Tarihi eserlerin fotogrametrik olarak belgelenmesi ve coğrafi bilgi sistemine aktarılması
Documentation and analysis of cultural heritage by photogrammetric methods and GIS
- Tez No: 143101
- Danışmanlar: PROF. DR. GÖNÜL TOZ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Jeodezi ve Fotogrametri, Geodesy and Photogrammetry
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2003
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Jeodezi ve Fotogrametri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 174
Özet
Türkiye, geçmişten günümüze uzanan birçok tarihi esere sahip az sayıdaki ülkelerden biridir. Tarih öncesi çağlardan günümüze kadar uzanan, Anadolu topraklan üzerinde zengin uygarlık izleri bırakan, değişik kültürlerden kalan birçok eser, tarihi miras olarak bırakılmıştır. Böylesine zengin kültür mirasına sahip ülkelerin sayısı oldukça azdır. Bu nedenle, miras olarak devraldığımız kültür varlıkları, gelecek kuşaklara da sağlıklı biçimde ulaştırılması gereken bir hazinedir. Bu hazine ne denli sağlıklı ve doğru kullanılırsa, ülkemizin dünya üzerindeki saygınlığı o oranda artacaktır. Bizden öncekilerden devraldığımız bu mirası, sanat ve kültür objeleri olarak, yerli ve yabancı ziyaretçilere sunacağımız gibi, gelecek kuşaklara da sağlıklı ve sağlam biçimde devretme bilinci ve sorumluluğunu taşımak gerekmektedir. Korumaya ait girişimler günümüzdeki mevcut teknolojik araçlar vasıtasıyla desteklenmektedir. Bu araçların kullanılmasıyla şimdiye kadar mümkün olmayan çözümler bulunarak kültürel mirasın korunması daha kolay ve etkin bir şekilde yapılabilmektedir. Mimariden başka disiplinlerden gelen geliştirilmiş teknolojik medyanın kullanımıyla ve farklı disiplinlerde meslek sahipleri arasındaki işbirliği düşünüldüğünde, gelecek nesiller için kültürel mirasın iletimi garanti altına alınabilecektir. Tarihi eser veya alanları koruma; bu eser veya alanlara ait ilk teknik dokümanları üretmeyi ve bu dokümanları oluşturabilmek için gerekli plan ve çalışmaları organize edebilmeyi gerekli kılar. Elde edilen bu dokümanlar yardımıyla tarihi eser veya alanlarda yapılacak herhangi bir çalışma için istenilen her türlü bilgiye kolaylıkla ulaşabilmek olanaklı olacaktır. Digital fotogrametri ve Coğrafi Bilgi Sistemlerinin birlikte kullanılması ile oluşturulacak bir bilgi sistemi, tarihi eser veya alanların korunması konusunda çalışan ve ilgilenen tüm kişilerin ulaşabilecekleri bir ortam sağlayacaktır. Yukarıda da bahsedildiği üzere fotogrametri ve CBS'nin entegrasyonu sonucunda verinin uygun koşullarda ve amaç doğrultusunda kullanılması, analiz edilmesi ve sunulması kültürel mirası koruma çalışmalarında vazgeçilmez bir olanak oluşturmaktadır. Bu çalışmada, tüm bu gelişmelerden yararlanılarak tarihi eserlerin fotogrametrik olarak belgelenmesi ve bu belgelemenin CBS ile en uygun kullanım olanaklarına ulaştırılması amaçlanmıştır. Tarihi eserlerin fotogrametrik olarak belgelenmesi ve Coğrafi Bilgi sistemine aktarılmasın ele alındığı bu çalışmanın ilk bölümünde, fotogrametri ve CBS'nin tarihi eser veya alanların korunmasında gerekliliği vurgulanmıştır. İkinci bölümde, fotogrametrinin tarihi, tanımı ve matematiksel esasları ele alınmıştır.Üçüncü bölümde; fotogrametrinİn gelişmiş uygulama olanaklarından sayısal arazi modelleri ve sayısal arazi modeli oluşturmada kullanılan yöntemler, coğrafi bilgi sistemleri, bileşenleri, veri yapıları, veri depolama yöntemleri, veri depolama modelleri, İnternet teknolojisi ve coğrafi bilgi sistemleri, internette coğrafi veri dağıtımına yaklaşımlar irdelenmiştir. Dördüncü bölümde; ilk olarak fotogrametri ve görselleştirme, görseueştirrne teknikleri ve ürünleri, fotogrametride yapılan görselleştirme çalışmalarına örnekler verilmiş ve son olarak görselleştirmeden beklenenler ele alınmıştır. Beşinci bölümde; son yıllarda teknolojideki gelişmelere bağlı olarak, şehir planlamanın etkili bir şekilde yapılabilmesi için ön plana çıkan 3D şehir modelleri, bileşenleri, 3D şehir modellerinde veri toplama ve depolama yöntemleri, 3D şehir modellerinde kullanılan yöntemler ve bunlara ilişkin örnekler verilmiştir. Altıncı bölümde; fotogrametri ve CBS teknolojisi kullanılarak mimarlık ve arkeoloji alanında yapılan çalışmalara örnekler verilmiştir. Yedinci bölümde; ilk olarak iki test binası üzerinde yapılan fotogrametrik değerlendirme ve görselleştirme çalışmaları ve bu çalışmalarda karşılaşılan sorunlar ele alınmıştır. Daha sonra uygulama binası olarak seçilen Eski İmaret Cami (Pantepoptes Manastın) üzerinde yapılan fotogrametrik değerlendirme işlemi ve görselleştirme teknikleri açıklanmıştır. Uygulama binasını içeren pilot bölgede koruma ve planlamaya yönelik olarak bir bilgi sistemi oluşturulmuştur. Arc View ortamında elde edilen üç boyutlu şehir modeli sanal gerçeklik modelleme dili (Virtual Reality Modelling Language) olan VRML formatına dönüştürülmüş ve oluşturulan bilgi sistemi İnternet'e aktarılmıştır. Böylelikle kullanıcıya bölge üzerinde bilgisayar ortamında gezinme olanağı tanınmıştır. Sonuçlar ve önerilerin sunulduğu son bölümde, tarihi eserlerin belgelenmesi için fotogrametri ve CBS'nin önemi bir kez daha vurgulanmış, uygulamada karşılaşılan sorunlar ve öneriler, uygulamanın internetten sunulması sayesinde kullanıcıya sağlayacağı faydalar üzerinde durulmuştur.
