizliklerden dolayı oyun alanlarının kullanılma süreleri çok kısadır. Oyun alanlarına gelen ebeveynler ve çocuklar ancak 1- 2 saatlerini oyun alanında geçirmektedirler. Yeni oyun alanları için yer bulunması, tasarımının yapılması, oyun elemanlarıyla donatılması ve mevcut oyun alanlarıyla birlikte bunların işletilmesini sağlamak ve bakımını yapmak Üsküdar Park ve Bahçeler Müdürlüğü'nün sorumluluk alanındadır. Kısıtlı olanaklara sahip olan belediyelerin bu konudaki hizmetleri yetersizdir. Bu kısıtlı olanaklara rağmen yapılan bir oyun alanı kısa bir zamanda harap haline gelmektedir. Belediyelerin, çocuk oyun alanlarını düzenli bir şekilde planlaması gerekliliğine karşın, düzenlenen oyun alanlarının, kullanıcılar tarafından iyi kullanılması gerekmektedir. Halkın oyun alanı kullanımı konusunda bilinçlenmesi gerekmektedir.
Özet (Çeviri)
Playgrounds can be defined as a part of open urban spaces that is used by children in 0-15 age group and are arranged to serve many activities for one or more housing settlements. This recreational facility, playgrounds, may consist of playing activities for children as well as some specific sport facilities for older people. In these places, size of the playground, density of housing population and building structure, social and economic conditions and also projection for purposed population should be determined. Aim of this research is to bring up characteristics of quality and uses of playgrounds as an important level of recreational activities, with the planning and design principles and by means of examining Uskudar District case study. This study consists of five chapters. In the first chapter, introduction, aim, context and methodology of the study have been determined. In the second and third chapters, relations between child and playing activities, types and design criteria of playground are examined. Then design criteria that are mentioned in these chapters are considered to specify the characteristics of use, quality and efficiency of the playgrounds in Uskudar District Case Area. On the case study, firstly objective data has been examined in the aerial survey. Observation has been also done in the 149 playgrounds in the Uskudar District. In this context, playgrounds, types and numbers of equipments, aesthetic value of these equipments, relations of covered ground and green surfaces, size, location and transportation features are considered and quality and efficiency are evaluated with these criteria. To define characteristics of uses, social survey has been done with parents in the number of 100 that take their children to playgrounds and children in the number of 150, as the total number of 250. To get the accurate data, different interviews have been prepared for parents and children. The statements that are examined in social survey with parents:. Qualifications of parents that take their children to playgrounds,. Frequency, of using the playground,. Time that is spent in the playground,. Reasons for preference, Evaluation of safety condition with environmental factors, and qualifications of equipments. Most preferred playground equipment by children,. Efficiency and sufficiency of equipments. Evaluation of maintenance and cleaning,. Demand and expectations for new equipment, The statements that are examined in social survey with children: Qualifications of the users, Frequency, of using the playground, Reasons for preference, Time that is spent in the playground, Person with who they go to playground and play, Evaluation of open spaces in playground, Most preferred playground equipment by children, Frequency of uses of other equipments, Demand for new equipment and activities, Expectations of qualifications of their own imagined playground, Pictures of their own imagined playground. Criteria that are mentioned above are formed the dependent and independent variables and relations between these are analyzed by means of SPSS (PC) software program, transversal tables and graphs are done. Finally, evaluation has been made after all these findings. It is discovered that most playgrounds are in bad or moderate condition. Playgrounds in Uskudar District are not efficient by either their size of their number when the proportion with population is considered especially thinking standards. None of these playgrounds cannot meet the standard ratio of size and children (in the age of 0-15) that they should serve. All these playgrounds are in the qualification of serving children in pre-school age groups (4-6) and also not suitable for children in the age of 0-3, with their quality. These playgrounds are mostly used by children in the age of 7-12 but not in the age of 13-15 that in these group sport activities that require more size in are demanded. Existing playgrounds that are in the less size than 250 m2 are so small that they cannot serve such an intervention. Location of playground in the settlement are coincidental and do not have any homogenous distribution. In some places they are more densely located in some do not because of arrangement with neglecting accessibility and effecting areas to settlements and neighborhood units.In most playgrounds there are only traditional and similar type of equipments that can be used only in the ages pre-school group. These equipments have not been chosen for various age groups and neglect the physical and pedagogical purposes. Because of these insufficient factors frequency of spending time in the playgrounds can be decreasing that parents and children have been spending only one or two hours in the playgrounds. Main authority to arrange, design, operate and maintain new playground and its equipment is Directorate of Uskudar Parks and Gardens (Üsküdar Park ve Bahçeler Müdürlüğü). Services of municipality that has limited opportunities are insufficient that these playgrounds can be easily become ruin. In the other hand public should be more sensitive and get awareness to maintain playground.
Benzer Tezler
- Üsküdar ilçesindeki yeşil alanların kullanımının ve kullanıcıların memnuniyet derecelerinin değerlendirilmesi: Büyük Çamlıca Korusu, Fethi Paşa Korusu ve Doğancılar Parkı
The Evaluation of the usage of green areas and the degree of pleasure of user's in Üsküdar: Büyük Çamlıca Grove, Fethi Paşa Grove and Doğancılar Park
GÜLDEM CANAN TOPALFAKIOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2002
Şehircilik ve Bölge Planlamaİstanbul Teknik ÜniversitesiŞehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. NİLGÜN ERGUN
- Kentsel mekan içerisinde yer alan yeşil alanların değerlendirilmesi: İstanbul-Ümraniye örneği
Evaluation of green system existing in urban residence; İstanbul-Ümraniye sample
SÜLEYMAN KARALI
Yüksek Lisans
Türkçe
2001
Şehircilik ve Bölge Planlamaİstanbul Teknik ÜniversitesiPROF. DR. AYŞE SEMA KUBAT
- 5-6 yaş grubu çocuklarda okul hazırbulunuşluğu ve ev ortamı arasındaki ilişkinin geliştiren bakım çerçevesinde incelenmesi
Examining the relationship between school readiness and home environment in 5-6 year old children within the framework of nurturing care
NURAY GAYRETLİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Çocuk Sağlığı ve HastalıklarıÜsküdar ÜniversitesiÇocuk Gelişimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NURPER ÜLKÜER
- Otizm spektrum bozukluğu riski taşıyan çocukların annelerine uygulanan oyun destek programının etkililiğine yönelik annelerin görüşlerinin incelenmesi
Analysis of the moms 'opinions on the effectiveness of the play support program applied to the mothers of children at risk of autism spectrum disorders
ELİF NUR TAZEGÜL
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Eğitim ve ÖğretimÜsküdar ÜniversitesiÇocuk Gelişimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MÜDRİYE YILDIZ BIÇAKÇI
- Anne-baba-çocuk katılımlı 0-3 yaş eğitimin çocukların iyi oluşu ile ebeveynlerin kaygı seviyeleri ve özyeterlik becerileri üzerine etkisi
The effect of 0-3 years old education with parent-child participation on children's well-being and parent's anxiety levels and self efficacy skills
ZÜMRÜT YENİDÜNYA
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
PsikolojiÜsküdar ÜniversitesiUygulamalı Psikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MERVE ÇEBİ