Ekonomik liberalizasyonun bölgesel eşitsizliğe etkisi: Bölgeler, altbölgeler ve iller üzerine bir uygulama
The impact of economic liberelisation on regional disparity: An analysis for regions , subregions and provinces
- Tez No: 144624
- Danışmanlar: DOÇ. DR. EROL ÇAKMAK
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Ekonomi, Economics
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2004
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Atatürk Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İktisat Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 244
Özet
ÖZET DOKTORA TEZİ EKONOMİK LİBERALİZASYONUN BÖLGESEL EŞİTSİZLİĞE ETKİSİ: BÖLGELER, ALTBÖLGELER VE İLLER ÜZERİNE BİR UYGULAMA Lütfü ÖZTÜRK Danışman: Doç. Dr. Erol ÇAKMAK 2004, SAYFA: 232. Jüri: Doç. Dr. Erol ÇAKMAK Bu çalışmada, ekonomik liberalizasyonun bölgesel eşitsizliklere etkisi Türkiye örneğinde ele alınmıştır. Piyasa mekanizmasının ekonomik faaliyetlerin alansal dağılımı diğer bir deyişle bölgesel eşitsizliğe etkisi konusunda iki temel yaklaşım bulunmaktadır. Bunlardan Mrydal-Hirschman'ın yaklaşımı, piyasa mekanizmasının serbestçe işlemesinin bölgesel eşitsizlikleri artıracağı ve uzun dönemde bile kalıcı olacağını iddia ederken, neo-klasik iktisatçılar serbestçe işleyen piyasanın diğer bir deyişle ekonomik liberalizasyonun bölgesel eşitsizlikleri zaman içerisinde gidereceğini savunmaktadır. Bir çok GOÜ'de makro düzeydeki liberal uygulamalar ile bölgesel düzeydeki eşitsizliklerin artışı ile aynı dönemlere rast gelmektedir. Türkiye'de 1960'fa yıllarda başlayan planlı ekonomi yaklaşımı, 24 Ocak 1980 Kararlan sonrasında terk edilerek piyasa ekonomisine yönelik uygulamalar başlamıştır. Farklı bölge tammlanna göre hesaplanan çeşitli indeksler planlı dönemde kişi başına gelir bağlamında ölçülen bölgesel eşitsizliklerde sürekli bir artışa işaret ederken, liberal uygulamaların yoğunlaştığı 1990'h yıllarda bölgesel eşitsizlikte bir azalma eğilimi görülnektedir. 1980 ve 1986 yıllan arasında ise bölgesel eşitsizlik inceleme dönemindeki m yüksek değerlerine ulaşmıştır. Bu sonuçlar teorik anlamda neo-klasik yaklaşımlan desteklerken, ayrıca planlı dönemde uygulanan bölgesel politikalann yetersizliğini de yeniden ortaya koymaktadır. Neo-klasik büyüme modelleri, ülkeler ve bölgeler arasındaki eşitsizliklerin zaman içerisinde azalacağı ve uzun dönemde ortadan kalkacağını iddia etmektedir. Bu sürecin arkasında ise serbest piyasa mekanizması bulunmaktadır. Yakınsama olarak bilinen bu hipotez farklı bölge tanımlan ve farklı metodolojiler kullanılarak dönemler itibariyle test edilmiştir. İl düzeyinde yapılan yatay-kesit analizlerden nseo-klasik düşünceleri destekler bulgular elde edilmiştir. Bölge, alt bölge ve iller üzerine yapılan panel veri analizleri yine neo-klasik yaklaşımı destekler niteliktedir. Her iki analizde de liberal politikaların uygulandığı dönemde bölgeler, alt bölgeler ve iller arasında yakınsama görülmektedir. Zaman serisi analizlerinde ise bölge birimleri açısından büyük oranda yakınsama görülmemiştir. Ancak serilere ait trendlerin gendftle liberal politikaların uygulandığı 1980'lerde kırıldığı gözlenmiştir. Türkiye deneyimi dikkate alınarak, kişi başına gelir bağlamada yapılan analizlerin sonuçlan, neo-klasik teorileri ve Elizondo-Krugman tezini desteklerken, Mrydal-Hirschman çizgisindeki görüşleri desteklememektedir. Sonuç oüarafc, makro düzeyde liberal politikalar uygulanarak piyasa mekanizmasının işler hale gedilmesinin, neo-klasik teorinin öngördüğü biçimde bölgesel eşitsizliklerin zaman içerijsiiHİe azalma eğilimi göstermesine neden olabileceği söylenebilir. Bu bağlamda, ulusal düzeydeki liberal politika önlemlerinin bölgesel düzeyde de uygulanması, bölgesel ıgşlsizliklerin azaltılmasına katkı sağlayabilir.
