Bursa Soğanlı Botanik Parkı'nın bitkisel tasarımının değerlendirilmesi
Assessment of Bursa Soğanlı Botanical Park's planting design
- Tez No: 143004
- Danışmanlar: PROF. DR. HANDAN TÜRKOĞLU
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Peyzaj Mimarlığı, Landscape Architecture
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2003
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Şehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Peyzaj Planlama Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 296
Özet
Bu tez çalışmasında; peyzaj düzenlemelerinin önemli bir parçasını oluşturan bitkiîendirme ve bitkisel tasarım konularıyla birlikte, Bursa Soğanlı Botanik Parkının bitkisel tasarım uygulamalarının değerlendirilmesi ana tema olarak alınmıştır. Bu konunun seçiminde iki adet problem etkili olmuştur. Bunlardan birincisi; ülkemizde bitkisel tasarım konusuna detay olarak, tasarımın bütününden kopuk, çoğunlukla da süs amaçlı bakılmaktadır. Bu nedenle de, bitkilendirmeler çoğunlukla, tasarım bütünüyle ilişkisiz ve başarısızdır. İkincisi ise; sözkonusu bitkisel tasarım ilkelerinin uygulandığı bir park ve bunun bitkisel tasarımının olumlu düzeyde algılanıp algılanmadığının bilinmemesidir. Araştırmada; Bursa Soğanlı Botanik Parkı'nın bitkisel tasarımının, park kullanıcıları tarafından ne şekilde algılandığının belirlenmesi ve değerlendirilmesi, bu değerlendirmelerin kullanıcılar ve konuyla ilgili meslek sahiplerine göre değişip değişmediğinin anlaşılması, bitkisel tasarım kriterlerinin gerçekleştirildiği bir parkta, bu parkın bitkisel tasarımının kullanıcılar tarafindan olumlu düzeyde algılanıp algılanmadığının tespit edilmesi ve parkların beğeni düzeyinde bitkisel tasarımın rolünün saptanması amaçlanmaktadır. Çalışma kapsamında, öncelikle, giriş yapıldıktan sonra, bitkilerin tasarımla ilgili özellikleri ve tasarımda üstlenebileği roller, bitkisel tasarım ilkeleri ve kriterleri olarak ortaya konmuştur; Daha sonra, bu kriterlerin park alanlarına ve park alanlarındaki bazı alt mekanlara uygulanmalarından ve bu mekanlardaki genel bitkiîendirme ilkelerinden bahsedilmiştir. Bütün bunlardan sonra, alansal araştırma çerçevesinde, Bursa Soğanlı Botanik Parkı'nın bitkisel tasarım irdelemesi, bitkisel tasarım kriterleri, park geneli ve park içindeki alt mekanlar temelinde yapılmıştır. Bundan sonra, kullanıcıların ve tez konusuyla ilgili meslek sahiplerinin görüşleri, düşünceleri anketler aracılığıyla alınarak, parkın bitkisel tasarımın hakkında değerlendirmeler yapılmış ve bazı sonuçlara varılmıştır. Tezde yer alan bölümleri tek tek özetleyecek olursak; 1. bölümde kısaca bir giriş yapılmış, bu konunun neden seçildiği, araştırmada hangi yolların, neden izleneceği ve tezin amacı belirtilmiştir. 2. bölümde; bitkisel tasarım konusuna girişler yapılmakta, bitkisel tasarımın mentalitesi anlatılmaya çalışılmıştır. Bu bölüm içerisinde; bitkilerin genelde hangi şartlar gözetilerek kullanılacağı, mekan oluşturulması ve algılanmasında bitkilerin önemi ve hangi ilkelere dikkat edileceği konularına değinilerek, bitkisel tasarım öğeleri, bitkisel tasarımın özellikleri, bitkilerin tasarım elemanı olarak kullanılması, bitkilerim mimari ve estetik potansiyelleri, bitkiîendirme çeşitleri ve bitkilerin mekan tasarımında kullanılması kavramlarına değinilmiştir. Bu çerçevede de; bitkilerin,tasarımda üstlenebileceği görevler tek tek açıklanarak şekillerle anlatılmıştır. Bunların yanında bitkilendirme çaşitlerinden de bahsedilmiştir. Böylelikle, bu bölümde, alansal araştırma için kriterler belirlenmiştir. 