Die polemische moral als literarisches analysemittel im gesamtschaffen von Frank Wedekind
Frank Wedekind'in tüm eserlerinde edebi analiz aracı olarak polemik ahlak
- Tez No: 144578
- Danışmanlar: YRD. DOÇ. DR. NİHAT ÜLNER
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Din, Türk Dili ve Edebiyatı, Religion, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2004
- Dil: Almanca
- Üniversite: Hacettepe Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Alman Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 264
Özet
ÖZET“Frank Wedekind'in Tüm Eserlerinde Edebi Analiz Aracı Olarak Polemik Ahlak”konulu doktora tezinde, 19. yüzyıl sonlan ve 20. yüzyıl başlarında eserler vermiş Wedekind'in (1864-1918) tüm eserlerinde, bireyin aile-kilise-yerleşik kurumlar üçgeninde yaşadığı baskılara, aldıkları yanlış eğitime, gelenekçi ve“burjuva ahlak anlayışına”karşı yaptığı“insani ahlak polemiği”edebiyat sosyolojisi metodu kullanılarak araştırıldı. Yazarın yaşadığı toplumdaki ahlaksal bunalımları eserlerinde nasıl ele aldığı, bu konularda hangi eleştiriler yaptığı ve ne tür polemiklere girdiği incelendi. Wedekind'in eserlerinde stil, motif, mecaz, benzeşme ve polemik unsurlar gibi metin analizleri metne sadık (werkimmanent) yorum metoduyla yapıldı. Wedekind Avrupa' daki diğer erken sanayileşmiş ülkelere göre (İngiltere ve Fransa) Almanya'da biraz geç başlayan sanayi toplumuna geçiş sürecini yoğun olarak yaşayan Alman halkındaki köklü sosyal ve kültürel değişimleri ele alan eserler yazmıştır. Böylece sanayileşme ile birlikte artan çıkar hesaplanın ve ahlaki çöküntüyü (Dekadenz) gözlemleyen ve hicivsel olarak işleyen bir yazar olarak“modern”edebiyatın ilk örneklerini veren yazarlardan biri olmuştur. Wedekind'in eserlerinin Yeni Alman Edebiyatı Bilimi'nde hiçbir edebiyat akımına kesin olarak ait görülememesi ve Dışavurumcu (Expresyonist) yada Doğacı (Naturalist) akımlardan sayılması yanlışıyla yazan çok karmaşık bir edebiyatçı durumuna sokmuştur. Bu yüzden tezin birinci bölümünde yazann hayatı, eserlerinin edebi yönü, eserlerindeki figürler ve mecazlar ile yazın stili her yönüyle kapsamlı bir biçimde irdelenmiş, Wedekind'in iddia edildiği gibi kesin olarak Dışavurumcu yazın akımından olmadığı tespit edilmiştir; eserlerinde dışavurumcularla içerik olarak bireycilik, makineleştirilme ve yönlendirilmeden anndınlmış bir özgür insan isteği, stil olarak da karmaşık, tuhaf, çarpık ve iç dünyanın yanlı -heyecanlı dışa vurumu gibi ortak paydalan olduğu vurgulanmıştır. Ancak Wedekind hem burjuva kökenli bir bohem hem de açık politik mesajlardan kaçınan ve daha çok 1 Tüm tiyatro eserleri, şiirleri, kısa hikayeleri, novelleri, mektupları, günce ve taslak olarak kalmış tek romanı olan“Mine-Haha”.Ill hem de açık politik mesajlardan kaçınan ve daha çok erotik konulara eğilimli bir yazar olarak Dışavurumcu akımın gereklerinden olan sanat ve politikayı, estetik ve etik talepleri bir arada işlemediğinden, politik çözümler ve yeni kesin normlar üretmeyi eserlerinde hedef yapmaya yanaşmadığından Onun bu akıma ait olamayacağı vurgulanmıştır. Yazarın eserlerinde hem dışavurumculara benzer bir stili kullandığı, hem de gerçekçi (Realist) ve Doğacı akımlarda olduğu gibi toplumsal gözlemci bir bakış açısında olduğu; bunun için de onlar gibi güncel dil unsurları içeren bir üslubu kullandığı açıktır. Onu farklı kılan şey ahlak alanındaki yerleşik tabular ve kavramları kaleminde“kavram çarpıtması”na (Begriffsverdrehung) uğratmasıdır. Böylece ilk kez Bertold Brecht'te kullanılmış gibi görünen“Yabancılaştırma TekniğF'nin (Verfremdungs-Effekt) ve Modern Alman Edebiyatı 'run kurucularından biri olarak kabul edildiği, edebiyat tekniği, stil ve format bağlamında ”modern-protest“ eserler üretmiş olduğu tezin bu bölümünde açıklığa kavuşturulmuştur. Birinci bölümde ayrıca yazarın yanlış olarak değerlendirip, karşı olduğu çifte standartlı ve tüm tabusal ahlak değerlerini eserlerinde bazen alaycı, bazen trajik bir biçimde polemiğe taşıdığı, bu polemiğe araç olarak erotizme sarılmış olduğu ortaya konulmuştur. Wedekind'in eserlerinin II. Dünya savaşı sonuna dek pornografik, din karşıtı ve düzen bozucu olduğu suçlamalarıyla hep sansürlenmiş olduğu da bu bölümde ayrıntılarıyla tespit edilmiştir. Tezin ikinci bölümünde yazarın eserlerinde ortaya çıkan dönemin (19.