Özet (Çeviri)
Turkey is one of the rare countries with a rich cultural heritage. We have been left with a historic heritage covering the centuries from pre-historic to modern times, which have left the marks of their civilizations on the lands of Anatolia. Few countries in the world posses such a rich cultural heritage. Therefore these riches should be preserved and left to the next generations with the care such treasures deserve. The use of these treasures will enhance the honor of our country. We have to be aware of the responsibility of leaving these treasures to the next generations as well as displaying them to the tourists. The saving methods of these treasures are supported by modern technology. Using these methods enables us to increase the efficiency and impact of the saving process. Using the advanced technologies in the disciplines other than architecture and by cooperation among the different fields, the future of cultural heritage can be guaranteed in order to save the historical objects and areas. It is necessary to organize the plans and works covering the necessary technical documents of the objects and lands to preserve these objects and lands. With the help of these documents, it will be possible to reach the desired information for the works carried on these objects and lands. The information system generated by the use of digital photogrammetry and Geographical Information System together will enable any person interested in saving the cultural heritage to reach the necessary data. As mentioned above, integration of photogrammetry and GIS leads to the efficient use of data, analysis and presentation opportunities, which are very important for saving the cultural heritage. The aim of this study is to use this technology for the photogrammetric documentation of the cultural heritage and to enable the use of the documentation by using GIS. In the first part of this study covering the photogrammetric documentation and transfer of this documentation to GIS, the main idea is the necessity of these systems for saving the cultural heritage. The second part contains the definition, history and mathematical principles of photogrammetry. The third section includes some advanced applications of photogrammetry such as digital terrain models and methods, geographic information systems, components of GIS, databases, data storage methods, data storage models, internet technology and geographic information systems and various approaches for geographic distribution on the internet. xivThe fourth section starts with photogrammetry and visualization, visualization techniques and products, including samples used in visualization applications for photogrammetry and ends with the foreseen results of these techniques. In the fifth section, 3D models supported by achievements in technology, which is very important for efficient urban planning, their components, data collecting and sorting methods for these models, methods of preparation of these models and some examples are mentioned. The sixth section includes samples of architectural and archaeological applications conducted by means of photogrammetry and geographic information systems. In the first part of the seventh section, photogrammetric evaluation and visualization applications on two different test buildings are discussed and then the interpretation of the emerged problems İs taken into consideration. The section continues with the photogrammetric evaluation and explanation of visualization techniques used on a mosque (Eski İmaret Camii - the Monastery Christ Pantepoptes), which was selected as the application building. An information system aiming to keep the selected area safe and open to planning was generated. The 3D city model obtained in the Arc View environment has been transferred into VRML format, which is Virtual Reality Modeling Language, and then transferred to Internet. As a result it is possible for the user to walk through the area by use of the computer. In the results and suggestions section, the importance of the use of photogrammetry and CBS systems for the documentation of historic objects was mentioned once again and the problems met in application and suggestions, and the benefits of making the presentation through internet were written.
Benzer Tezler
- An investigation on multi sensor data fusion techniques inhistorical sites monitoring
Tarihi alanların izlenmesinde çok sensörlü veri füzyonteknikleri üzerine bir inceleme
İREM YAKAR
Yüksek Lisans
İngilizce
2021
Jeodezi ve Fotogrametriİstanbul Teknik ÜniversitesiGeomatik Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SERDAR BİLGİ
- Turizm bilgi sistemleri için tarihi ve kültürel envanterin çıkarılması ve Manavgat örneği
Historical and cultural inventory take out and Manavgat sample for tourism information systems
ÖMÜR ESEN
Yüksek Lisans
Türkçe
2005
Jeodezi ve FotogrametriSelçuk ÜniversitesiJeodezi ve Fotogrametri Mühendisliği Ana Bilim Dalı
Y.DOÇ.DR. ÖZŞEN ÇORUMLUOĞLU
- Kültürel mirasın belgelenmesinde yersel lazer tarayıcı ve İHA fotogrametrisi yöntemlerinin entegrasyonunun araştırılması
Investigating the integration of terrestrial laser scanner and UAV photogrammetry methods in the documentation of cultural heritage
DAVUT BALCI
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Jeodezi ve FotogrametriMersin ÜniversitesiUzaktan Algılama ve Coğrafi Bilgi Sistemleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ALİ ULVİ
- Antik tiyatroların fotogrametrik rölöve planlarının çıkarılması üzerine deneysel bir çalışma
An experimental study on preparing photogrammetric rolove plans of antique theatres
ALİ ULVİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2008
Jeodezi ve FotogrametriSelçuk ÜniversitesiJeodezi ve Fotogrametri Mühendisliği Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. MURAT YAKAR
- Mimari miras unsurlarının dijital zanaatı: 13. yy. Selçuklu Dönemi Camilerinin ahşap sütunları
Digital craft of architectural heritage elements: Wooden pillars of 13th century Seljuk Mosques
BAVER BEKİROĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiBilişim Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SEMA ALAÇAM
DOÇ. DR. ORKAN ZEYNEL GÜZELCİ