3. bölümde; bir önceki bölümde bahsedilen bitkisel tasarım ilkelerinin park alanlarına ve bu alanlardaki bazı alt mekanlara uygulanmaları anlatılmaktadır. Bu bölüm kapsamında; parklardaki genel bitkisel tasarım ilkeleri, parklarda yer alan mekanlar olarak, çocuk oyun alanları, yaya yollan ve otoparklardaki bitkilendirme esasları ve bitkilerin iklim ve gürültü kontrolü sağlamada kullanımları açıklanmıştır. Bursa Soğanlı Botanik Parkı'nda da bu sayılan alt mekanlar bulunmaktadır. 4. Bölüm olan alansal araştırma bölümünde; öncelikle, Bursa Soğanlı Botanik parkı'mn konumuna, genel kullanımına ve bitkilendirmesine değinilmiştir. Bunlardan sonra, parkta kullanılan bitkilerin ekolojik istekleri saptanarak park alanına uygun olup olmadıkları belirtilmeye çalışılmıştır. Bu bölümün bir alt başlığı olarak, park alanının tamamı, önceki bölümde belirtilen bitkisel tasarım kriterleri esas alınarak incelenmiş ve haritalar üzerinde de gösterilerek tespitler yapılmıştır. Park alam alt mekanlara ayrılarak, bu alt mekanlar tek tek, bitki türlerine de değinilerek, bitkisel tasarım açısından irdelenmiştir. Araştırma başında 5 hipotez belirlenmiştir. Bunlar: 1. Bitkisel tasarım kriterlerinin çoğunun uygulandığı bir parktaki bitkisel tasarım görsel düzeyde olumlu algılanacaktır. 2. Bitkisel tasarım kriterlerine göre gerçekleştirilmiş bir bitkilendirmeye sahip bir park, genel olarak kullanıcılarda hoşnutluk yaratmaktadır. 3. Parkın kuilanıcılarca olumlu algılanmasında, bitkisel tasarımın etkisi önemli düzeydedir. 4. Bitkisel tasarım kriterlerine göre gerçekleştirilmiş bir bitkilendirmeye sahip bir parkta, bu kriterler kullanıcılar tarafından algılanabilmektedir. 5. Algılama ve değerlendirmede, bitkisel tasarım konusuyla ilgili meslek sahipleri ve kullanıcılar arasında farklılıkların oluşması mümkündür. Bundan sonra, parkın bitkisel tasarımının değerlendirilmesi amacıyla, parkın kullanıcıları ve konuyla ilgili meslek sahipleriyle yapılan yüzyüze anketlerin sonuçlan açıklanmış ve bunlann ayn yan yorumlan yapılmıştır. Bu değerlendirmeler, 5İi Likert sıkalası dahilinde ifade edilmeye çalışılmış, bunlann aritmetik ortalamalan ve standart sapmalan hesaplanmıştır. Bunlardan sonra da, kullanıcılarla ilgili meslek sahiplerinin, parkın bitkisel tasanmma ilişkin değerlendirmeler birbirleriyle karşılaştınlmış ve bazı ara çıkarımlar elde edilmiştir. 5. Bölüm olan sonuç ve öneriler bölümünde ise; literatür incelemelerinden sonra yapılan alansal araştırmalar ışığında, parkı kullananların sosyo-demografik özellikleriyle, parkın genel kullanımıyla, parkın bitkisel tasarımıyla ve nihayet konuyla ilgili vanlan genel sonuçlar anlatılmış ve bazı öneriler getirilmiştir. Sonuç olarak; Bitkisel tasarım kriterlerinin çoğunluğunun uygulandığı Bursa Soğanlı Botanik Parkı'mn bitkisel tasarım uygulaması,, kullanıcı ve konuyla ilgili meslek sahiplerince başarılı bulunmuştur. Bu parkın bitkisel tasanmının, parkın beğeni düzeyini ciddi biçimde olumlu yönde etkilediği ve parkın en önemli tercih edilme sebeplerinden birisi olduğu belirlenmiştir. Kullanıcılarla, konuyla ilgili meslek sahiplerinin, parkın bitkisel tasanmı hakkındaki değerlendirmeleri birbirine oldukça benzemektedir. Bu konuda araştırma yapma amacıyla kullanıcıların görüşlerine başvurulmasının uygun olacağı ortaya çıkmıştır. Araştırma başında ortaya konulan beş hipotezden dördü doğrulanmış birisi doğrulanmamıştır.
