Relationship between settlement location and morphological landform: A GIS method applied to Çankırı province
Yerleşim yeri ve arazi şekli ilişkisi: Çankırı iline uygulanan bir CBS yöntemi
- Tez No: 143429
- Danışmanlar: DOÇ.DR. VEDAT TOPRAK
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Jeodezi ve Fotogrametri, Geodesy and Photogrammetry
- Anahtar Kelimeler: Geographical Information Systems, settlement location, landform classification, topography, Çankırı
- Yıl: 2003
- Dil: İngilizce
- Üniversite: Orta Doğu Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Jeodezi ve Coğrafi Bilgi Teknolojileri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 110
Özet
Bu çalışma coğrafi bilgi sistemleri (CBS) kullanılarak yerleşim yerleri ile arazi biçimi arasındaki ilişkiyi inceleyen bir yöntem geliştirmeyi amaçlamaktadır. Yöntem, dağlık bir alan olan ve 77 adet 1:25.000 ölçekli topoğrafik haritayı kapsayan Çankırı ilinde uygulanmıştır. Bu çalışmada üç veritabanı oluşturulmuş ve kullanılmıştır 1) 891 yerleşimin topoğrafik ve arazi şekli ile ilgili öznitelik verilerini içeren yerleşim veritabanı, 2) 1:25.000 ölçekli haritalardan sayısallastınlan 4042 adet arazi şekli poligonuna ait verileri içeren morfolojik veritabanı, ve 3) Alanın sayısal yükseklik modeli ve bundan üretilen türevleri içeren topoğrafik veritabanı. Algoritmanın birinci aşaması alanı dört ana arazi biçimine (taşkın, vadi, yamaç ve tepe) sınıflamak olmuştur. Uygun olmayan alanlar, üç topoğrafik parametreden (yükseklik, eğim ve bakı) elde edilen eşik değerler kullanılarak çıkarılmıştır. Buna gore yerleşimlerin % 2'si, alanın ise % 12'si elenmiştir. Geriye kalan yerleşim ve arazi yüzdeleri kullanılarak ikisi arasındaki ilişki incelenmiştir. Son yorumlara ulaşabilmek için, yerleşimin arazi şekli poligonu içindeki konumu ve yerleşime en yakın diğer arazi şekli gibi ek analizler yapılmıştır. Yerleşim yerleri ile arazi şekli arasındaki ilişki hakkında şu sonuçlara ulaşılmıştır.: - Taşkın, vadi, yamaç ve tepe arazi şekilleri içindeki yerleşim yüzdeleri sırasıyla, 8.37, 27.52, 58.60 ve 5.50'dir. Ancak alanda sağlanan yüzdeler gözönüne alındığında, en fazla tercih edilen arazi biçimi vadi olup, bunu taşkın takip etmektedir. Yamaç ve tepe daha az tercih edilmiştir. Yerleşimlerin yaklaşık % 86 'sı vadi-yamaç sınırında yoğunlaşmıştır. Taşkın ve tepe arazi şekillerinin morfolojik sınırlan yerleşim kuşaklan ile uyumlu çıkmaktadır. Öte yandan, en yoğun olarak kullanılan vadi-yamaç sının, yerleşim kuşaklannı kesmektedir. Anahtar Kelimeler Coğrafi Bilgi Sistemleri, yerleşim yeri, arazi şekli sınıflandırılması, topografya, Çankın
Özet (Çeviri)
This study aims to develop a method to investigate the relationship between settlement locations and the morphological landforms using geographical information systems (GIS). The method is applied to Çankırı province, a mountainous terrain, which is covered in seventy-seven sheets of topographic maps at 1 :25.000 scale. Three databases are created and used in this study: 1) Settlement database comprising various topographic and landform attributes of 891 settlements, 2) Morphological landform database composed of 4042 landform polygon elements digitized from 1:25.000 topographic maps, and 3) Topographic database containing the digital elevation model of the area and its derivatives. The first step in the algorithm is to classify the area into four main landform classes, namely, valley, slope, flood and top. Unsuitable landforms are then clipped out based on the thresholds derived from three topographic properties (elevation, slope and aspect). Accordingly, about 2 % of the settlements and 12 % of the area are removed. The relationship is investigated using the percentages of remaining settlements and landform classes. Further analyses such as position of the settlement within the landform polygon and type of the nearest landforms are carried out for final interpretation. Following conclusions are reached on the relationship between settlement location and morphological landforms: - Percentages of settlements for flood, valley, slope and top are 8.37, 27.52, 58.60 and 5.50, respectively. Considering the percentages of the landforms provided in the area, however, valley is the most preferred landform followed by flood type. Slope and top landforms are less preferred. About 86 % of the settlements are concentrated along valley-slope boundary. Morphological boundaries of flood and top landforms are consistent with the settlement zones. The valley-slope boundary, on the other hand, which is the most populated area, cross-cut the settlements zones.
Benzer Tezler
- Earthquakes and ancient site selection in West Anatolia
Batı Anadolu bölgesinde depremler ve antik yer seçimi
MUSA TOKMAK
Doktora
İngilizce
2012
ArkeometriOrta Doğu Teknik ÜniversitesiArkeometri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUSA KADIOĞLU
PROF. DR. VEDAT TOPRAK
- Modeling socio-spatial change: Impact of socio-technological factors on future urban space configuration
Sosyo-mekansal değişimin modellenmesi: Sosyo-teknolojik faktörlerin geleceğin kentsel mekan kurgusuna etkisi
ASLI ULUBAŞ HAMURCU
Doktora
İngilizce
2021
Şehircilik ve Bölge Planlamaİstanbul Teknik ÜniversitesiŞehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FATİH TERZİ
- Konut morfolojisinin kullanıcı memnuniyeti üzerindeki etkilerinin analizi
Analysis of effects of housing morphology on user satisfaction
ÇİĞDEM ASLI SONGUR
- Kent ve su ilişkisinin arıklar üzerinden değerlendirilmesi: Denizli Çaybaşı Mahallesi örneği
Evaluation of the relationship between city and water through canals: Denizli Çaybaşi Neighborhood example
SENA ALKIN
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Şehircilik ve Bölge PlanlamaMimar Sinan Güzel Sanatlar ÜniversitesiŞehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MELİH BİRİK
- Gerede çevresinde doğal ortam-insan ilişkileri
Natural environment-human relations around Gerede
SALİH GÖKMEN