-20. yy) sosyokültürel boyutları tarihsel gerçekleriyle incelenmiş, Eduart von Hartmann, Nietzsche ve Schopenhauer' in yazarın yaşam felsefesi üzerindeki etkileri araştırılıp açıklanmıştır. Wedekind'in karamsar düşünce (pesimist) yapısından egoizm ve erotizm yardımıyla sıyrılıp eserlerinde hayat sevincini yansıtmasının ayrıntıları tespit edilmiştir.IV Tezin üçüncü ve dördüncü bölümlerinde Wedekind'in tüm eserlerinde metne bağlı analizler yapılarak toplum, aile, onların ahlaksal eğilimleri -ikiyüzlülük, riyakarlık ve tabular- karşısında yazarın giriştiği ahlak polemiği ortaya konmuştur. Yine bu bölümlerde Wedekind'in eserlerindeki ahlak polemiğinin teorik olarak alternatif bir toplum ve yapay kültürel bir norm talebinde olmadığı, ancak bir polemik stratejisi olduğu noktasına varılmıştır. Bu nedenle yazarın eserlerinde pratikte bireysel başkaldırısı olan, ama çözüm önerisi getiremeyen, sonunda çoğu zaman kaybetmek zorunda kalan polemikçi kahramanlar ürettiği ortaya konulmuştur: Bu aykırı kahramanlar toplumun alt sınıfından, yabancılaşmayı yaşayan ve anarşist ruhlu kimselerdir. Özgür aşk (”freie Liebe“) parolasıyla topluma hakim burjuva sınıfını ve kurumlarını (okul-kilise-aile) şok ve dejenere ederler. Toplumu şekillendiren kitlelerin yerleşik ahlaki normları ve onlara uyan çoğunluğun her alandaki ahlaksal iki yüzlülüklerini en fazla da özgür cinsellikte ortaya çıkarmaya çalışırlar. Bunu yapmak içinde onların gizli yapıp, alenen yasakladıktan tüm cinsel fantezileri, egoizmi ve sömürüyü ”insani ahlak“ parolasıyla açıkça ifade etmekten ve uygulamaktan çekinmezler. Cinsellik, polemiğe girdikleri toplumun en hassas tabusal noktası olduğundan dolayıdır ki, ”polemik" olarak özgür cinsel yaşamı öne çıkarırlar. Sonunda alternatif bir yeni ahlak sunmadan hep kaybeden taraf olurlar, çünkü Frank Wedekind Brecht gibi belirgin bir politik ütopya ve ideale sahip değildir. O daha çok sosyal angajmanları olan nihilist bir kültür eleştirmenidir. Tezin sonuç bölümünde yukarıda belirtilen bölümlerde yapılan tüm inceleme ve tespitler sonucunda Frank Wedekind'in bir yandan aslında sosyal bir ödev yüklenen bir edebiyatçı olduğu ve toplumun değerleriyle -özellikle ahlak konusunda- strateji olarak erotizmi kullanarak ahlak polemiğine girdiği tespiti özetlenmiştir.
Özet (Çeviri)
Özet çevirisi mevcut değil.
Benzer Tezler
- Das 'Ewige Werden' in fünf novellen der romantik
Romantik 'Novelle' de sonsuz oluşum
MERAL OZAN
Yüksek Lisans
Almanca
1999
Alman Dili ve EdebiyatıHacettepe ÜniversitesiAlman Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ŞERİFE DOĞAN
- Soziokulturelle Probleme der Nachkriegszeit in Heinrich Bölls Roman 'Und Sagte Kein Einziges Wort'
Başlık çevirisi yok
BEKİR EKE
Yüksek Lisans
Almanca
1990
Alman Dili ve EdebiyatıGazi ÜniversitesiAlman Dili Eğitimi Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. SUNA KAVSAOĞLU
- Der zusammenhang von ethischer moral und politischem handeln in christoph martin wielands roman 'die geschichte des agathon'
Christoph Martin Wieland'ın 'Die Geschichte des Agathon' Romanındaki Etik Ahlak ve Siyasi Eylem İlişkisi
RUMİYE ARSLAN
Doktora
Almanca
1999
Alman Dili ve EdebiyatıHeinrich-Heine-Universität DüsseldorfAlman Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. BERND WİTTE
- Kilise Hukuku ve Avrupa'da laiklik sürecinin başlamasına tesirleri
Kırsengesetz und wirkungen der anfangsperiode im Europaischen laizismus
NEDİM BAHÇEKAPILI
Yüksek Lisans
Türkçe
2003
DinErciyes ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HALİT ÜNAL