Özet (Çeviri)
In this thesis survey; planting technics, planting design and assessment of Bursa Soğanlı Botanical Park's planting design application is main subject regard as 'planting design' is one of the basic parts of 'landscape design'. Two problems influenced choice of these subjects. One of these problems is; 'in our country, planting design subject is seen as a detail and an ornament that is apart from landscape design unity. Thus, planting are not generally connected with design and succeed.' The second problem is; 'a park that many planting design principles are applied in it, is perceived as positively or not is unknown. In this survey, determination of users' perception and users' assessments about park's planting design, ascertain differences between users and professionals for this assessment, find out that perception of a park planting design which many planting design criteria are applied in it and determination of planting design influences for a park's pleasure level, are aimed. In this thesis concept, after introduction, design features of plants and functions of plants in design unity as planting design criteria were explained. Than general park planting design principles and some planting design criteria for some park's subspaces were described. And than in survey concept, Bursa Soğanlı Botanical Park's planting design scrutiny, regard as planting design criteria, park unity and subspaces of the park, were realised. After these, evaluations of Bursa Soğanlı Botanical Park's planting design and obtain some results were determined by users' and professionals' questionnaires. If we explain the parts of thesis: In the first chapter: reasons of this topic choice, methods of thesis and thesis survey aim were explained. Thesis begins with this part by short knowledge. In the second chapter: there are introductions for planting design subject specifically. Mentality of planting design was tried to explain. In this part; how the plants used in landscape design, importance of plants in exterior space and strengthen perception of exterior space, which are important subtitles in this topic, were explained. Planting design elements, characteristics of planting design, plants use as design elements, architectural and aesthetic potential of plants and use of plants in exterior space design were described in details. In this concept, functions of plants in a space design were explained one by one with their figures as planting design criteria. In addition to this, plantation kinds were also described. Thus; some planting criteria for park research were determined.İn the third chapter, planting design criteria applications which are mentioned previous chapter were explained for parks and some parks' sub species. In this chapter concept, general planting design principles for parks and as park spaces; for playgrounds, pedestrian ways and carparks were described. Just as, Bursa Soğanlı Botanical Park consist of these subspaces. Use of plants for noise and climatic control were explained. In the fourth chapter as spacing research chapter: firstly, general location, function and planting of Bursa Soğanlı Botanical Park have been defined. Than, ecological needs of plants and applications of these plants for this park have been scrutinised. As a subtitle of this chapter, all parks has examined in terms of planting design criteria and this examination has showed on a map. Than, subspaces of this park, like playgrounds, cycle way etc., have been explained regard as planting design with plant species. At the beginning of the survey, 5 hypothesis have been determined. These are; 1. A park's planting design, which many of the planting design criteria have been applied for it, is perceived affirmatively as visual effect. 2. If a park has got a planting design, which realised regard as planting design criteria, it gives pleasure to users. 3. Planting design influence is important to positive perception of a park. 4. If a park has got a planting design, which realised regard as planting design criteria, these criteria in this park can be perceived truly by users. 5. There are perception and assessment differences between park users and professionals. Than, results of questionnaires that applied to users and professionals have been explained and interpreted one by one. These results and assessments have been described in concept of 5 Likert scale and their arithmetic means and standard deviations have been calculated. Than park users' and professionals' evaluations, about park's planting design, have been compared and some results have been obtained. In the fifth chapter as a last and conclusion chapter: in concept of spacing examination which have done after resource scan, provided results, about park's users' social-demographic features, park general functions, park's planting design and finally parks as general, have been explained. Some aspects have been In conclusion; Bursa Soğanlı Botanical Park's planting design which many design criteria have been applied in it, have been assessed as succeed by users and professionals. This park's planting design influences pleasure level of this park positively and the park's planting design are one of the most important reasons for using this park. Assessments of users' and professionals' are almost similar to each other. Users' evaluations are appropriate method for a survey about planting design subject. Finally, 4 hypothesis of 5 hypothesis, which had been mentioned at the beginning of the survey, have been supported. 1 hypothesis has not been supported.
Benzer Tezler
- Kent parkları kavramı ve Bursa kent parklarında kullanıcı memnuniyetinin irdelenmesi
The concept of urban parks and determining the user satisfaction in urban parks of Bursa
GAMZE KARLIER
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
Peyzaj MimarlığıUludağ ÜniversitesiPeyzaj Mimarlığı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MURAT ZENCİRKIRAN
- Soğanlı Botanik Parkı'nın sert peyzaj tasarımının işlevsel ve estetik açıdan değerlendirilmesi
The evaluation of Bursa Soğanli Botanical Park's hard landscape design in the functional and aesthetical aspects
BAHAR BAŞER
Yüksek Lisans
Türkçe
2002
Peyzaj Mimarlığıİstanbul Teknik ÜniversitesiŞehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AHMET CENGİZ YILDIZCI
- Bursa kent parklarında kullanılan meyveli odunsu bitkiler ve kentsel yaban hayatına katkıları
Fruited woody plants used in Bursa city parks and contributions to urban wildlife
ZEYNEP UĞURLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Ormancılık ve Orman MühendisliğiBursa Teknik ÜniversitesiOrman Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUSTAFA YILMAZ
- Bursa kent parkları tasarım bitkilerinin toksikolojik özellikleri üzerine bir araştırma
A research on toxicological properties of design plants of Bursa urban parks
BETÜL HÜMEYRA ÇELİK
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Peyzaj MimarlığıBursa Uludağ ÜniversitesiPeyzaj Mimarlığı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MURAT ZENCİRKIRAN
- Soğanlı Botanik Parkı (Bursa) ağaç türlerinin bitki indekslerinin ve tür çeşitliliğinin çok bantlı (Multispektral) kameraların kullanımıyla tespiti
Detection of vegetation indexes and species diversity of Soğanlı Botanical Park (Bursa) tree species with the use of multispectral cameras
GİZEM GÖZE
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
BiyolojiBursa Teknik ÜniversitesiOrman Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. AYŞE GÜL SARIKAYA