XVI. yüzyıl Anadolu'sunda Oğuzların Karkın Boyu
Başlık çevirisi mevcut değil.
- Tez No: 144925
- Danışmanlar: YRD. DOÇ. DR. AYHAN PALA
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Tarih, History
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2004
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Gazi Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tarih Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Yeniçağ Tarihi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 131
Özet
Özet Karkınlar, Anadolu'nun iskan edilmesinde birinci derecede rol oynayan Oğuz boylarından birisidir. Bu boyun Anadolu'da ilk iskan faaliyetleri 1220 dolaylarında Dede Kargın'ın önderliğinde gerçekleşmiştir. Vefai şeyhi olan Dede Kargın dini ve siyasi nüfuzu dolayısıyla, Karkınlar arasında etkili olduğu kadar, diğer Türkmenler grupları arasında da önemli bir yer edinmiştir. Malum olduğu üzere, Babai isyanının önderi Baba İlyas Horasani Dede Kargın'ın halifeleri arasında yer almaktadır. Tahrir defterleri üzerinde yaptığımız geniş çaplı araştırma sonucunda, XVI. yüzyıl itibariyle, Anadolu'da Karkın isimli 89 tane yer bulunmaktadır. Bu yerlerin 70'i köy, 17'si mezra, 1'i nahiye ve 1'i de yaylaktır. Buraların dışında İçel sancağında bir, Kırşehir sancağında iki, Maraş sancağında üç köyde Karkın cemaatleri sakindir. Ayrıca, Maraş sancağında bulunan dört mezrada da ziraatla uğraşmaktadırlar. Karkın isimli bu yerler, ekseriyetle Fırat nehrinin doğusunda yer almakta olup, özellikle İç Anadolu ve Batı Anadolu onların yoğun şekilde yerleştikleri sahalar olarak dikkat çekmektedir. Karkın isimli yerlerin fazla olduğuna bakılırsa, Karkınlar Anadolu'ya gelişlerinden kısa bir süre sonra yerleşik hayata geçerek kendi isimleriyle köyler teşkil etmeye başlamışlardır. Bu asırda, yerleşik hayat yaşayan Karkınların yanı sıra, onların önemli bir bölümü de konar-göçerliğe devam etmektedir. Tahrir kayıtlarından anlaşıldığına göre, Karkın boyuna mensup konar-göçer teşekküller yaygın olarak Anadolu'nun doğu ve güney bölgelerinde bulunan Türkmen ulusları arasında yer almışlardır. Bu suretle bu boy, Halep, Dulkadirli, Ramazanlı ve Bozuluş Türkmenleri'nin teşekkül ve faaliyetinde rol oynamıştır. XVII. ve XVIII. yüzyıllarda aşiretlerin iskanı sırasında, bunların önemli bir bölümünün yerleşik hayata geçtikleri ve zamanla konar-göçer gelenekleri terk ettikleri anlaşılmaktadır.Son olarak, XVI. yüzyılın ilk yarısında, Karkınların konar-göçer ve yerleşikler olmak üzere takriben 10.322 kişilik bir nüfusa sahip olduklarını belirtelim.
Özet (Çeviri)
ABSTRACT Karkıns is one of Oğuz clans that has played an important role in settling Anatolia. The first settling activites have been realised by leardership of Dede Kargın about 1220, Dede Kargın who is Vefai sheikh has been effective among Karkıns as well as he has taken an important place in Türkmen groups by the help of his religious and political dominance. As has been known, Baba İlyas Horasan'ı who was the leader of Babai rebellion has taken place among caliphs of Horasani Dede Kargın. In the result of detailed investigation which we did about offical written documents notebooks, there are 89 places whit Karkm names in Anatolia dating from XVI. century, of these places, there are 70 villages, 17 arable fields, one region and one summer pasture. Except these, Karkm congregations are calm in one villace in İçel country, two villages in Kırşehir country, and there villages in Maraş country. These place with Karkm names have generally taken place at the east of Fırat river and aspecially Central Anatolia and West Anatolia have been attracted attentian as the places on which they settled intensively. We can learn that Karkıns have built villages with their own names by settling short after their coming to Anatolia, as there are many places wiht Karkm names. In that century, besides settled karkıns, the major part of them has continued to be nomad. As realized from offical written documants, nomad formatian of Karkm clan has taken place extensively among türkmen nations that were settled in east and south regions of Anatolia. It has been realized that the important part of them has begun to be settled and abandoned their nomad traditions during settling of tribes in XVII and XVII cunturies. Finally, at the first half of XVI century, we would like to state that Karkıns had a population of approximately 10.322 people as nomad and settled ones.
Benzer Tezler
- XVIII. yüzyıl Osmanlı Anadolu'sunda voyvodalık ve Denizli Voyvodası Tavaslı Ömer Ağa
Voivodeship in the XVIII th century Ottoman Anatolia and Denizli Voivode Tavaslı Ömer Ağa
HALİT CABBAR
- 16. yüzyıl Larende (Karaman) kazasında yerleşme ve nüfus
The settlement and population in Larende (Karaman) kaza in 16 th century
OSMAN GÜMÜŞÇÜ
- Pazarcık Türkmen Alevileri
Pazarcik Turkmen Alevis
BAHTİYAR MURAT ARAS
Doktora
Türkçe
2017
SosyolojiNevşehir Hacı Bektaş Veli ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İLYAS GÖKHAN