Özet (Çeviri)
II ABSTRACT Ph.D. Thesis THE IMPACT OF ECONOMIC LIBERALISATION ON REGIONAL DISPARITY: AN ANALYSIS FOR REGION, SUBREGIONS AND PROVINCES Lütfü ÖZTÜRK Supervisor: Assoc. Prof. Dr. Erol ÇAKMAK 2004, PAGES: 232. Jury: Assoc. Prof. Dr. Erol ÇAKMAK In this thesis, the impact of economic liberalisation on regional disparity has been examined by concerning Turkish experience. There are two main approaches about free market mechanism that have effect on the allocation of economic activities. On the one hand, economists who are basically inspired from Myrdal's and Hirschman's writings suggest that the market mechanism will increase regional imbalances in the absence of state intervention, and that disparity will be sustain in the long run. On the other hand, neo-classical economists claim that market mechanism will reduce regional imbalances in the long run. In the world experiences, widening regional disparities in spatial context and liberal policies pursued at macro level are simultaneously appearing in the developing countries. In Turkey, planned development approach launched in the I960' s has been gradually abandoned since 24 January 1980 Stability Decisions, and liberal policies towards free market economy has been put into practice. Regional disparity as measured by per capita income has continuously increased in the planned period, while decreased in the reform period according to miscellaneous indexes compile with different regional definitions. Regional disparity indexes have the highest scores in 1980's. These evidences probe neo-classical approaches in theoretical point and brought up the fact that regional policies carried out in centrally planned period have been insufficient. Neo-classical growth models propose that disparities among regions or countries will decrease by the course of time and these disparities will inevitably disappear in the long run. This process is known as Convergence Hypothesis. It is supported by free market mechanism. This hypothesis has been tested for planned and liberal period by considering different regional definitions and under alternative methodologies. Some evidence supporting neo-classical approaches has been found. Panel data results obtained from regions, sub-regions and provinces also support neo-classical thoughts. Convergence findings from both cross-sectional and panel data analysis for post- 1980 period. Few convergence findings have been found for regions in time series analysis. Analysis based on per capita income data support neo-classical approaches and Elizondo-Krugman thesis in respect to Turkish Experience. Consequently, it can be said that strengthening market mechanism by pursuing liberal policies at macro level can decrease regional disparity in the long run as neo-classic economists argued. Therefore, it can be said that liberal regional policies can be effective for reducing regional disparity instead of patriarchal and interventionist policies.
Benzer Tezler
- AB-Türkiye Gümrük Birliği'nin endüstriyel konumlanma ve uzmanlaşma etkileri
The effects of customs union with EU on the location and specialization of Turkish manufacturing industries
ŞEKİP YAZGAN
- Dünya Ticaret Örgütü ve bölgesel ticaret anlaşmaları ilişkisi: Sorunlar, çözümler ve Türkiye'ye yansımaları
World Trade Organization and regional trade agreements relationship: Problems, solutions and implications on Turkey
YILDIZ TUĞBA KURTULUŞ KARA
Doktora
Türkçe
2012
Uluslararası İlişkilerAnkara ÜniversitesiAvrupa Birliği ve Uluslararası Ekonomik İlişkiler Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. M. SAİT AKMAN
- Analysis of potential import of Ghana from Türkiye
Türkiye'den Gana'ya potansiyel ithalatın analizi
ABİGAİL KORLEY
- Framing mega regional trade agreements within global capitalism: An analysis of the TPP, TTIP and TISA proposals
Mega ticaret anlaşmalarını küresel kapitalizm çerçevesine yerleştirmek: TPO, TTYO ve HTA önerilerinin bir analizi
PINAR KAHYA
Yüksek Lisans
İngilizce
2016
EkonomiOrta Doğu Teknik ÜniversitesiSiyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. OSMAN GALİP YALMAN
- An empirical analysis of liberal doctrine as a development and political project
Liberal öğretinin bir gelişme ve politika projesi olarak ampirik analizi
EROL TÜRKER TÜMER
Yüksek Lisans
İngilizce
2014
EkonomiDokuz Eylül Üniversitesiİktisat (İngilizce) Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. YEŞİM ÜÇDOĞRUK GÜREL